Ди сабиигъуэм щыщ джэгукIэхэр

Адыгэхэм ижь-ижьыж лъандэрэ къадэгъуэгурыкIуэу яIэщ щIэблэм зэрызрагъэужьу, зэрагъасэу щыта Iэмалхэр. Абыхэм ящыщт сабий джэгукIэхэр. 

Апхуэдэ щIыкIэкIэ ныбжьыщIэхэр ирагъасэрт емрэ фIымрэ зэхащIыкIыу, дыкъэзыухъуреихь дунейм къыщыхъу-къыщыщIэхэм гу лъатэу, нэхъыжьым пщIэрэ нэмысрэ хуащIу, бэшэчу, щхьэх ямыщIэу къэхъуным. 
ДжэгукIэхэр хуэгъэзат щIыуэпсым и зэхэлъыкIэр, и теплъэр, и плъыфэр сабийм къыжиIэфу егъэсэнми. Ахэр сэбэп хъурт бзэм и макъхэр къызэрапсэлъым, псалъэухар зэраухуэм, тэмэму къахуэмыпсэлъ макъхэм хагъэхъуэнымкIэ. НэгъуэщIу жыпIэмэ, сабийхэм я бзэм, акъылым, гупсысэкIэм зегъэужьынымрэ гуапэу зэхущыту, зэдэджэгуфу, зэпсэлъэфу Iэрыхуэрэ, къарууфIэу егъэсэнымкIэ ахэр IэмалыфIт. Апхуэдэт, псалъэм папщIэ, «ГъуэргъуапщкIуэ», «КIэн джэгу», «ПыIэ къуэдзэ», «Хэш», «Жьынду», «Зу-зу, баринэ», «Бажэ», «Жьынду цIыкIу», «Дзыгъуэ-джэду», «Си хьэм бажэ къеубыд», «УпщIэ пыIэ» джэгукIэхэри, нэгъуэщIхэри. Нобэ абыхэм ящыщ зыбжанэ фигу къыдогъэкIыж.

Си хьэм бажэ къеубыд

Зы сабий нэхъыжь е балигъ гуэрым цIыкIуитIым я Iэр еубыд. Зым и Iэ сэмэгур, адрейм и Iэ ижьыр. Зыр бажэщ , адрейр хьэщ. Хьэм бажэр ирехужьэ. Сабийхэм я Iэр зыIыгъым:
«Си хьэм бажэ къеубыд, си хьэм бажэ къеубыд», - жиIэурэ зым адрейр кърырегъэхуэкI, езыми задигъазэурэ.
Хьэм бажэр къиубыдамэ, я Iэхэр яхъуэжри адэкIэ пащэ, бажэу щытар хьэ хъуауэ.

Мэл щохъу

Илъэс-илъэситI нэхъ мыхъуа дзадзум и Iэ лъэныкъуэ цIыкIур яIыгъыу и Iэгудыгъуэм, и Iэпэхэм гъуэрыгъуэу теIэбэурэ жаIэ: «Мыбдеж мэл щохъурэ, мыбдеж хъурей щоджэгурэ, мыбдеж накIуэ-къакIуэ, мыбдеж дывгъэкIуэж, мыбдеж тIэкIу дымышхэу дыкIуэжын? Еуэ, еуэ, пщафIэ цIыкIу, еуэ, еуэ, пщафIэ цIыкIу»...
«Еуэ, еуэ», - щыжаIэкIэ сабийм и Iэпхъуамбэ жьакIэр яубыдри абыкIэ езым и Iэгу цIыкIум иуэж щIыкIэу, пщафIэ хуэдэу ящI. Абы сабийр егъэдыхьэшх.

Iэбэдзыуэ

Нэхъ ныбжь зиIэ гуэрым цIыкIухэм я IэщIыфэм епIэскIу щIыкIэу IэпитIкIэ яубыдурэ я Iэхэр зыр зым и щIыIу тету зэрегъэубыд, итIанэ мыр жаIэ: Iэбэдзыуэ, дзыуэ, дзыуэ. Iэбэдзыуэ, дзыуэ дзыуэ, «Тыр-р», жиIэу лъэтэжащ. Ар здэлъэтэжауэ нэхъыжьыIуэм къигъэлъагъуэмкIэ цIыкIухэр плъа нэужькIэ, джэгукIэм нэхъ «бзаджагъэр» зыщIэхэм ар зымыщIэхэр ягъэкIыл: кIыл-кIыл, жаIэурэ.

«ПыIэ къуэдзэ»

Мы джэгукIэм сабийхэр жанагъми,набдзэгубдзаплъагъми, акъыл жанагъми хуигъасэрт. Мы джэгукIэм хъыджэбз цIыкIуи щIалэ цIыкIуи хэту щытащ. Джэгухэр хъурейуэ къотIысэкI, зы фIэкIа къэмынэу, абы пыIэ иIыгъщ.Ар хуеймэ лъэбакъуэкIэ, хуеймэ щысхэм я щIыбым къыщежыхь. ЗдекIуэкIым пыIэр зыгуэрым и къуагъым къуелъхьэ. ПыIэр зыкъуадзар занщIэу къыщолъэтри, къуэзыдзар ирехужьэ. ЛъэщIыхьэу къыхуэуIэфми пыIэр идзыу тригъэхуэфми хъунущ, ауэ пыIэр къыкъуэзыдзар къыхуэмыуIэу ар пыIэр зыкъуадзам и тIысыпIэ нэщI хъуам тIысмэ, абы пыIэр къыхуэнащи, нэгъуэщI зыгуэрым къуидзэн хуейщ.
 

 

БАГЪЭТЫР Луизэ.
Поделиться:

Читать также: