Календарь событий

26 апреля 2024

Абазэ таурыхъхэр

IуэрыIуатэ къулей къадогъуэгурыкIуэ абазэхэм - нарт хъыбархэмрэ пшыналъэхэмрэ, пасэрей уэрэдыжьхэр, таурыхъхэр, псысэхэр, псалъэжьхэр. Абыхэм ящыщ дэтхэнэми ныбжьышхуэ яIэщ, лъэпкъ фащэкIэ гъэпсащ, купщIафIэщ. Абазэхэм я гъунэжщ, пса­лъэм папщIэ, таурыхъхэмрэ псысэхэмрэ. Щыгъуазэ фыдощI Къэрмокъуэ Хьэмид зэхуихьэсыжа ап­хуэдэ зыбжанэм.

 Абазэхэмрэ адыгэхэмрэ зэблагъэ дыдэщ - я бзэкIэ, я щэн­хаб­зэкIэ, я лъэпкъ хабзэхэмкIэ, аращ я IуэрыIуатэм зы купщIэрэ зы гъэ­п­сы­кIэ­рэ щIаIэр.

Тызылыкъуэр пэщIэдзэт

Ди республикэм къухьэпIэмкIэ щежэх Балъкъ и псыхъуэм щхьэщылъагыкI Къэнжал бгыщхьэ тафэ хэшам и Iэхэлъахэм I708 гъэм зыщызэпашауэ щытащ Кърым хъаныгъуэу къэзыухъуреихь лъэпкъхэмрэ къэралыгъуэхэмрэ «мыхьыр» езыгъэхьу лъэхъэнэ кIыхькIэ къэгъуэгурыкIуам къиутIыпща дзэ абрагъуэмрэ Къэбэрдейм езым и къарукIэ зэщIигъэуIуа хэкулI гупышхуэмрэ.

Фэеплъ жыг хадэхэр ягъэтIысынущ

Урысейм мы гъэм етхуанэу щекIуэкIынущ къыдэкIуэтей щIэблэм я зэхэщIыкIым хэзыгъахъуэ, я щIэжым лъабжьэ быдэ езыгъэщI Iуэхугъуэ дахэ. «Фэеплъ жыг хадэхэр» зи фIэщыгъэ дунейпсо Iуэхугъуэр теухуащ зауэ зэхуэмыдэхэм хэкIуэда ди цIыхухэм я фэеплъу жыгыщIэхэр гъэтIысыным, зэуапIэм икIуэдахэм я лIыгъэр уахътыншэ щIыным, апхуэдэ хадэхэр цIыху кIуапIэ щIыным.

ПащIэ Бэчмырзэ и дыщэ пхъуантэр

НыбжьыщIэхэм я библиотекэ ПащIэ Бэчмырзэ и цIэр зезыхьэм щекIуэкIащ «Бекмурза Пачев и роль одаренной личности в становлении новописьменных литератур» зыфIаща зэхыхьэ. Ар къызэрагъэпэщащ адыгэ усакIуэ, гупсысакIуэ, лъэпкъ литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа ПащIэ Бэчмырзэ къызэралъхурэ илъэси 170-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ.

«Шато Эркен» щызэхуос

Аруан щIыналъэм щыIэ «Шато Эркен» туризмэмкIэ центрым иджыблагъэ щекIуэкIащ «PROАгро СКФО 3.0» гъэлъэгъуэныгъэ- зэхуэсыр. Ар къызэрагъэпэщащ «Теунов Групп» мэкъумэш, ухуэныгъэ зэпыщIэныгъэхэмкIэ IуэхущIапIэм, КИФЩI-м и хьэщIэщхэм, ресторанхэм, хьэщIагъэм пыщIа Iуэхугъуэхэр зезыгъакIуэхэм я зэгухьэныгъэм, «Деловая Россия» Урысей зэгухьэныгъэм и къудамэу КъБР-м щыIэм и дэIэпыкъуныгъэ хэлъу. 

Унэхэр зыхуей хуагъазэ

Къэбэрдей-Балъкъэрым унэхэр къызыхуэтыншэу щызэгъэпэщыжынымкIэ и щIыналъэ операторым хъыбар къызэрыдигъэщIамкIэ, псэупIэхэр къэгъэщIэрэщIэжыным теухуа программэм хиубыдэу мы илъэсым ди республикэм зыхуей щыхуагъэзэнущ фэтэр куэду зэхэт унэ 70-м нэс.
Шэджэм щIыналъэм и жылищым (Щхьэлыкъуэ, Яныкъуей, Шэджэм) жьы хъуа унащхьэхэр щахъуэж - унащхьэ занщIэхэм я пIэкIэ иджырей мардэхэм тету унащхьэхэр яIэт. Ахэр быдэщ, екIущ, уэшхри уэсри щызэтрихьэнукъым.

ЩIыпIэцIэхэр

Маркъуэтхрэ Къуацэгъуррэ 
Хы ФIыцIэми егъэщIылIауэ Iузэв тенджызми пэмыжыжьащэу Кавказым и ищхъэрэ-къухьэпIэмкIэ зыкъыщызыIэт бгыщхьэ сэнтххэм зэреджэрщ ищхьэкIэ къыщытхьа фIэщыгъэхэр. 
А тIум ищхъэрэкIэ гъэза я джабэщIхэм АтIэкIумрэ Абынрэ къуэпс-къуэпсурэ зыкъыщызэщIакъуэ. Япэр нэхъ ин зыщIыр, етIуанэр абы зэрыхэлъэдэжырщ, армыхъуамэ я теплъэкIи цIыхухэм «къазэрыфIэIуэхукIи» а тIум зэрагъэхь щыIэкъым. 
АтIэкIум - Адагум

НОБЭ

Мэлыжьыхьым и 26, мэрем
Радиацэ къэхъукъащIэхэм я зэранкIэ дунейм ехыжахэм я фэеплъ махуэщ
ЦIыху акъылым къилэжьа мылъкум и дунейпсо махуэщ
Урысейм и Нотариат IэнатIэм и махуэщ
1952 гъэм Мэлбахъуэ Тимборэ Къэбэрдей АССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым и УнафэщIу хахащ.
1958 гъэм къалъхуащ АР-м и политикэ лэжьакIуэ, театровед, журналист, УФ-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Щхьэлахъуэ Светланэ.

Хьилэшы къэрабгъэ

Балъкъэр таурыхъ
Бгы лъапэм деж хьилэшыуэ икIи къэрабгъэу зылI щыпсэурт. Ар апхуэдизкIэ сытми щышынэрти, пщыхьэщхьэм унэм къыщIэкIын хуей хъумэ, и фызыр е и джэдур къыздищтэрт. И хьэлым зыщимыхъуэжым, цIыхухэм абы Хьилэшы къэрабгъэ къыфIащащ. 
Зэгуэрым, жэщыр къэблэгъауэ, ар и фызым и гъусэу къуажэ уэрамхэм языхэзым къытехьащ. Фызым жеIэ:
- Еплъыт, жэщыр мазэхэу кIыфIщ. Мыпхуэдэ жэщым шыбэ къепхужьэу бгым щыбгъэпщкIуну гугъу хъунукъым. Абы хэт шыхэм нал ящIэлъкъыми, я лъэ макъыр зэхэпхынукъым, дыгъужьхэри мыпхуэдэ жэщым къежьэркъым. 

Гъатхэр фыщысакъын хуей лъэхъэнэщ

Гъатхэ зэрытехьэу цIыхухэм я псэупIэхэр, дачэхэр, хадэхэр зэщIагъэкъабзэ. Апхуэдэхэм деж яхуэсакъын хуейщ дзыгъухэмрээ жумэрэнхэмрэ. Ахэр здынэмыс щIыпIэ щыIэкъым икIи нобэ хуэдэу ахэр шынагъуэу зэи къалъытэу щытакъым. Абы лъандэрэ щIыуэпсым зэхъуэкIыныгъэшхуэхэр къыщыхъуащ: къабзэу ежэхыу щыта псыхэм, дызэрыбауэ хьэуам япэм щымыIа пкъыгъуэ зэранхэмкIэ гъэнщIа хъуащ. «Дунейм и зыгъэзэгъуэ къэс» узыфэ щхьэхуэхэри къыздехь. Ахэр ипэкIэ щыIауэ, щхьэусыгъуэ щхьэхуэхэм я зэранкIэ къэушыжьынкIэ мэхъу е щымыIэххауэ иджы къэунэхунри Iуэхум хэлъщ.