КъБР-м и Правительствэм иджыблагъэ щекIуэкIащ «КъБР-м и муниципальнэ щIыналъэхэм я совет» зэгухьэныгъэм (КъБР-м и АСМО) и правленэм и зэIущIэ. Абы хэтащ IуэхущIапIэм и гъэзэщIакIуэ унафэщI Маслов Николай, КъБР-м и Iэтащхьэм и Администрацэм политикэмрэ щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэхэм я IуэхухэмкIэ и управленэм и унафэщI Хьэсанэ Аслъэн, а IуэхущIапIэм и чэнджэщэгъу Храмцов Алексей, зэгухьэныгъэм хэтхэр.
ЗэIущIэм хэтахэр щагъэгъуэзащ ЩIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэм зегъэужьынымкIэ урысейпсо зэгухьэныгъэм и унафэщIхэм ящыщ Гусевэ Иринэ КъБР-м и АСМО-м хэтхэм зэры-захуигъазэ и тхыгъэм. Абы къыщыхэщащ КъБР-м и муниципальнэ щIыналъэхэм я советым хэтхэр гурэ псэкIэ зэрелэжьыр цIыхухэр зэIузэпэщу псэунымрэ къуажэхэм зегъэужьынымрэ икIи дэтхэнэми фIыщIэ зэрыхуищIыр.
«КьБР-м и муниципальнэ щIыналъэхэм я совет» зэгухьэныгъэм и правленэм 2023 гъэм зэфIигъэкIамрэ 2024 гъэм къалэн нэхъыщхьэу зыхуигъэувыжхэмрэ ятеухуауэ зэIущIэм къыщыпсэлъащ IуэхущIапIэм и унафэщI Пэнагуэ Максим.
Абы жиIащ блэкIа илъэсым правленэм иригъэкIуэкIа зэIущIэхэм Iуэхугъуэ 20-м нэблагъэм зэрыщыхэплъар. Ахэр теухуат щIы Iыхьэхэр бэджэнду щаткIэ, къэрал хабзэм къигъэувхэм щIыпIэ администрацэхэр зэрытетым, цIыхухэм зыкъызэрыхуагъазэхэр зэрызэхагъэкIым, муниципальнэ къулыкъум IэщIагъэлIхэр зэрыхуагъэхьэзырым, Донбассыр яхъумэн папщIэ, УФ-м и Президент Путин Владимир Украинэм дзэ Iуэху хэха щекIуэкIыну къызэрыхилъхьар ягъэзэщIэным хыхьэу къызэрагъэпэщ Iуэхугъуэхэм, нэгъуэщIхэми.
Къэпсэлъам къыхигъэщащ КъБР-м и АСМО-м щIыналъэм и Iэтащхьэм и Администрацэм политикэмрэ щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэ-хэм я IуэхухэмкIэ и управленэр и гъусэу, 2010 гъэ лъандэрэ къызэрыдагъэкIыр «Къэбэрдей-Балъкъэрым и муниципальнэ газетыр».
- Мы зэманым ди цIыхухэми муниципальнэ щIыналъэхэми гулъытэшхуэ хуащI Украинэм щекIуэкI дзэ Iуэху хэхам щыIэ ди щIалэхэм зэрызыщIагъэкъуэным, - къыхигъэщащ Пэнагуэм. - Къапщтэмэ, 2014 гъэм щегъэжьауэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и муниципалитет псоми къыщызэрагъэпэщащ Донбассым къикIын хуей хъуахэр къызэрырагъэблэгъэнур. Дэтхэнэ къуажэми яIэщ Луганск, Донецк республикэхэм ирагъашэ дэIэпыкъуныгъэхэр щызэхуахьэс щIыпIэхэр, икIи а Iуэхум ноби пыдощэ. Апхуэдэуи 2023 гъэм бадзэуэгъуэм и 18-м Iэ щIэддзащ «Хэкум и хъумакIуэхэр» къэрал фондым Къэбэрдей-Балъкъэрым щиIэ къудамэм дызэрыдэлэжьэну зэгурыIуэныгъэм. Зэгухьэныгъэм хэтхэр жыджэру долажьэ КъБР-м и Парламентым Законодательствэмрэ щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэхэм я IуэхухэмкIэ и комитетым, абыхэм депутатхэр я гъусэу районхэм зэIущIэхэр щрагъэкIуэкI. КъБР-м щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэхэр республикэм и Правительствэм и гъусэу йолэжь УФ-м и Президентым 2018 гъэм накъыгъэм и 7-м къыдигъэкIа «2024 гъэ пщIондэ тещIыхьауэ УФ-м зэрызиу-жьынумрэ лъэпкъ Iуэхухэмрэ ятеухуа къалэнхэр» и Унафэр зэрагъэзащIэ Iэмалхэм.
Къэпсэлъам зэрыжиIамкIэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и район псоми иужьрей зэманым социальнэ IуэхущIапIэу 50-м щIигъу щаухуащ, муниципальнэ гъуэгуу километр 60 зыхуей щыхуагъэзащ, жылагъуэ щIыпIэу 100-рэ унэхэм къедзылIа пщIантIэу 200-рэ зэIузэпэщ ящIащ. 2023 гъэм къэрал программэ 26-м тещIыхьауэ муниципалитетхэм зегъэужьыным сом мелард 61,4-рэ хухахащ. Пэнагуэ Максим республикэ унафэщIхэм фIыщIэ яхуищIащ апхуэдэу жыджэру муниципалитетхэм зэрызыщIагъакъуэм щхьэкIэ.
Абы дыщIигъуащ 2021 гъэм къыщыщIэдзауэ «КъБР-м и муниципальнэ щIыналъэхэм я совет» зэгухьэныгъэр ЩIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэм зегъэужьынымкIэ урысейпсо зэгухьэныгъэм (ВАРМСУ) зэрыхэтыр.
- 2023 гъэм щэкIуэгъуэм и 13 - 14 махуэхэм ВАРМСУ-м и етхуанэ зэхуэсыр Москва щекIуэкIащ, - пищащ адэкIэ КъБР-м и АСМО-м и правленэм и унафэщIым. - Абы щытепсэлъыхьащ муниципальнэ IэнатIэхэм щIэупщIэ зэрагъуэтынум, щIалэгъуалэр а Iуэхум къешэлIэным. Апхуэдэ IэщIагъэлIхэр ягъэхьэзырын папщIэ, «Муниципальнэ чэнджэщэгъу» Iуэхур къыхалъхьэнущ, лэжьыгъэм фIыуэ хэзыщIыкIхэм ныбжьыщIэхэр ирагъасэу. ДяпэкIи дыхущIэкъунущ «Муниципальнэ IуэхущIэкIэ нэхъыфI» зэхьэзэхуэр зэредгъэкIуэкIыным, абы ипкъ иткIэ щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэфIхэр дгъэбелджылынущ. Къыхэзгъэщыну сыхуейт ищхьэкIэ зи гугъу сщIа Зэхуэсым «Служение» урысейпсо муниципальнэ саугъэтыр ятыну къызэрыщыхалъхьар. Апхуэ-дэуи, фигу къэзгъэкIыжынщи, УФ-м и Президентым и унафэкIэ, «ЩIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэм щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» цIэ лъапIэр зэрагъэувар. АдэкIи къалэныщIэхэр къытпэ-щылъщ, муниципалитетхэм зегъэужьыным, районхэм цIыхухэм я псэукIэр щегъэфIэкIуэным епхауэ. Абы щхьэкIэ тхузэфIэкI къэдгъанэ хъунукъым.
ЗэIущIэм къыщащтащ КъБР-м и АСМО-м 2023 гъэм и бюджетыр зэрагъэзэщIам теухуауэ IуэхущIапIэм и ревизэ комиссэм къызэщIикъуэжар. Апхуэдэуи ягъэбелджылащ «ЩIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэм и махуэм» теухуауэ ирагъэкIуэкIыну Iуэхугъуэхэр (мэлыжьыхьым и 18 - 20 махуэхэм ягъэлъэпIэнущ).
ЗэIущIэм къыщызэщIакъуэжащ 2023 - 2024 гъэхэм ирагъэкIуэкIа республикэ зэпеуэхэм текIуэныгъэ къыщызыхьахэр. «Къуажэ нэхъыфI» цIэр къэхьынымкIэ зэхьэзэхуэм пашэ щыхъуащ: Тэрч районым хыхьэ Акъбащ Ипщэ къуажэр (япэ увыпIэр хуагъэфэщащ, сом мини 110-рэ и саугъэту), Шэрэдж районым и Аушыджэр къуажэр (етIуанэ увыпIэ - сом мин 80), Дзэлыкъуэ райо-ным и Къамылыкъуэ жылагъуэр (ещанэ увыпIэ - сом мин 60). Зэхьэзэхуэм и дипломанту къалъытащ Бахъсэн районым и Къубэ-Тэбэ къуажэр.
«Къалэхэм я щIыпIэ администрацэ нэхъыфI» хъуащ Дзэлыкъуэ районым и Дзэлыкъуэкъуажэ къалэм и щIыпIэ администрацэр (ахъшэ саугъэту сом мин 50 хуагъэфэщэнущ). Республикэ зэхьэзэхуэхэм щытекIуахэр щагъэлъэпIэнущ «ЩIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэм и махуэм» теухуауэ къызэрагъэпэщыну зэхыхьэхэм.
КъищынэмыщIауэ, зэIущIэм къыщащтащ «КъБР-м и муниципальнэ щIыналъэм и унафэщI бзылъхугъэ нэхъыфI», «КъБР-м и муниципальнэ щIыналъэхэм я лэжьыгъэр нэхъыфIу къэзыгъэлъагъуэ хъыбарегъащIэ IэнатIэ», «КъБР-м и муниципальнэ щIыналъэхэм я лэжьыгъэр нэхъыфIу къэзыгъэлъагъуэ пресс-IуэхущIапIэ», «2024 гъэм гъатхэпэм и 15 - 17-хэм УФ-м и Президентым и хэхыныгъэхэр щрагъэкIуэкIым IэIэтыр зыхуей хуэзауэ къыщызэрагъэпэща пэш нэхъыфI» республикэ зэхьэзэхуэхэм текIуэныгъэ къыщызыхьахэр щагъэбелджыла дэфтэрхэр.
Апхуэдэуи правленэр арэзы техъуащ КъБР-м и Парламентым и ЩIыхь тхылъымрэ республикэм и хабзэубзыху орган нэхъыщхьэм и УнафэщIым и ФIыщIэ тхылъымрэ, КъБР-м и Правительствэм и ЩIыхь, ФIыщIэ тхылъхэр, Къэрал IэнатIэхэм я лэжьакIуэхэмрэ цIыхубэм Iуэхутхьэбзэ хуэзыщIэхэмрэ я профсоюзым и республикэ комитетым и ЩIыхь тхылъыр, КъБР-м и АСМО-м и ЩIыхь тхылъыр зыхуагъэфэщэну къагъэлъэгъуахэм.
