Пащт-Хъан Алим и зэфIэкIхэр

КъБР-м и цIыхубэ сурэтыщI, ­ХудожествэхэмкIэ Урысей Академием и дыщэ, дыжьын медалхэр зыхуагъэфэща Пащт-Хъан Алим и творчествэр фIыуэ зылъагъухэм иджыблагъэ щаIущIащ Налшык дэт «Акрополь» IуэхущIапIэм.

ЗэIущIэр къызэIуиха иужь «Ак­рополь»-р зей Къардэн Хьэсэн ди лъэпкъэгъу сурэтыщIым и творчествэм, дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа­ и IэдакъэщIэкIхэм, гъуазджэм ­хуищIа хэлъхьэныгъэ иным я гугъу ищIащ.
Пащт-Хъаным и къэпсэлъэныгъэр иужьрей и лэжьыгъэхэм теухуауэ щытащ. Алим цIэрыIуэ зыщIауэ къалъытэр «Арура» фIэщыгъэм щIэту фарфорым къыхищIыкIа кхъуэщынырщ. Метрий зи лъа­гагъ а телъыджэр Германием 13-нэ лIэщIыгъуэм щащIа чэщанэм щахъумэ: европей фарфорым и къе­жьапIэр а къэралращ. Арати, абы и музей къыщызэрагъэпэщым, фарфорым къыхэщIыкIауэ дунейпсо гъуазджэм увыпIэ щхьэхуэ щызыубыдыну хьэпшып пыухыкIа ирагъэщIыну мурад ящIат. Ар зыхузэфIэкIынур куэд дыдэрэ къыхахащ.
«Kahla-Kretiv» фIэщыгъэм щIэту Германием щекIуэкIа симпозиумым фарфорым ирилъэщэфу дуней псом щыIэ художник нэхъыфI ­12-м яхэту ирагъэблэгъа Алим и IэдакъэщIэкIхэр зылъэгъуахэм ягу ирихьри, кхъуэщыныр ищIыну къы­хуагъэфэщауэ щытащ.
ИлъэсищкIэ елэжьащ сурэтыщIыр «Арура»-м. Абы къызэхуэсахэм яжриIащ кхъуэщыным жыгым и ­гулъ зэрытIэпIыкIым и щIыкIэ зэриIэр. Безынэ цIыкIу щIыкIэу ягъэжьа ­тепщэчхэр зы кхъуэщын дахэшхуэу зэрыщытым и мыза­къуэу, унэтIыныгъэ елъытауэ Iы­хьиблу зэхагъэуващ. Мывэ лъапIэхэр, къэ­кIыгъэхэр, хьэкIэкхъуэ­кIэхэр, щIы­пIэ дахэхэр, цIыхухэр, нэгъуэщI куэди щыпл­ъагъунущ абы. Къыхэгъэ­щыпхъэщ, безы­нэ­хэм язым Iуащхьэмахуэ и сурэтыр екIуу сурэтыщIым зэрытрищIыхьар.
2012 гъэм, кхъуэщыныр япэу ща­гъэлъагъуэ махуэм, хамэ щIы­пIэ­хэм къикIауэ цIыху куэд дыдэ ­кърихьэлIауэ щытащ. Германием и консул нэхъыщхьэр нэгъунэ хэтащ абы. НэгъуэщI зы гъэщIэгъуэнагъи иIэщ а кхъуэщыным: зы сыхьэтым къриубыдэу абы и кIуэцIым нэху щощ, махуэр щокIуэкI, жэщи щохъуж. Дунейм щынэхъ ин дыдэ ­кхъуэщыныр турист кIуапIэ ­хъуахэм ящыщщ.
КъыкIэлъыкIуэу Пащт-Хъаныр теп­сэлъыхьащ ХьэтIохъущокъуэм и­ жыг хадэм щагъэува «Вагъуэхэм я мывэ» и лэжьыгъэм. «Къэбэр­дей-Балъкъэрым и цIыхубэ сурэтыщI» цIэ лъапIэр къыщыфIащым ди республикэм и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Юрий сурэтыщI ныбжьыщIэм щIы­налъэм щхьэкIэ лэжьыгъэ гуэр ищIыну зыщыхуигъазэм, игъэщIэ­хъуакъым. ИлъэскIэ елэжьащ Алим а мывэм. Безенги бгъуэнщIагъым ­къраша мывэкъырым метриплI и ­лъагагъщ, тонн 40-м нос и хьэлъагъыр. А мывэр къызэрыхихам, къыщашэм зыхэта гугъуехьхэм, къыдэIэпыкъуахэм яхутепсэлъыхьащ ар къызэхуэсахэм. Куэдыр зыщIэупщIа «Сыт а мывэм и мыхьэнэр?» «Вагъуэхэм я мывэ» щIыфIащари сыт?» упщIэхэми жэ­уап иритащ. Алим зэрыжиIамкIэ, мы­вэкъырым нэхъ мывэхэкI быдэ ди щIыналъэм илъкъым, ар ди деж щыпсэу лъэпкъхэм я зэкъуэтыныгъэ быдэм и нэщэнэщ. Мывэм и дзакIэ бжыгъэншэхэм ди щэнхабзэм я куэдагъыр, домбеякъым къыхэщIыкIауэ ар зыгъэдахэ тхыпхъэхэм а щэнхабзэхэм я дахагъымрэ беягъымрэ къагъэлъагъуэ.
Пащт-Хъаным и лэжьыгъэхэм ехьэ­лIауэ упщIэ куэдкIэ зыхуагъэзащ къызэхуэсахэм. Дэтхэнэми гупсэхуу абы жэуап иритащ.
«Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэ, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд щIалэщIэм и зэфIэкIыр нэхъыбэ ­хъуну ехъуэхъури, абы къыхуэщхьэпэну тхылъ зыбжанэ, кассетэ тыгъэ ­хуищIащ.

Сурэтыр Къарей Элинэ трихащ.

 

Щомахуэ Залинэ.
Поделиться: