ЩIыдагъэ тонн мелуан 500
«УрысейщIыдагъэ» IуэхущIапIэм Таймыр хытIыгуныкъуэм, КъухьэпIэ-Иркинскэ щIыпIэм деж, къыщигъуэтащ щIыдагъэ тонн мелуан 500 зыщIэт щIыпIэ. Ар Дудинкэ къуажэм километри 140-кIэ пэIэщIэу аращ.
Апхуэдиз зы щIыпIэм деж къыщыщагъуэтыр зэзэмызэххэщ, апхуэдэ Iуэхухэм фIыуэ хэзыщIыкI IэщIагъэлIхэм зэрыжаIэмкIэ.
ЩIыдагъэ гъэтIылъыпIэм зыхуэфащэ къэпщытэныгъэхэр щрагъэкIуэкIащ, щIэлъыр зыхуэдизыр, абы и фIагъыр, зэрызэхэлъ щIыкIэхэр къахутэу. А лэжьыгъэм иджыри пащэнущ, проект тхылъхэр зэфIагъэхьэу абы щIадзэным яужь ихьэн ипэкIэ.
ХуэмыщIахэр пщIэншэу ягъэшхэну къыхелъхьэ
ЦIыхум махуэ къэс ишхын хуей ерыскъы лIэужьыгъуэхэм я уасэм хэпщIыкIыу зэрыхэхъуам игъэгузавэр мащIэкъым. ЩыIэ хъуа щытыкIэм хэкIыпIэ къыхуэгъуэтыныр Iэмалыншагъэу зэрыщытым мы махуэхэм щытопсэлъыхь къэрал къулыкъущIапIэхэми, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэми. Гугъуехь хэхуа цIыхухэм защIэгъэкъуэн зэрыхуейм щытрагъэчыныхьащ УФ-м и Жылагъуэ палатэми.
А жылагъуэ зэгухьэныгъэм Мэкъумэш IэнатIэм зегъэужьынымкIэ и комиссэм и унафэщI Оглоблинэ Юлие къыхилъхьащ цIыхухэм зэрызащIэбгъакъуэ хъуну Iэмал - ерыскъыхэкIхэр зэрырат карточкэхэр къэгъэсэбэпын, социальнэу хуэмыщIахэр пщIэншэу гъэшхэн хуейуэ къелъытэ абы. Апхуэдэ жэрдэмкIэ Оглоблинэм зыхуигъэзащ къэралым и Правительствэм. Ерыскъыпхъэхэм я уасэм зэрыхэхъуам, цIыхухэм лэжьапIэ зэрамыгъуэтым, IэнатIэ Iутхэми я улахуэм зэрыкIэрыхуам цIыхухэр «вакъэ зэв» зэрырагъэувар, апхуэдэ къэбгъэхъу зэрымыхъунур жиIащ жылагъуэ лэжьакIуэм.
«Къэралым ерыскъыр щызэпэубыдакъым, абы щыхьэт техъуащ къэралым и Президентыр. Иджыблагъэ абы Правительствэм пщэрылъ щищIащ уасэхэр щIыдэуеяр зэхигъэкIыну икIи кIэщIу абы иужь иту дэ тлъэгъуащ хэкIыпIэ псынщIэу къызэрагъуэтар», - къыхигъэщащ Оглоблинэм, фошыгъумрэ сэхуран дагъэмрэ я уасэхэр Правительствэм зэрызэтриубыдэжар къыхигъэщу. Мыбдежым абы къыхигъэщащ а уасэхэри и пIэм имыкIыу куэд дыдэрэ зэрахуэмыIыгъыну - зэрызэгурыIуар мазищ къудейкIэщ. Абы иужькIэ уасэхэр зыгъэувынур сату зыщIхэрщ.
«Абы къыхэкIыу Правительствэр егупсысыпхъэу къыщIэкIынущ хуэмыщIауэ псэухэм зэрызыщIагъэкъуэну щIыкIэм - мыбдежым къыщагъэсэбэпамэ хъунт зи щхьэ хьэрычэт хуэзымыщIэжыфхэм ерыскъыпхъэхэр нэхъ пуду зэрыращэ, пщIэншэу зэрагъашхэ Iэмалхэр», - жиIащ абы.
Илъэс зыбжанэкIэ узэIэбэкIыжмэ, УФ-м Промышленностымрэ сатумкIэ и министерствэми къыхилъхьауэ щытат хуэмыщIауэ псэухэм апхуэдэ щIыкIэкIэ ядэIэпыкъуныр зэрытэмэмыр, ауэ абы текIуэдэну ахъшэ зэрамыIэм Iуэхур къилъэхъэжауэ щытащ - ерыскъыкIэ цIыхухэм защIэгъэкъуэным зы илъэсым сом мелард 200-м къыщыщIэдзауэ 300-м нэс текIуэдэну къалъытат.
Мы гъэм и мэлыжьыхьми а Iуэху щхьэпэм яужь ихьэну Урысейм и унафэщIхэр къыхураджат сату зыщIхэм, ерыскъыпхъэхэр къыщIэзыгъэкIхэм, ахэр тыкуэнхэм яхуэзышэхэм я зэгухьэныгъэхэм, коронавирус узыфэ лIэужьыгъуэщIэм зэрызиубгъуам и зэранкIэ зи IэнатIэхэр зыфIэкIуэдауэ хэхъуэ зимыIэжхэм, зэрыпсэун къызыхуэмыгъэхьэрычэтхэм япэIэбэн папщIэ. Ауэ абы щыгъуи а Iэмалхэм хуекIуакъым къэралыр.
А псори къыщыхигъэщащ Оглоблинэм Правительствэм зэрызыхуигъэзам. Иджы абы жэуап къратыжыным поплъэ.
Нобэ
♦УФ-м Экологие, технологие, атом кIэлъыплъыныгъэмкIэ и къулыкъум (Ростехнадзор) и махуэщ
♦Урысейм и Дзэ-Хьэрш Къарухэм гъуэгуанэ кIыхь зэпызычыф я авиацэм и махуэщ
♦1905 гъэм Тэрч областым зауэ щытыкIэ щагъэувауэ щытащ.
♦1917 гъэм Урысейм махуэ къэс къыщыдэкI, къэралым «щынэхъыжь» дыдэ «Гудок» газетым и япэ номерыр дунейм къытехьащ.
♦1943 гъэм Днепр псым папщIэ советыдзэм иригъэкIуэкIа зауэр иухащ. Ар 1943 гъэм и шыщхьэуIум и 26-м къыщыщIэдзауэ дыгъэгъазэм и 23 пщIондэ екIуэкIащ.
♦1947 гъэм США-м щыщ физикхэу Шокли Уильям, Бардин Джон, Браттейн Уолтер сымэ утыку кърахьащ я IэдакъэщIэкIыр - дунейм щыяпэ транзисторыр.
♦1947 гъэм СССР-м и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым унафэ ищIащ ИлъэсыщIэр къыщихьэ щIышылэм и 1-р гъэ къэс гъэлъэпIэным икIи ар мылэжьэгъуэ махуэу гъэувыным теухуауэ.
♦1986 гъэм академик, Нобель и саугъэтым и лауреат Сахаров Андрей Москва къигъэзэжыну хуит ящIащ. Дызэрыщыгъуазэщи, 1980 гъэм щIышылэм и 22-м абырэ и щхьэгъусэ Боннэр Еленэрэ яубыдри, Горький къалэм ягъэIэпхъуауэ щытащ, зыми пыщIэныгъэ хуаIэну хуимыту. Ар къызыхэкIар советыдзэхэр Афганистаным зэрырашар имыдэу къызэрыуварт, ар къуаншагъэшхуэу къызэрилъытэм теухуауэ СССР-м и унафэщIхэм мызэ-мытIэу зэрызахуигъэзарт.
♦1777 гъэм къалъхуащ урысей император, къэрал унафэр илъэс 24-кIэ зыIэщIэлъа Романов Александр I.
♦1779 гъэм къалъхуащ генерал-майор, 1812 гъэм екIуэкIа Хэку зауэм хахуэу хэта, дамыгъэ лъапIэхэр зыхуагъэфэща Бэджыдэ Адэлджэрий.
♦1799 гъэм къалъхуащ урыс сурэтыщI цIэрыIуэ Брюллов Карл.
♦1858 гъэм къалъхуащ совет режиссёр, театр лэжьакIуэ, тхакIуэ, драматург, СССР-м и цIыхубэ артист Немирович-Данченкэ Владимир.
♦1905 гъэм къалъхуащ Иорданием щыщ дохутыр, дипломат, адыгэ лъэпкъым и блэкIар джыным хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщIа, тхылъ зыбжанэ къыдэзыгъэкIа Хьэвжокъуэ Шэукэт.
♦1931 гъэм къалъхуащ театрымрэ киномрэ я актёр, режиссёр, СССР-м и цIыхубэ артист Дуров Лев.
♦1933 гъэм къалъхуащ Японием и 125-нэ императору щыта Акихито.
♦1934 гъэм къалъхуащ совет актрисэ, РСФСР-м и цIыхубэ артисткэ Фатеевэ Наталье.
♦1935 гъэм къалъхуащ урыс тхакIуэ, тхыдэдж, «Звезда» журналым и редактор нэхъыщхьэ, ЩIДАА-м и академик Гордин Яков.
♦1952 гъэм къалъхуащ Адыгэ Республикэм щIыхь зиIэ и журналист ЖьакIэмыкъуэ Iэминат.
♦1960 гъэм къалъхуащ тхыдэ щIэныгъэхэм я доктор, АКъУ-м и профессор Азэщокъуэ Геннадий.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уфауэ щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэс къыщесынущ. ЩIыIэр махуэм градуси 2, жэщым градуси 4 - 3 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Лыр къуалэми ягъуэт, ямыгъуэтыжыр лэпсщ.
