|
Календарь событий
05 декабря 2018
5 декабря, 2018 - 08:10
♦Урысейм и Дзэ щIыхьым и махуэщ - 1941 гъэм советыдзэхэм Москва деж нэмыцэ зэрыпхъуакIуэхэр щрагъэкIуэтыжу хуежьащ.
♦1936 гъэм СССР-м и етIуанэ Конституцэр къащтащ. Ар тхыдэм хыхьащ «Сталиным и Конституцэ» цIэр иIэу.
♦1936 гъэм КъБАО-р КъБАССР хъуащ.
♦1942 гъэм Къэбэрдей-Балъкъэрым и партизанхэр Лэскэн Езанэм щыIэ нэмыцэ быдапIэм теуащ, хэщIыныгъэшхуи иратащ.
♦1957 гъэм Ленинград деж псым щытрагъэхьащ «Ленин» мылкъутэ атом кхъухьыр.
5 декабря, 2018 - 08:09
Кэнжэ къуажэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм щагъэлъэгъуащ «Урысей 1» къэрал телерадиокомпанием и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм и лэжьакIуэхэм ягъэхьэзыра «Предопределение» документальнэ фильмыр. Ар теухуащ республикэм и профессиональнэ музыкэ гъуазджэм и лъабжьэр зыгъэтIылъахэм ящыщ, лъэпкъ макъамэм и классик, Балэ Мухьэдин и гъащIэмрэ гуащIэмрэ. Гъэлъэгъуэныгъэр къызэрагъэпэщащ композитор цIэрыIуэр къызэралъхурэ илъэс 95-рэ щрикъум ирихьэлIэу.
5 декабря, 2018 - 08:08
Ди щIыпIэм илъэс мин Iэджэ ипэкIэ щыпсэуа нартхэр гъэ къэс Хьэрамэ Iуащхьэ щызэхуэсырти и щыгум жаншэрхъыр кърагъэжэхырт икIи хэти лъакъуэкIэ, хэти натIэкIэ ар абы дрихуеижырт. КъищынэмыщIауэ, бэнакIуэхэм хэтIэ-хэсэ зэхаублэрт, махуэ зыбжанэкIэ зэкIэлъхьэужьу шыгъажэхэр ирагъэкIуэкIырт. Апхуэдэ щIыкIэкIэ я щIалэхэм я лIыгъэр, зэфIэкIыр ягъэнахуэрт, гъущIым хуэдэу я Iэпкълъэпкъыр япсыхьырт. ТекIуахэр лъэпкъ лIыхъужь пэлъытэу ягъэлъапIэрт. Арауэ къыщIэкIынущ нартхэм я щIэблэ адыгэхэм лIыгъэ зэхэгъэкIыпIэр ижь-ижьыж лъандэрэ къащIыдэгъуэгурыкIуэр икIи абыкIэ ехъулIэныгъэ телъыджэхэр щIаIэр.
5 декабря, 2018 - 08:08
Лъэпкъ фащэр щыгъын къудейуэ щыткъым ар зезыхьэхэм я дежкIэ. Ар зыми хэмыгъуэщэн къэхъугъэщ, щэнхабзэм икIуа гъуэгуанэр къызэпхыщу, лъэпкъыр тхыдэм и кIыхьагъкIэ къыдэгъуэгурыкIуа хабзэм зэрыхуэпэжымрэ нобэрей дунейм зэрекIумрэ я нэщэнэу.
5 декабря, 2018 - 08:08
Сытхъэжу къэсшакъым
Партым зыгуэр хагъэхьэрт.
И биографиер яжриIащ, къызэреупщIхэм жэуап яритащ. Ауэ зыгуэр къэпсалъэри жиIащ:
- Фыз куэд къызэрыпшам и хъыбарыр къыджеIэт.
- Сытхъэжу къэсша уи гугъэ, сыгъуэгыурэ къэзмышам, Тхьэр согъэпцI, хъун къахэмыкIыурэ! - жиIащ кандидатым.
5 декабря, 2018 - 08:07
«КЪАРДЭНГЪУЩI Зырамыку и махуэ дэтхэнэри лэжьыгъэкIэ гъэнщIауэ, лъэпкъым хуэщхьэпэн Iуэху зэрихуэ зэпыту мэпсэу» жытIэмэ, егъэлея хъуну си гугъэкъым. Абы и зы щапхъэщ мыр. Зыкъом щIауэ сымаджэщ Зырамыку, ди жагъуэ зэрыхъущи, зэхэзекIуэ иIэжкъым. Абы къыхэкIыу, пIалъэ-пIалъэкIэрэ дыщIэупщIэн хуей мэхъу и узыншагъэм. Я унэ дыщыкIуи щыIэу, ауэ адыгагъэм къезэгъыщэу щымыт телефонщIэупщIэр нэхъыбэу.
5 декабря, 2018 - 08:07
Къанщобийрэ Гуащэгъагърэ. Пьесэ. Налшык, 1940 гъэ
Уэращ зи фIыщIэр. Хуумыгъэгъу. Зыщумыгъэгъупщэ. Усэхэр. Налшык, 1945 гъэ
Нартхэр. Къэбэрдей эпос. (Бэдынокъуэрэ Мэлычыпхъурэ я циклхэр). Налшык. 1951 гъэ
Къэбэрдей цIыхубэ уэрэдыжьхэр. Налшык, 1955 гъэ
Хъуэжэ. Пьесэ. Налшык, 1956 гъэ
Нэгумэ Шорэ. Адыгэ народым и тхыдэ. (АдыгэбзэкIэ зэридзэкIащ). Налшык, 1958 гъэ
Мыщэ шу. Сабийхэм папщIэ рассказхэр. Налшык, 1958 гъэ
Дыщэ кIанэ. Адыгэ таурыхъхэр. Налшык, 1959 гъэ
Къэжэр Индрис и уэрэдхэр. Налшык, 1959 гъэ
5 декабря, 2018 - 08:07
Илъэс зыбжанэкIэ узэIэбэкIыжмэ, КъардэнгъущI Зырамыку къыфIащауэ щытащ ди республикэм и цIыхубэ артист цIэ лъапIэр. Сэ фIыуэ къызгуроIуэ апхуэдэр къэзымылэжьам фIащ зэрымыхабзэр. ИтIанэми «цIыхубэ», «щIыхь зиIэ» псалъэхэр зыпыт цIэ лъапIэ зезыхьэ псори схузэхуэгъэдэнукъым. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, Зырамыку хуэдэ закъуэтIакъуэхэр (цIэ лъапIэ хуагъэфэщауи хуамыгъэфэщауи щрет), псоми къахощхьэхукI я IуэхущIафэмкIи, а Iуэху зыбгъэдэтыр лъагэу зэраIэтымкIи.
5 декабря, 2018 - 08:07
КъардэнгъущI Зырамыку хуэдэ лIы Iущым, лэжьакIуэ емызэшыжым, щIэныгъэлI щыпкъэм псалъэ гуапэ хужыпIэну къилэжьыртэкъэ?! ИкIи хужаIащ, щэнхабзэм, гъуазджэм я лэжьакIуэхэми, тхакIуэ-усакIуэ гъуэзэджэхэми, щIэныгъэлI цIэрыIуэхэми, къызэрыгуэкI цIыхуу абы и гуащIэм дихьэххэми. ЗэрыгурыIуэгъуэщи, куэд мэхъу ахэр, къэбгъэсэбэп мыхъуну щIагъуэ яхэмыту. Ауэ, газет напэкIуэцIхэри кIэншэ-щIэншэкъым, аращ кIэщIу, IупщIу, илъэс зэхуэмыдэхэм къыхужаIа, къыхуагъэхьа хъуэхъу тхылъу щыIэхэм зыбжанэ къыхэтхыну мурад щIэтщIар. Фи пащхьэ идолъхьэ ахэр.
5 декабря, 2018 - 08:06
У-адыгэм, уемызэшу,
ЖыIэ и цIэр Зырамыку,
Езыр псэкIэ хуэлэжьащи
КъимыкIуэту ар ди Хэку.
Фашистышэм къезымыкуу
КъэкIуэжауэ Зырамыку,
Зыми зыкIи зырамыкум
Езыкуфу Зырамыку.
IуэрыIуатэ пхъуантэдэлъхэр
ЗэIубз зыщIу КъардэнгъущI,
Адыгэлъэ здынэсахэм,
Нэсыфауэ КъардэнгъущI.
Уэрэдыжьхэм псэщIэ хилъхьэу
ЖызыIэжу КъардэнгъущI,
Гуащэгъагъхэм жаIа гъыбзэр
Зыгъэжьгъыжьгъыу КъардэнгъущI.
5 декабря, 2018 - 08:06
Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубэ артист, гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Адыгэ Республикэм щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ КъардэнгъущI Зырамыку, цIыхубэ IуэрыIуатэр зэхуэхьэсынымкIэ, адыгэ уэрэдыжьхэр екIуу гъэIунымкIэ зыхуэдэ щымыIэ лэжьакIуэ жыджэрым, куэд дыдэ щызэфIигъэкIащ лъэпкъ щэнхабзэр джынымкIэ, ар хъумэнымкIэ IэнатIэм. Ди республикэм и мызакъуэу, Кавказ Ищхъэрэ псор зэрыгушхуэу щыта адыгэлI щэджащэу дунейм тетащ ар.
5 декабря, 2018 - 08:05
Адыгэм ди гъащIэм зэхъуэкIыныгъэшхуэхэр къыщыхъуащ: бгъэныщхьэ унэм щIэкIри унэ зэтетхэм Iэпхъуахэщ, фэтыджэн уэздыгъэр электрокъарукIэ яхъуэжащ, пхъэгъэсын жаIэжыркъым - газкIэ мэпщафIэ, дамащхьэкIэ псы къахьыжыркъым, выгу-шыгу зезыхуэу щытахэр «Мерседес»-м итIысхьащ. Телефон, телевизор къызэрыгуэкIхэр зэрамыпэсыжу, жып телефонымрэ спутник телевиденэмрэ зрапщыт, Iэпэ шотыжьыр ягъэтIылъауэ, компьютер лъэщхэм бгъэдэсщ. Ауэ Iуэхуракъэ, дызыхуэмей гуэрхэри къыздахь, адыгэ хьэл-щэныр ягъэужьых, ди анэдэлъхубзэр къытфIызэIащIэ.
5 декабря, 2018 - 08:05
Куэд щIауэ соцIыху Зырамыку. ДыкъакIуэмэ, дызэхуозэ. Ди насып къихьри, Иорданым нэкIуати, абыи дыщызэбгъэдэсащ, и гушыIэрэ уэрэдрэ жедгъэIэу. Сешамэ е гукъеуэ гуэр сиIэмэ, Зырамыку и уэрэдхэм содаIуэ, лъэпкъым и тхыдэр, и гъащIэр си нэгум щIэкIым хуэдэу. Мыбы сыкъэкIуэжауэ сыщыщыIэм и деж, махуитI-щы нэхъыбэ дэзмыгъэкIыу, сокIуэри сыбгъэдос. Iыхьшыхьу ущIыхьамэ, къэщIэлэжауэ, и макъри жьгъыру къэхъужауэ, сэри си псэм зигъэпсэхуауэ сыкъыщIокIыж.
5 декабря, 2018 - 08:04
КъБР-м гъуазджэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Къэбэрдей-Балъкъэрми и мызакъуэу, Адыгейми Шэрджэсми фIыуэ щалъагъу КъардэнгъущI Зырамыку илъэс куэд щIауэ щолажьэ щэнхабзэм, мащIи мы IэнатIэм щызэфIигъэкIакъым. Ар икIи щIэныгъэм и гъуэгу мытыншым еш имыIэу ирокIуэ. Ар IуэрыIуатэр, уэрэдыжьхэр зэхуэхьэсыжынымкIэ, елэжьынымкIэ зыхуэдэ щымыIэ лэжьакIуэ жыджэрщ.
5 декабря, 2018 - 08:03
Лъытэгъуейщ КъардэнгъущI Зырамыку и гуащIэдэкIыр - ар апхуэдизкIэ инщ, зэмылIэужьыгъуэщи. Зырамыку и къалэмыпэм къыщIэкIауэ дунейм къытехьащ пасэрей адыгэ уэрэдыжьхэмрэ нэгъуэщI IуэрыIуатэхэмрэ щызэхуэхьэса тхылъ купщIафIэ куэд.
5 декабря, 2018 - 08:00
Дуней псом зы адыгэ тету къыщIэкIынкъым КъардэнгъущI Зырамыку и цIэр зэхэзымыхарэ ар фIыуэ зымылъагъурэ. Зырамыку хуэдэ лIы щэджащэхэр илъэсищэ къэс зэ къызыщIэхъуэ лъэпкъым и насыпщ. Къызыхуалъхуар лъэпкъыр игъэгуфIэну, игъэбжьыфIэну арати, а къалэн лъапIэр гъэзэщIэныр пасэу, щIалэ дыдэу щIэзыдза Зырамыку щIыхуэ къытехуауэ жызыIэфын адыгэ уафэмрэ щIылъэмрэ я зэхуакум къыдэбгъуэтэну къыщIэкIынкъым.
|