«Сыринэр» Хьэбэз къуажэм

Къэбэрдей-Балъкъэрым и «Сыринэ» япэ щIалэгъуалэ театрыр Къэрэшей-Шэрджэсым и Хьэбэз районым иджыблагъэ щыIащ. 

Фигу къэдгъэкIыжынщи, гу­пыр гъэ блэкIам и щэкIуэгъуэм «Театральная завалинкэ» зы­фIаща зэпеуэу Москва областым щекIуэкIам хэтащ, ехъулIэныгъэ щызыIэригъэхьауи къэкIуэжащ. 
Адэ-анэхэм ящыщ зыбжанэ гуп цIыкIум и гъусэу къуэш респуб­ликэм дызэрыщыIар къризгъэ­лъэгъуэжу къестхэкIыжынщи, КъШР-м хыхьэ Хьэбэз къуажэм дэт ЩэнхабзэмкIэ унэм гъунэгъу дыщыхуэхъум, а IуэхущIапIэр зи хэщIапIэ «Ридадэ» инструмен­тальнэ ансамблым хэтхэм драгъэблэгъащ. 
Зи гугъу тщIа ансамблым и ­уна­фэщI Жумай Алик зыхэтхэм къахэкIри, хъуэхъу псалъэкIэ зыкъыт­хуигъэзащ:
- Фи къакIуэ фIы ухъу! Дэ, респуб­ликитIым щыщ адыгэхэр, ды­зэкъуэш-дызэшыпхъущ, абы къыхэкIыуи дызэрыцIыхуни ды­зэ­рыIыгъыни хуейщ, къытщIэ­хъуэ щIэблэр хабзэр, бзэр ящы­мыгъупщэу къэхъун папщIэ. Фыкъеблагъэ! 
Къэрэшей-Шэрджэсым «Сы­ринэр» кIуэныр зи жэрдэмыр       район администрацэм и унафэщI Жу Тимуррэ Хьэбэз къуа­жэм дэт ЩэнхабзэмкIэ унэм и егъэджакIуэ-гъэсакIуэ Шэрджэс Расиятрэщ. 
Спектаклыр щекIуэкIыну пэ­шыш­хуэм сабийхэри, балигъ­хэ­ри, егъэджакIуэхэри щIэмы­хуэжу щызэхуэсат. Езы Хьэбэз къуажэм нэмыщI, абыхэм я нэхъыбэр райо­ным хыхьэ адрей жылэхэм дэт курыт школхэм щеджэхэрат. 
Нэжэгужагъэр зи нэгум къищ ныбжьыщIэ цIыкIухэр анэдэлъ­хубзэкIэ хуиту зэрызэпсалъэр гур хэзыгъа­хъуэт. Ахэр щыст щыму, бадзэ щы­зелъатэмэ зэхэпхыну, пэплъэрт ­гъунэгъу республикэм къахуикIа ныб­­жьыщIэхэр утыку къыщихьэ-нум. ЩIэдзэгъуэр къы­щыблагъэм, Шэрджэс Расият пэшым щызэхуэсахэм захуигъэзащ:
- Иджы фи телефонхэр евгъэ­тIылъэкIи, щэху цIыкIуу адэкIи фыщыс. Мыр театрщи, утыку къи­хьэнухэм жаIэр хуиту зэхэф­хын хуейщ. Ахэри, фэ фхуэдэ еджа­­кIуэ ныбжьыщIэхэщ. 
ЖыпIэнур арамэ, «Сыринэм» хэт артист ныбжьыщIэхэм екIурэ-ещхьу зыкъагъэлъэгъуащ. Спектаклыр зэрекIуэкIа дакъикъэ ­40-м къриубыдэу, пэшым щIэсахэм Iэуэлъауэ езыгъэщIа зы цIыху яхэмытами ярейщ. Теплъэгъуэр иуха нэужь, пэшым щIэсхэр псори къызэфIэуват, зыкъэзыгъэлъэгъуахэм Iэгуауэ ин хуаIэту.
Район администрацэм и уна­фэ­щIым и къуэдзэ Хутэ Заур Къэбэрдей-Балъкъэрым икIа сабийхэми балигъхэми хъуэхъу псалъэкIэ зыкъытхуигъэзащ, «Сы­ринэм» и зыкъэгъэлъэгъуэкIэм хьэщыкъ зэращIар къыхигъэщу: 
- Администрацэм и унафэщI Жу Тимуррэ сэрэ къыдбгъэдэ­кIыу дыновохъуэхъу! ХьэщIэхэм фи къакIуэр Тхьэм псоми тхуэ­фIын ищI! НыбжьыщIэхэм я зыкъэгъэлъэгъуэкIэ куэд си нэгу щIэкIами, мыпхуэдэ утыку итыкIэ зэпэщ иджыри къэс срихьэлIауэ къысхуэщIэжыркъым! Тхьэм фри­гъэфIакIуэ! Нобэ мыбы фыкъызэрыкIуам нэхъ гугъуехь къывимыткIэ! Си фIэщ мэхъу мы пэшым щызэхуэса хэгъэрей ныбжьыщIэхэми фи зыкъэгъэлъэ­гъуэкIэр ягу ирихьауэ, дерс ­къыхахынуи согугъэ. Мыпхуэдэ Iуэ­хухэр щIызэхэтшэжри дэ езыр дызыхуэлажьэри хабзэмрэ бзэмрщи, ар зэхэзыщIыкIын ныб­жъыщIэ фыхъуну Тхьэм къыщIигъэкI! Дызэкъуэтмэ ды­лъэщщи, зым адрейм зыщIигъакъуэу псэун лъэпкъ адэкIи Тхьэм дищI! - жиIащ Хутэм.
 Шэрджэс Расияти хъуэхъу псалъэкIэ зыкъытхуигъэзащ: 
- Нобэ мыбдежым щызэрихьэ­лIахэм фIыщIэ ин фхузощI! Хутэ Заури зэрыжиIауэ, ауэ сытми фыщызэрихьэлIа къудей мы­хъуу, къыщекIуэкIам дерс гуэр къыхэфхыну, ди бзэр, ди хабзэр зымыгъэкIуэдыжу зезыхьэн ­фыхъуну сыфхуохъуахъуэ! А хьэл-щэн дахэхэр къыфхалъхьэ­ным­кIэ лъэкI къэзымыгъанэ ди егъэджакIуэхэми фIыщIэшхуэ яхузощI. ДызэдэIэпыкъумэ ды­лъэщщ. Закъуэ къарукIэ зыри зэфIэха хъунукъыми, сабийхэм папщIэ етхьэжьэ Iуэхухэр зэ­дэтщIэмэ, ехъулIэныгъэ диIэ­-нущ. ФIыщIэ лей яхуэсщIыну сыхуейщ мыпхуэдэ гъэлъэ­гъуэныгъэ хьэлэмэткIэ къыт­хуэуп­са, «Сыринэ» театрыр Къэ­бэр­дейм нэс къытхуизыша, гу­пым и унафэщI Гугъуэтыж Ахь­мэдрэ режиссёр Къанкъул Ис­лъамрэ, сабийхэр хэкупсэу, анэ­дэлъхубзэр, хабзэр ящIэу зэ­рывгъасэм папщIэ. Фи мурадхэр адэкIи Тхьэм къывигъэхъулIэ! 
Шэрджэс Расият и псалъэхэм къы­зэрыхигъэщауэ, езыр щы­лажьэ курыт еджапIэм «Этнос класс» зыфIищу къыщызэригъэпэща и гупжьейм къришалIэ сабийхэми анэдэлъхубзэр, хабзэр зэрыригъэщIэным лъэкI къимыгъанэу яужь итщ. И дерсхэм къызэригъакIуэр щыгъын хэха ящыгъыущ: пщащэ цIыкIухэр, адыгэ фащэм ебгъэщхьыну, уагъэ зытет бостей кIыхь зэкIужкIэ зэщыхуэпыкIауэ, щIалэ                  цIы­кIу­хэм адыгэ джанэ екIухэр къащылыдыкIыу. 
Спектаклыр иуха нэужь, пэ­шым щIэсахэм я лъэIукIэ, «Сы­ри­нэм» хэт артист ныбжъыщIэхэм я гъусэу фэеплъ сурэтхэр зытрагъэхащ. 
Абы кIэлъыкIуэу Шэрджэс Расиятрэ Унэгъэс Зэмрэтрэ хьэ­щIэхэр нэгузыужьакIуэ драшэ­жьащ. Хьэбэз къуажэм дэт музейм, ди адыгэхэм пасэ зэманым зэрахьэу щыта, иджы къамыгъэсэбэпыж хьэпшыпхэр щахъу­мэм, драшэлIащ. 
Музейм щахъумэ хьэпшыпхэм якIэлъыплъ икIи ахэр зыхуей хуэзыгъазэ Хутэ Аслъэнрэ Иуан Нурийрэ гупсэхуу къытхутеп­сэ­лъыхьащ адыгэхэм нэхъапэм яIэу щыта джэгукIэхэм. Хутэ Аслъэн ди сабийхэм къригъэлъэ­гъуащ чын ву джэгукIэр, «мис мыпхуэдэущ дыщыцIыкIум дызэ­рыджэгуу щытар», - жиIэурэ. ДжэгукIэр «Сыринэм» хэт щIалэ цIыкIухэм гъэщIэгъуэн зэращыхъуар щилъагъум, езы Аслъэни яхэту, ар дыдэмкIэ сабийхэр игъэджэгуащ. 
Музейм дыкъыдэкIыжа нэужь, «Черкес» зи фIэщыгъэ шхапIэ зыкъизыхым дашэри ерыскъы гурыхьхэр къыщытхуаIэтащ. ПщыхьэщхьэхуегъэзэкIыу гупыр гъуэгу дыкъытехьэжащ. 
«Сыринэ» театрым и лэжьыгъэм адэкIи пищэнущ. УсакIуэ, драматург, «Горянкэ» газетэм и редактор нэхъыщхьэ Къаныкъуэ Заринэ «МафIэгу» зыфIища и тхыгъэм къытращIыкIа спектаклыр мэлыжьыхьым ягъэлъэгъуэну ягъэхьэзыр.
КЪАНКЪУЛ Раисэ. 

Поделиться: