Къэрэшей-Шэрджэс Республикэр щыгъэтауэ, Совет Союзу щытами цIыху куэд щыбгъуэтынкъым Фин зауэми, Хэку зауэшхуэми, Япон зауэми лIыгъэ хэлъу хэтауэ, псэууэ къыхэкIыжауэ.
Таурыхъхэм щаIуатэм ещхь апхуэдэ гъуэгуанэ хьэлъэ зэпичу и Хэку узыншэу къекIуэлIэжахэм ящыщщ КъШР-м и къалащхьэ Черкесск щыпсэуа Дэрмывэ Мухьэб Хьуд и къуэр. Ар Краснодар крайм хыхьэ Кургъуокъуей къуажэм 1914 гъэм къыщалъхуащ. 1930 гъэхэм абы пэщIэдзэ еджапIэр Успенскэ станицэм къыщиухри, мэзхъумэхэр щрагъаджэу Владикавказ дэт техникумым щIэтIысхьащ.
ЕхъулIэныгъэфI иIэу Мухьэб техникумыр къиуха нэужь, Ермэлыхьэблэ дэта, Дзэ Плъыжьым папщIэ офицерхэр щагъэхьэзыр училищэм ящтащ. Ар щытхъу тхылъкIэ къиухри, Ленинград дзэ округым взводым и унафэщIу ягъэкIуащ. Офицер щIалэм куэд дэмыкIыу къыщIихуащ Фин зауэм и гъуэзыр. Абдеж къыщигъэлъэгъуа лIыгъэмрэ акъылымрэ къапэкIуэу ар ягъэуващ тIасхъэщIэх взводым и унафэщIу, и япэ Вагъуэ Плъыжь орденри и бгъэм къыщылыдащ.
1941 гъэм Хэку зауэшхуэр къыщыхъейм абы къыхуагъэфащэ тIасхъэщIэх ротэ щхьэхуэ, бийм и щIыб Прибалтикэ Iэшэлъашэм щызэуэну. ЩIалэм и пщэ къралъхьэр пылъхьэншэу зэригъэзащIэм папщIэ Вагъуэ Плъыжь орденыр етIуанэу кърат, лейтенант нэхъыжь цIэри щIыгъуу.
Прибалтикэ щIыналъэм абы и ротэр щызэуащ 1941 гъэм и щэкIуэгъуэ мазэм нэс. А зэманым бийм Мэзкуу къищтэныр къалэн нэхъыщхьэу игъэуват, дзэ къыхэхауэ, зэуэным нэхъ хуэкъулейуэ иIэр къриутIыпщати, Мухьэб и тIасхъэщIэх ротэр абыхэм я щIыбым дагъэувэ.
Мэзкуу епщIа дзэр зэтекъутэным Дэрмывэм и ротэм хилъхьа гуащIэмрэ лIыгъэмрэ я щыхьэту, ди хэкуэгъу щIалэм Вагъуэ Плъыжь орденыр ещанэу къыхуагъэфащэ. А орденыр еплIанэу Мухьэб къыщилъэщащ Сталинград и Iэшэлъашэм щекIуэ- кIа зэхэуэ иным.
1944 гъэм нэмыцэр Хэкум ихужын щыщIадзам, Мухьэб къыщохутэж Прибалтикэм. Абдежым тIасхъэщIэх ротэм я унафэщIым къыщигъэлъэгъуа лIыгъэм папщIэ Вагъуэ Плъыжь орденыр етхуанэу кърат. «Хэку зауэ» орденым и япэ нагъыщэр абы къилэжьащ илъэсиплIкIэ зыпэщIэта бийр къызэрыкIауэ щыта гъуэмбым щраукIыхьыжам.
1945 гъэм Мухьэб зауэр иухакъым, адрей куэдым хуэдэу. Абы къыхудэхуащ и лIыгъэмрэ и акъылым и жанагъымрэ япон сэлэтхэм яригъэлъагъун. А зэманым Дэрмывэм «Совет Союзым и ЛIыхъужь» цIэр къратыну лъэIу тхылъ и командирхэм ягъэхьэзырат, ауэ ар зигу темыхуахэр къыкъуэкIри, адыгэлIым къилэжьа цIэр Бэракъ Плъыжь орденкIэ зэрахъуэкIыжащ, майор нагъыщэри къыхущIагъужащ.
Зауэ нэужьым Мухьэб и къулыкъур дзэм щрихьэкIащ 1956 гъэм нэсыху. А гъэм Хрущёвым офицер куэд дзэм къыхигъэкIауэ щытащ. Мухьэби абыхэм яхэхуэри, 1957 гъэм Черкесск къалэм къигъэзэжащ.
Абы и ордениблым къадэкIуэу, зауэм къыщилъэща медаль зыбжани иIащ. Зауищым я лIыхъужь хахуэр 1985 гъэм дунейм ехыжащ. Ауэ къэнащ и лIыгъэм щыхьэт техъуэ орденхэр, медалхэр, ахэр щIэзыплъыкIын, иригушхуэн, ириинын къуэрылъхухэр, Iыхьлыхэр, лыджанэхэр. Апхуэдэу щыхъукIэ, Мухьэб езыр къытхэмытыжми, фэеплъ мыкIуэдыжын дунейм къытринащ.
