УФ-м нобэ щагъэлъапIэ Урысей печатым и махуэр. 1703 гъэм щIышылэм и 13-м дунейм къытехьауэ щытащ «Ведомости» фIэщыгъэр зиIа япэ урысей газетыр, абы щыгъуэ тетыгъуэр зыIыгъа Пётр Езанэм и унафэм ипкъ иткIэ. Iулыджышхуэ зыбгъэдэлъа а Iэтащхьэм зэриубзыхуамкIэ, газетым и къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщт лъэ быдэкIэ уву хуежьа къэралым щекIуэкI зэхъуэкIыныгъэхэр цIыхубэм я деж нихьэсыныр, Урысей къэралыгъуэм игъуэт лъэщагъыр нэхъри щIэзыгъэбыдэ IэмалыфIу щытыныр.
Абы лъандэрэ блэкIа илъэсищэхэм, дауи, гъащIэми къэралым и ухуэкIэми зэхъуэкIыныгъэ куухэр щекIуэкIащ. Пащтыхьыгъуэм къикIри, ди къэралыр совет псэукIэм хуэкIуащ, ари зэтещэхэжри, Урысей Федерацэр зи щхьэ хущытыж щIыналъэ хъуащ. СССР-м и лъэхъэнэм Совет печатым и махуэр дгъэлъапIэу щытащ накъыгъэм и 5-м (1912 гъэм и апхуэдэ махуэм къыдэкIауэ щытащ «Правда» большевик газетым и япэ номерыр). ЛIэщIыгъуэ блэкIам и 90 гъэхэм къэралым къыщыхъуа зэхъуэкIыныгъэхэм япкъ иткIэ, ар траухуэжащ щIышылэм и 13-м икIи Урысей печатым и махуэ фIэщыгъэр игъуэтыжащ.
Апхуэдэ тхыдэ, экономикэ, политикэ къэхъукъащIэхэм, зэхъуэкIыныгъэхэм емылъытауэ, печатым и IэнатIэм и IэщIагъэлIхэм къапэщылъ къалэным зимыхъуэжу йокIуэкI. Пэжу, купщIафIэу, гъэхуауэ абыхэм сыт щыгъуи къагъэлъагъуэ гъащIэм и лъэныкъуэ псоми щекIуэкI лэжьыгъэхэр, Iуэху зехьэкIэ мардэщIэхэр, жылагъуэм хэIущIыIу щащI зыужьыныгъэмрэ зэпэщыныгъэмрэ уахуэзышэ хэкIыпIэхэр. Псом хуэдэжкъым дызэрыт лъэхъэнэ къызэрымыкIуэм журналистхэм я псалъэм иIэ мыхьэнэр. Псалъэм и къарур къагъэсэбэпу, абыхэм яубзыхуф цIыхубэм я гупсысэр. Печатым «еплIанэ власткIэ» щIеджэри аращ - жылагъуэм мыхьэнэшхуэ щиIэщи.
Нобэ, Интернетым хуабжьу зыщиужьа лъэхъэнэм, тхылъымпIэкIэ традзэ газетхэмрэ журналхэмрэ иджыри щIэупщIэшхуэ яIэщ. Лъэпкъ журналистикэм и лэжьакIуэхэр хущIокъу газетхэм я сыт хуэдэ къыдэкIыгъуэхэми я зэфIэкI халъхьэну. Къэрал унафэхэр, къэхъукъащIэхэмрэ Iуэхугъуэ зэмылIэужьыгъуэхэмрэ ятещIыхьа хъыбархэр, цIыху пэрытхэм, нэхъыжьыфIхэмрэ къытщIэхъуэ щIэблэмрэ ятеухуа тхыгъэхэр жылагъуэм щызэлъэщIысыным дапщэщи хущIокъу.
ХъыбарегъащIэ IэнатIэм хьэлэлу пэрыт апхуэдэ IэщIагъэлIхэм я цIэхэр фIыкIэ къраIуэ мы махуэхэм. ЩIышылэм и 12-м апхуэдэ гуфIэгъуэ зэIущIэ къыщызэрагъэпэщащ Налшык дэт Киноконцерт гъэлъэгъуапIэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым и журналистхэм я махуэшхуэр хуагъэлъапIэу. ГуфIэгъуэ пшыхьым кърихьэлIат КъБР-м и Парламентым, Правительствэм, министерствэ зэмылIэужьыгъуэхэм я лIыкIуэхэр, жылагъуэ лэжьакIуэхэр, лъэпкъ журналистикэм и ветеранхэр, нобэ а IэнатIэр езыхьэкI лэжьакIуэхэр: журналистхэр, редакторхэр, корректорхэр, газетым и теплъэр зыщIхэр, нэгъуэщIхэри - республикэм къыщыхъу Iуэхугъуэхэр, зэхъуэкIыныгъэфIхэр, СВО-м хэт ди щIалэ хахуэхэр къызэрыщ тхыгъэхэр, сурэтхэр жылагъуэхэм нэры-лъагъу ящызыщIхэр.
Зэхуэсыр езыгъэкIуэкIа Аттаев Азнор къызэхуэсахэм фIэхъус псалъэкIэ захуигъазэри, псэлъапIэр япэу хуит хуищIащ КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Хъубий Марат. Къэрал къулыкъущIэр гуапэу ехъуэхъуащ гуфIэгъуэм кърихьэлIахэм.
- ХъыбарегъащIэ IэнатIэр, печатыр жылагъуэм мыхьэнэшхуэ щызиIэ IэнатIэщ. Ар мэув властымрэ цIыхубэмрэ зэпызыщIэ Iэмал гъуэзэджэу. Журналистхэращ жылагъуэм ялъэзыгъэIэсыр властым и IэнатIэхэм зэфIах лэжьыгъэхэр, псэуныгъэм, гъащIэм игъуэт зыужьыныгъэр, къапэщылъ къалэнхэмрэ къэкIуэнум хуаIэ мурадхэмрэ, - къыхигъэщащ абы. - КъинэмыщIауэ, анэдэлъхубзэхэмкIэ ди щIыналъэм къыщыдэкI газетхэм апхуэдэуи ягъэзащIэ лъэпкъпсо мыхьэнэ зиIэ къалэнхэри. Ахэр хуолажьэ Къэбэрдей-Балъкъэрым щыпсэу лъэпкъхэм я бзэхэр хъумэным, абыхэм зегъэужьыным, егъэфIэкIуэным. Журналист, печать IэнатIэм пэрыт псоми си гуапэу сынывохъуэхъу фи IэщIагъэм епха махуэшхуэмкIэ. ЕхъулIэныгъэщIэхэр зэвгъэхъулIэу, ди республикэм и зэпэщыныгъэмрэ зыужьыныгъэмрэ яхуэгъэпса мурадыщIэхэр фи-Iэу, узыншэу куэдрэ фылэжьэ- ну.
АдэкIэ Хъубий Марат къеджащ КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Урысей печатым и махуэм и щIыхькIэ IэнатIэм пэрытхэм зэрехъуэхъум.
Пшыхь дахэм и утыку пщIэ хуащIу ирашащ лъэпкъ журналистикэм и IэщIагъэлI куэд. ЗыIэрагъэхьа ехъулIэныгъэ лъагэхэмрэ илъэс куэд лъандэрэ IэнатIэм хьэлэлу зэрыпэрытым папщIэ КъБР-м и Правительствэм къыбгъэдэкI ЩIыхь тхылъхэр Хъубий Марат яритащ «Кабардино-Балкарская правда», «Адыгэ псалъэ», «Заман» республикэ газетхэм я къудамэхэм я редакторхэу Белгъэрокъуэ Марьянэ, Жыласэ Маритэ, Кетенчиевэ Зульфия сымэ.
КъыкIэлъыкIуэу псэлъапIэр хуит зыхуащIа Къардэн Мурат, КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэм, псалъэ гуапэ куэд яхужиIащ печатым и лэжьакIуэхэм.
- ХъыбарегъащIэ IэнатIэм гъащIэм, жылагъуэм щиIэ мыхьэнэр си щхьэкIэ згъэунэхуащ сэ. Спортым сызэрыхэта илъэсхэм ящыщу 40-м щIигъукIэ сапыщIауэ щытащ журналистхэм. Ахэращ си текIуэныгъэхэм, ехъулIэныгъэхэм я хъыбарыфIхэр цIыхухэм яхуэзыхьар. Ноби мы пэшым щызолъагъу а зэманым цIыхугъэ схуэхъуауэ щыта ди лъэпкъ журналист куэд икIи сощIэ си дэтхэнэ лъагапIэми ахэр си гъусэу «зэрыдэкIуеяр», си гурыщIэм къыщыхъу-къыщыщIэ псори езыхэми гурэ псэкIэ зыхащIэу, - фIыщIэ псалъэхэр жиIэу къызэхуэсахэм захуигъэзащ Мурат. – Сэри сигуми си псэми къабгъэдэкIыу журналист псоми сынывохъуэхъу Урысей печатым и махуэщIымкIэ. Фи лэжьыгъэм пщIэ иIэу, и хъер флъагъуу куэдрэ фылэжьэну си гуапэщ.
КъБР-м и Парламентым и ЩIыхь тхылъхэр Къардэн Мурат яритыжащ «Кабардино-Балкарская правда», «Адыгэ псалъэ», «Советская молодёжь» республикэ газетхэм я къудамэхэм я редакторхэу Бэрбэч Борис, НэщIэпыджэ Замирэ, Печоновэ Наталье, КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм ядэлэжьэнымкIэ и къудамэм и лэжьакIуэ нэхъыщхьэ-эксперт Мэремыкъуэ Элеонорэ сымэ. КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и ФIыщIэ тхылъыр зыхуагъэфэщахэм ящыщщ «Адыгэ псалъэ» газетым и корректор Щоджэн Иннэ.
Зэхуэсым щагъэлъэпIащ печатым и лэжьакIуэ 80-м щIигъу, IэнатIэ, IуэхущIапIэ щхьэхуэри хэту. Ди гуапэ зэрыхъущи, абыхэм яхэтщ ди «Адыгэ псалъэ» газетым и лэжьакIуэхэри. Апхуэдэхэщ КъБР-м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм и щIыхь тхылъымкIэ ягъэпэжа Табыщ Мурат, КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм и ФIыщIэ тхылъыр зыхуагъэфэща НафIэдз Заремэ, МВД-м КъБР-м щиIэ къудамэм къыбгъэдэкI щIыхь тхылъыр иратащ Уэрдокъуэ Женя, Налшык къалэ администрацэм и щIыхь тхылъкIэ ягъэпэжащ Лъостэн Музэ. IэнатIэм хьэлэлу зэрыпэрытым папщIэ министерствэ, ведомствэ, жылагъуэ зэгухьэныгъэ зэмылIэужьыгъэхэм я щIыхь, фIыщIэ тхылъхэр хуагъэфэщащ Къумахуэ Аслъэн, Чэрим Марианнэ, Бицу Жаннэ, Истэпан Залинэ, Багъэтыр Луизэ, Къарей Элинэ, ТекIужь Заретэ, Фырэ Анфисэ сымэ.
Дунейпсо Адыгэ Хасэм и щIыхь тхылъхэр а зэгухьэныгъэм и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий яритащ ди газетым и лэжьакIуэхэу НэщIэпыджэ Замирэрэ Щомахуэ Залинэрэ. ВГТРК-м и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм иригъэкIуэкIа зэпеуэм ипкъ иткIэ щIыхь тхылърэ саугъэткIэ ягъэпэжащ Чэрим Марианнэ, «Анэдэлъхубзэм хуэшэрыуэ» унэтIыныгъэм зэрыщытекIуам папщIэ.
КъБР-м и Журналистхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI, «Адыгэ псалъэ» газетым и редактор нэхъыщхьэ Жыласэ Заурбэч псэлъапIэр хуит хуащIа нэужь, Урысей печатым и махуэмкIэ гуапэу ехъуэхъуащ гуфIэгъуэ зэхуэсым кърихьэлIахэм. Абы УФ-м и Журналистхэм я зэгухьэныгъэм къыбгъэдэкI щIыхь тхылъхэр яритыжащ зи IэщIагъэм хуэIэижьхэу радиожурналист цIэрыIуэ Хьэмту Къадир, КъБР-м и Парламентым и пресс-IэнатIэм и унафэщI Батыр Любэ, телевиденэм и лэжьакIуэ Токъмакъ Светланэ, «Заман» газетым и редактор Трамавэ Зухра, «Эльбрусские новости» район газетым и редактор нэхъыщхьэ Газаевэ Зухра сымэ. КъинэмыщIауэ, КъБР-м и Журналистхэм я зэгухьэныгъэм къыбгъэдэкI щIыхь тхылъхэр яритащ «Нур», «Нюр», «Солнышко» журналхэм я редакцэхэм.
Дахэу, гуапэу, купщIафIэу екIуэкIа пшыхьыр я уэрэдхэмрэ къафэхэмкIэ ягъэдэхащ ди щIыналъэм щыцIэрыIуэ артистхэм.
Зи зэфIэкIыр, щIэныгъэр, къарур республикэм зегъэужьыным тыхь хуэзыщI, жылагъуэм я гупсысэр фIым, ехъулIэныгъэм хуэзыузэщI журналист псоми дохъуэхъу Урысей печатым и махуэмкIэ. Фи псалъэм пщIэ иIэу, фи къалэмыр мыубзэщхъуу, цIыхубэм я дзыхь къывагъэзу, вбгъэдэлъ зэчийм хэвгъахъуэ зэпыту, фыузыншэу IэнатIэм куэдрэ фыпэрытыну, ди лэжьэгъу лъапIэхэ!
