Палестинэ-израиль зэпэщIэувэныгъэм иджыпсту дуней псор кIэлъоплъ. ЛъэныкъуитIми зауэм къызэрыгуэкI цIыху куэд зэрыщыхэкIуадэм псори ирогузавэ. ИкIи зы жьэу жаIэр зыщ: цIыху къызэрыгуэкIхэмрэ сабийхэмрэ хэмыкIуэдэн папщIэ мафIэр къэгъэувыIэн хуейщ. Абы зэрылъэкIкIэ, холIыфIыхь ди къэралри. УФ-м и Президентым япэ махуэм щегъэжьауэ жеIэ къэралитIми щхьэхуитыныгъэ яIэу псэун зэрыхуейр, арыншауэ лъыгъажэм кIэ зэримыгъуэтынур икIи унафэщIхэр къыхуреджэ мафIэр ягъэувыIэу, псалъэкIэ зэгурыIуэну.
Мы Iуэхум кIэлъыплъ адыгэхэм я гузэвэгъуэр тIуащIэщ, Израилым ис адыгэхэм я Iуэху зэрыхъуным нэхъыбэжу щIогупсысри. Абы щыIэ къуажитIым - Кфар-Камэрэ Рихьэниерэ - дэсхэм я щхьэ кърикIуэнкIэ хъунум иджыпсту тогузэвыхь дэнэ щыпсэу адыгэри. Фигу къэдгъэкIыжынщи, а къуажитIыр километр 70 хуэдизкIэ зэпэжыжьэщ, Кфар-Камэ - цIыху мини 4-м щIигъу, Рихьэние 1000 дэсщ. Рихьэние къуажэр Ливанымрэ Израилымрэ я гъунапкъэм Iусщи, абы щытыкIэр нэхъ щышынагъуэщ. Абы къыхэкIыу зэпэщIэувэныгъэр къызэрежьэу, Кфар-Камэ и Хасэ тхьэмадэ Нэпсо Закарие я къуэшхэм захуигъэзащ, Кфар-Камэ къакIуэу пIалъэкIэ къыдэтIысхьэну, унагъуэхэм къатемыхьэлъэу зыхагъэсыну зэрыхьэзырыр яжриIащ.
Мы махуэхэм Рихьэние щыщ куэд адыгэ къуажэ гъунэгъум кIуауэ дэсщ, абы щытыкIэр щышынагъуэншэщ, щхьэж езым и Iуэху зэрихуэжу зэкIэ мэпсэу.
Израилым ис ди къуэшхэм я Iуэху зыIутым теухуауэ къэтщIахэр ди щIэджыкIакIуэхэм я деж нэтхьэсын мурадкIэ, тыдодзэ абы щыпсэухэм къыджаIар: «Япэу жысIэну сызыхуейращи, Кфар-Камэрэ Рихьэниерэ щыпсэухэм къабгъэдэкIыу Тхьэм фигъэпсэу, - жеIэ Нэпсо Закарие. - Иужьрей тхьэмахуитIым гузэвэгъуэу дызыхэтыр къыддэвгъэпсынщIэу фыкъызэрыткъуэтым щхьэкIэ хуабжьу дыфхуэарэзыщ. НобэкIэ ди жылэм хьэлэбэлыкъ щыIэкъым, псори ди нэIэ щIэтщ, щытыкIэм дыхуэхьэзыру допсэу, къэхъуIа хъужыкъуэмэ, сыхьэт 24-кIэ лажьэ гупхэр диIэщ.
Рихьэнием къикIри, Кфар-Камэ цIыху 500 хуэдиз къэкIуауэ дэсщ. Ахэр гъунапкъэм нэхъ пэгъунэгъути, дахуэгузавэри, къедгъэблэгъащ. Ди къуэшхэр унагъуэхэм щопсэу, ауэ зыхуэныкъуэ щыIэнкIэ зэрыхъунур къыдолъытэри, дэIэпыкъуэгъу дахуохъу.
Фэ, ди къуэшхэм, ди хъыбархэр жыжьэу щызэхэфхкIэ, пэжыр зи лъабжьэ хъыбархэм нэхъ федаIуэ, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, мыхъумыщIэ куэд зэхыдох, щытыкIэр зэхъуэкIауэ щыжаIэ куэдрэ щыIэщ.
Ди къуэш републикэхэм я унафэщIхэм, Хасэ тхьэмадэхэм дэ ттеухуа хъыбар пэжыр ялъэдгъэIэсыну фыкъыдогъэгугъэ, дэ абыхэм хуабжьу дапыщIащ. ФIэщхъуныгъэ тхэлъщ, фэ фыкъызэрыткъуэтым ди гур къыдрешей, насыпыншагъэр къытлъэмыIэсу дызыхэхуа гузэвэгъуэр тщхьэщыкIыну Тхьэм жиIэ».
- Израилым ис адыгэхэм я цIэкIэ сэлам гуапэ фызох. Мы махуэхэм Хэкум ис адыги хамэ къэралхэм щыпсэу ди къуэши къытхуэгузавэу, увыIэгъуэ ямыIэу къытщIоупщIэ. Интернетым и Iэмал псори къагъэсэбэпу къытхуэтхэ, къыдэпсалъэ псоми фIыщIэ яхузощI. Дэ зэран диIэкъым, Кфар-Камэ зауэр щекIуэкI щIыпIэм пэжыжьэщ, абы нэхъ и гъунэгъур Рихьэниети, я щхьэр хъума хъун щхьэкIэ ди къуажэм къедгъэблэгъауэ, ди унагъуэхэм щохьэщIэ.
Хьэмасхэм Израилым зауэ къращIылIащ, сабии ныбжь зиIэ куэди хокIуадэ. Ауэ ди лъэпкъэгъуу зыри яхэткъым мы къекIуэкI Iуэхум. СыныволъэIу телевиденэм, радиом, Интернетым къагъэлъагъуэ, къат, къратхэ псори фи фIэщ фщIыуэ фигу фымыгъэныкъуэну. Псом хуэмыдэу Интернетым куэд исщ я щхьэ Iуэху зэрахуэу, езыхэм я еплъыкIэхэр пхагъэкIыну иужь иту.
Дэ фыкъытщIэупщIэн хъумэ, дэращ фызэупщIынур, нэгъуэщIым жиIэр фи фIэщ фымыщIу хъыбарыр ди деж къыщыфщIэ. Дэ, адыгэхэр, ди щхьэ дызэрыхуэсакъыжыным иужь дитщ. ЛIы хахуи, цIыхубз Iущи, щIалэгъуалэ блани диIэщ, фымыгузавэ. ИкIэщIыпIэкIэ зауэр иухауэ, псори мамыр хъужауэ Тхьэм дигъэлъагъу, - жиIащ Тхьэухъуэ Зухьер.
Абазэхэ Нияд:
- Сэ Кфар-Камэ сыщопсэу, си унэ сисыжщ. КъытщIэупщIэр куэдщи, ди Iуэху зытетыр къыфхуэсIуэтэнщ, фымыгузэвэн папщIэ. НобэкIэ Кфар-Камэ мамырщ, зауэр щекIуэкIыр километр 400 хуэдизкIэ тпэжыжьэщ. ТIэкIу дызыгъэгузавэр Рихьэние зэрынэхъ пэблагъэрати, Хасэхэр зэгурыIуэри, абы зи щхьэр къыдэзыхыну жэрдэм зиIэхэр Кфар-Камэ къэкIуауэ, дахэу зэхэсщ. Къыдэнахэри хъарзынэу дэсщ, къыщыхъуаIакъым. ЗэкIэ дыщIэгузэвэн зыри щыIэкъым, дяпэкIэ Тхьэм зыри къимыгъэхъу. Фэ фызэджэр, фызэплъхэр дэри газеткIэ, телевиденэкIэ долъагъу. Ауэ ди жагъуэ зэрыхъущи, дэ хэтщIыхьыфын щыIэкъым, дызыхуэсакъыжын хуейуэ аращи, зыщIыпIи дыхэмылъадэу-дыхэмыжыжу, рэхьэту ди пIэ дисщ.
Мыщэ СуIэд:
- Сэ Рихьэнием сыщыщщ, махуэ закъуэм зауэ мыгъуэр къэхъеящ. Ар къызэрыхъуу Кфар-Камэ дэсхэр телефоным къытхутеуащ, «дэ нэхъ дыпэжыжьэщ, ди деж фыкъакIуэ» жаIэри. Сэ си унагъуэр си гъусэу сыкъэIэпхъуащ. ЗэкIэ зэран диIэкъым, къытщIэупщIэ псоми фIыщIэ яхузощI. Ди телефонхэр увыIэкъым, ди Iуэху зытетыр зрагъэщIэну хуейуэ. Псори хъарзынэт, ауэ зауэфI щыIэкъым, мы къэхъеяр икIэщIыпIэкIэ иухыну Тхьэм долъэIу.
«Тхьэм и шыкуркIэ зэкIэ мамырщ ди жылэр. Рихьэнием къикIыу ди деж къэкIуахэм я сабийхэр пщэдей щегъэжьауэ ди еджапIэм щIагъэтIысхьэну аращ. Езыхэм я егъэджакIуэхэри, сабийхэри къашащи, гугъуехь щымыIэу я щIэныгъэм пащэну согугъэ. Арыншауэ хъунукъым, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, тхьэмахуэм, тщIэкъым, мазэм тщIэкъым зэрыщыIэнур, - къыддогуашэ Натхъуэ Симэ. - УдэкIыну, IуэхукIэ къалэ нэхъ инхэм укIуэну шынагъуэщ. Iэмалыншэ дыдэ мыхъуауэ, жылэм дыдэкIыркъым. Къэхъуну псом дыщыгъуазэкъыми, догузавэ, шэч хэмылъу, ауэ зэкIэ зэран диIэкъым. Зигу къытхуэныкъуэ псоми фIыщIэ яхузощI, мыпхуэдэу къэпсалъэу къытщIэупщIэхэм сахуэарэзыщ, дигу ягъэкIуэдыркъым, дызэримызакъуэр зыхыдагъащIэ. Алыхьым икIэщIыпIэкIэ тщхьэщихыну делъэIу зэпытщ дэри. Дзэм хэт ди щIалэхэми яхэмыщIIауэ къэкIуэжыну Тхьэм долъэIу».
Адыгэ жылэхэм зауэр нэсакъым, Тхьэм жиIэмэ, иджыри нэсынкъым. Ауэ мафIэм пэгъунэгъу лыр мажьэ жыхуиIэращи, ноби зэпэщIэувэныгъэ щIыпIэм пэгъунэгъуу щыс адыгэхэм дуней псом щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм зыхуагъазэ. Дэни щыпсэу цIыхухэм Израилым ис ди къуэшхэм хуатх я щхьэр яхъумэжыну, я нэIэ зытрагъэтыну, зэрамызакъуэр, я къуэшхэр я щIыбагъ къызэрыдэтыр, хуей хъумэ, сыткIи дэIэпыкъуэгъу зэрыхъунур жраIэ зэпытщ. Апхуэдэу зэрызыхуагъазэ видео пычыгъуэхэр интернетым къралъхьэ къэрал зэмылIэужьыгъуэхэм щыщу зи къуэшхэм папщIэ гузавэ адыгэхэм. Гузэвэгъуэр икIэщIыпIэкIэ иухыну аращ дуней псом щыпсэу цIыхубэр зыщIэхъупсри, щIэх нэхуапIэ Тхьэм ищI.
