Къэбэрдей-Балъкъэрым ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм и коллегием и зэIущIэ екIуэкIащ. Ар теухуауэ щытащ республикэм и щэнхабзэ, гъуазджэ, хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм 2022 гъэм яхузэфIэкIар къэпщытэжыным, дызэрыт илъэсым къриубыдэу къапэщылъ къалэнхэр убзыхуным. Абы и лэжьыгъэм хэтащ КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Хъубий Марат, муниципальнэ щIыналъэ администрацэхэм я Iэтащхьэхэр, театрхэм, концерт IуэхущIапIэхэм, музейхэм, библиотекэхэм, хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм, методикэ центрхэм, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм, нэгъуэщI щэнхабзэ IуэхущIапIэ куэдми я унафэщIхэр.
ЗэIущIэр къызэIуихащ Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ и министр Къумахуэ Мухьэдин.
- Къэрал щэнхабзэ политикэм и унэтIыныгъэ нэхъыщхьэхэм къытхуагъэув пщэрылъхэр гъэзэщIэным ехьэлIауэ, зи гугъу тщIы пIалъэм тхузэфIэкIар мащIэкъым, - жиIащ министрым. - «Щэнхабзэ» лъэпкъ проектыр ди щIыналъэм щыгъэлэжьэным елIэлIащ министерствэр.Апхуэдэуи профессиональнэ гъуазджэм зегъэужьыным, щэнхабзэмкIэ IуэхущIапIэхэм Iэмэпсымэ зэмылIэужьыгъуэхэр къахуэщэхуным, цIыхубэ IэпщIэлъапщIэхэм ядэIэпыкъуным, республикэм и щэнхабзэ хъугъуэфIыгъуэхэм цIыху нэхъыбэ хэгъэплъэным, нэгъуэщIхэми ятеухуауэ куэд тщIащ. ЖыпIэнурамэ, республикэм и жылагъуэ-щэнхабзэ гъащIэр блэкIа илъэсым Iуэху дахэхэмкIэ къулейуэ щытащ. Абыхэм я курыхт КъБР-м и къэралыгъуэр илъэси 100 зэрырикъур зэрыдгъэлъэпIам и щIыхькIэ ди щIыналъэм щызэхэтша пшыхь зэмылIэужьыгъуэхэр. Гулъытэшхуэ зыхуэтщIахэм ящыщщ Щэнхабзэ щIэинхэр хъумэным и илъэсу щыта 2022 гъэр Къэбэрдей-Балъкъэрым зэрыщекIуэкIар.
Къэбгъэлъагъуэмэ, гъуазджэхэмкIэ сабий школу 3-м макъамэ Iэмэпсымэхэр, хьэпшып-хэр, тхылъхэр къахуэтщэхуащ, щэнхабзэмкIэ унэу 17-м къэралыр дэIэпыкъуащ, Дзэлыкъуэ, Iуащхьэмахуэ районхэм я щIыналъэ музейхэр техникэ IэмэпсымэхэмкIэ къызэдгъэпэщащ. Республикэм и къэрал, муниципальнэ библиотекэу 159-м я тхылъ гъэтIылъыгъэхэм къыхэдгъэхъуащ. Хэкум къыщхьэщыжу хэкIуэдахэр щыщIалъхьа щIыпIэу 21-рэ зыхуей хуэдгъэзащ.
АдэкIэ Къумахуэр гупсэхуу тепсэлъыхьащ щэнхабзэм и IэнатIэ псоми. Абы гулъытэншэу къигъэнакъым зыхуей хуэзэу зи лэжьыгъэр къызэгъэпэща зы IэнатIи, егъэфIэкIуэн хуейуэ къызыпэщылъи. Иужьрейхэм ящIапхъэхэри игъэнэIуащ министрым.
СМИ-м и лэжьыгъэм и гугъу щищIым, Къумахуэ Мухьэдин къыхигъэщащ хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм нэхъыщхьэу гу зылъатэн хуейуэ къагъэлъэгъуа унэтIыныгъэ зыбжанэм тэмэму зэрыпэлъэщар. Псалъэм и хьэтыркIэ, журналистхэм цIыхухэр щагъэгъуэзащ УФ-м и лъэпкъ проектхэр гъэзэщIа зэрыхъуам (тхыгъэрэ нэтыну мини 3-м щIигъу ягъэхьэзыращ), КъБР-м и къэрал къулыкъущIапIэхэм я лэжьыгъэм (мини 7), республикэм и жылагъуэ-политикэ, щэнхабзэ гъащIэм (мини 6), щIэпхъаджагъэмрэ терроризмэмрэ пэщIэтыным хухэха хъыбархэм (500), дзэм ираджэжауэ Украинэм щыIэ ди щIалэхэмрэ абыхэм я адэ-анэхэмрэ зэрадэIэпыкъум, УФ-м IэщэкIэ ЗэщIэузэда и Къарухэм теухуауэ хъыбар нэпцIхэр зыгъэIухэм я мурадхэр къазэремыхъулIэнум (мини 3), нэгъуэщIхэми.
Къызэхуэсахэм гуапэ ящыхъуащ къэрал стипендиехэр зрат цIыху 696-м къаIэрыхьэ ахъшэм хуэдитIкIэ, къэрал грантхэми апхуэдизкIэ зэрыхэхъуар.
Зи унафэщI IуэхущIапIэхэм я ехъулIэныгъэхэм, зыхунэсауэ зэрыгушхуэхэм, зэгъэзэхуэжын хуейуэ къапэщылъхэм я гугъу ящIу зэIущIэм къыщыпсэлъащ Кавказ Ищхъэрэм ГъуазджэхэмкIэ и институтым и ректор Рахаев Анатолий, ЦIыхубэ художественнэ IэщIагъэхэмкIэ республикэ центрым и унафэщI Урыс Аслъэн, Прохладнэ къалэ администрацэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ ПщыцIыкIу Алесэ, зи нэхэм ямылъагъухэм папщIэ Налшык дэт республикэ библиотекэм и унафэщI Хьэмдэхъу Жаннэ, «Советская молодёжь» газетым и редактор нэхъыщхьэ Суановэ Залинэ, Май къалэ администрацэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Бездомная Ольгэ, «Горький Максим и цIэр зезыхьэ Урыс къэрал драмэ театрым и унафэщIым и къалэнхэр зыгъэзащIэ Балъкъэр Юрэ сымэ.
КъыкIэлъыкIуэу псалъэ иратащ Хъубий Марат.
- Лэжьыгъэр къызыщIэзыкъуэж зэIущIэр гуапэу щытын хуей къыщIэкIынщ, абы ехьэлIауэ згъэхьэзыра псалъэхэри сиIэщ. Ауэ япэщIыкIэ сыкъызытеувыIэнур ди къэралыр иджыпсту зэрыт политикэ щытыкIэм елъытауэ, ди сабийхэм ящIэм, ахэр зыхуэкIуэм, абыхэм къахэкIынум нэхъ дегупсысын хуей зэрыхъуарщ, - жиIащ унафэщIым. - Президентым и унафэ щыIэщ ди къэралым щыпсэу лъэпкъхэм я хабзэмрэ щэнхабзэмрэ хъумэным теухуауэ. А лъэны-къуэмкIэ ди лэжьыгъэм укъеплъмэ, ди Iэр зыхунэмыс куэд абы хыболъагъуэ. Министерствэм и лэжьыгъэр къыщипщытэж зэIущIэкъым мыр, абы и нэIэм щIэт IуэхущIапIэ псоми, зэгухьэныгъэхэми, жылагъуэ IэнатIэхэми, республикэм и гъащIэм хэт дэтхэнэ зыми тхузэфIэкIаращ къыщыгъэлъэгъуа хъуар. Нобэ ди къэкIуэнуращ дызытелажьэри, ар къытщIэхъуэ щIэблэм зэрелъытар зэи зыщыдгъэгъупщэ хъунукъым. Абы щхьэкIэ гъэсэныгъэ яхэлъхьэн, хабзэр, бзэр егъэщIэн хуейщ, нэхъыжьхэм яхузэфIэкIар, ди деж къахьэсар къэдгъэсэбэпыныр, тхъумэныр псэкупсэ къулеигъэм щыщу зы мащIи дымыгъэкIуэдыныр ди къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщ зыщ. Школыр щхьэхуэу, абы щеджэ сабийхэр нэгъуэщI лъэныкъуэу хъунукъым (аращ иджыпсту ди нэгу щIэкIыр), зэман дэкIмэ, ди IэфракIэм дедзэкъэжынущ. Хъарзынэщ щэнхабзэмкIэ унэхэр зэрыдухуэр, ауэ ахэр нэщI хъу хъунукъым, уэрамым сабий къыдэмынэу абы ешэлIэн хуейщ. Зы бжыгъэ гуэрхэм яужь дитурэ, тщIа-длэжьам теухуауэ тхын хуейм зедгъэлIалIэурэ, абыхэм нэхъыщхьэ дыдэу къакъуэтын хуейхэр - сабийхэр - зыщыдогъэгъупщэ.
АдэкIэ ар щхьэхуэу къытеувыIащ 2022 гъэр IуэхуфIхэмкIэ гъэнщIауэ зэрыщытам, IэнатIэхэм я ехъулIэныгъэм, щэнхабзэмкIэ унэ куэд зэраухуам, зэрызэрагъэпэщыжам, нэгъуэщI куэдми. ЖыпIэнурамэ, игу зэрыгъуи зыгъэгушхуи гулъытэншэу къигъэнакъым Хъубий Марат.
ЗэIущIэм и кIэухыу абы кърихьэлIахэм IэIэткIэ къагъэлъэгъуащ министерствэм и лэжьыгъэр зэрыхъарзынэр, 2023 гъэм къриубыдэу абы и нэIэ зытригъэтын, зэфIихын хуей къалэнхэр щыубзыхуа унафи къащтащ.