ЩIалэгъуэ

Налшык къалэм щэнхабзэмрэ зыгъэпсэхупIэмкIэ и парк зэгухьэныгъэм ЩIыуэпсым и теплъэр егъэфIэкIуэнымрэ зыхуей хуэгъэзэнымкIэ и къудамэм и унафэщIщ зэфIэкI зиIэ лэжьакIуэ ныбжьыщIэ Щоджэн Линэ. Ар и лэжьыгъэм дихьэхащи, сыт хуэдэ Iуэхуми жыджэру йоувалIэ.

Си цIыкIугъуэм къыщыщIэдзауэ сыщIэхъуэпсырт «адыгейкIэ» зэджэхэр (кIахэ адыгэхэр) зищIысыр зэзгъэщIэным, ящыщ гуэрхэм нэIуасэ схуэхъуным, щыпсэу щIыпIэхэм зыщысплъыхьыным. СощIэж, «щIалэ цIынэ» зыхужаIэ ныбжьым ситу, Къэбэрдей-Балъкъэр радиом адыгэбзэкIэ къит нэтынхэм, «тедымаи мыр» къысхужаIэу, седаIуэу зэрыщытари. А лъэхъэнэрщ кIахэ псэлъэкIэр дыдейм къызэрыщхьэщыкIым япэу гу щылъыстари, а бзэмкIэ кърагъэт уэрэдхэм, згъэщIагъуэу, едэIуэн щыщIэздзауэ щытари. 

Австралием ЩIэныгъэмрэ абы и гуэдзэн унэтIыныгъэхэмкIэ и къэрал зэгухьэныгъэм (CSIRO) хэт щIэныгъэлIхэм хьэршым техноген дамыгъэ (сигнал) къыщылъыхъуэнымкIэ зэхагъэува проектым хыхьэу, уафэ жыжьэм щыIэ, вагъуэ мелуани 10-м нэблагъэ зыхиубыдэ, Парус (Жьыхь) зи фIэщыгъэ «цIуугъэнэ» гуэрэн абрагъуэм лъэныкъуэкIэ къыщыт и Iэгъуэблагъэр а къэралым щызэпкъралъхьа MWA (Murchison Widefield Array) радиотелескоп лъэрызехьэмкIэ къаплъыхьащ.

Мы тхыгъэр зытеухуар Адыгэ Республикэм щекIуэкIа «Адыгэ пщащэ» фестиваль-зэпеуэм «Пщащэ гъэса» щIыхьыцIэр къыщызыхьа ЖьэкIэмыхъу Даринэщ. Гуапэщ Кэнжэ (Къуэшыркъуей) къуажэм къыдэкIа хъыджэбзыр и гъэсэныгъэкIэ абы къызэрыщыхэжаныкIар. Фигу къэдгъэкIыжынщи, зэхьэзэхуэр Адыгэ Республикэм ЦIыхубэ щэнхабзэмкIэ и центрым къызэригъэпэщащ, ЩэнхабзэмкIэ министерствэр и дэIэпыкъуэгъуу. Зэхыхьэ дахэр ящыщщ Урысейм ис лъэпкъхэм я щэнхабзэ хъугъуэфIыгъуэхэм я илъэсым зэфIаха Iуэху дахэхэм.

ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и артисткэ, Кавказ Ищхъэрэм и лъэпкъ драмэ театрхэм я «Ипщэ утыку-I00» VI дунейпсо фестивалым «ЦIыхубз роль нэхъыфI» щIыхьыцIэр зыхуигъэфэща Гуэщокъуэ Регинэ театр гъуазджэм хэлъхьэныгъэфI хуэзыщIхэм ящыщщ.

Ди тхыгъэхэм ящыщ зым къызэрыщыхэдгъэщащи, адыгэхэмрэ абхъазхэмрэ тхыдэм аддэ жыжьэу къыщежьэ я къуэпсыжьхэмкIэ зэрызэблагъэр гурэ псэкIэ къозыгъащIэ хуэмэбжьымэхэр зэрыщыIэм шэч къытезымыхьэжхэр мащIэкъым.

ЛъэпкъыжьитIым къызэранэкIа тхыдэмрэ ижь-ижьыж лъандэрэ къадекIуэкI хабзэ-бзыпхъэхэмрэ щыгъуазэ захуэтщI къудейкIи зэрызэфIэмыкIынур нэрылъагъущ. Абы къыдэкIуэу, «Псэм и лъахэ» («Апсны» - абхъазыбзэкIэ) цIэр зыгъэщыпкъэ щIыналъэм щыпсэухэм я псэкупсэр зыхозыгъащIэ нэщэнэхэм гу ялъыттэныр а псом нэхърэ нэхъыщхьэжу къыщIэкIынкIэ зэрыхъунури узыгъэгупсысэщ.

Астрофизикхэм къызэрапщытамкIэ, ди Дыгъэм ирагъэщхьу нэхъ къытпэгъунэгъу дыдэр плъыжь цIыкIужьей зыфIащахэм хабжэ Проксимэ Центаврэ вагъуэ жьэражьэрщ. Ар ди Дыгъэм нэхърэ хуэди 8-кIэ нэхъ цIыкIущ, илъэси 4-м къриубыдэу нэхум зэрызидз жыжьагъ хуэдизкIи тпэIэщIэщ.

Иджыблагъэ Урысейм и Къэрал академическэ Театр Иным щекIуэкIа «ArtMasters-2022» Лъэпкъ чемпионатым и кIэух концертыр Япэ каналым къитащ. Сценэр зэрагъэщIэрэщIари, концертым макъхэр зэрыщагъэIуари, уэздыгъэри, артистхэм я фэилъхьэгъуэхэри зэпеуэм хэтхэрщ зыгъэхьэзырар. Пшыхьыр гукъинэжу къызэрагъэпэщащ икIи «Фэилъхьэгъуэхэм я художник» унэтIыныгъэм щытекIуащ ди лъэпкъэгъу Сэралъп Ликэ.

КъБР-м и Лъэпкъ музейм «ЦIыхур, щIыуэпсыр, хьэршыр» гъэлъэгъуэныгъэр щокIуэкI. 

Фэилъхьэгъуэхэр, цIыхубзхэм зэрызагъэщIэращIэ хьэпшыпхэр къэзыгупсысхэм хуэдэ дыдэу, ди зэманым щIэупщIэшхуэ яIэщ пэшкIуэцIхэр зыгъэдахэхэми.