Псори дихьэхат…

ЕкIурабгъу зэхуамыIэми, большевик идеологиери динри (исламри) зыкIэ зэкIуалIэт: тIуми ядэртэкъым Iэзэгъуазэхэр, ахъшэ джэгухэр, нэмысым къемызэгъ нэгузегъэужьыкIэхэр. Парт унафэщIхэм ахэр «буржуазие гъуамэм» и щIэину къалъытэрт.

Лотереем Iуэхур щынэсым ахэр гупсысэ хэхуащ, арщхьэкIэ фейдэшхуэ къэзыт а IэнатIэр ябгынакъым. Щхьэусыгъуэ къагъуэтащ: мурадыфIым хуэгъэзамэ, сыт хуэдэ джэгукIэри хьэрэмкъым. 1922 гъэм властыщIэм япэ дыдэу ягъэджэгуа лотереем къыхахамкIэ мэжэщIалIэхэм ядэIэпыкъуащ. Зы илъэс дэкIри, Граждан зауэм зэхикъутахэр зэфIэгъэувэжыным трагъэкIуэдащ. 1927 гъэм а джэгур егъэкIуэкIыныр Осоавиахимым (иужькIэ ДОСААФ) и пщэ далъхьа иужь а лотереемкIэ къэпхьэху хъууэ ящIащ ахъшэм нэмыщI автомобили, жэми, Лениным и лэжьыгъэхэр къыщыхьа том 60-ри. Хэку зауэшхуэм иужькIэ илъэсипщIкIэ лоторее Iуэху зэрахуакъым: цIыхухэр къулейсызт.

1969 гъэм Гъэмахуэ олимп зэхьэзэхуэхэр Москва щрагъэкIуэкIмэ, абы къэралым и пщIэр хуабжьу къызэриIэтынур ягу къэкIащ. Ар хъарзынэт, ауэ абыхэм ятекIуэдэну мылъкур дэнэ къыздрахынур? ХэкIыпIэ къагъуэтащ: цIыху куэд къызыхашэну лотерее ирагъэкIуэкIын хуейщ! СССР-м СпортымкIэ и къэрал комитетым и унафэщIым и къуэдзэ Ивонин Виктор къигупсысащ икIи къыхилъхьащ «Спортлото» цIэрыIуэр. Ар щIэгъэкъуэнышхуэ хуэхъуащ IэнатIэм и мызакъуэу, езы Совет Союзым и зыужьыныгъэми.

ДжэгукIэ къэс хабзэ иIэжщ. Ивонинымрэ абы и блыгущIэтхэмрэ къатIэщIыжащ курыт лIэщIыгъуэхэм Китайм щызекIуэу щыта «кено» жыхуаIэр. Ар зытещIыхьар хьэрэмыгъэ псори хэгъэкIынырщ: бжыгъэхэр зытет шархэр иралъхьэ, иужькIэ зэхагъэзэрыхьри, зырызурэ кърах. СССР-м и зэманым бжыгъэ 49-м щыщу 6-р къэзыщIэм саугъэт нэхъыщхьэр къихьырт. Лотореер махуи 10 къэс зэ ирагъэкIуэкIырт. Билетхэр газетхэмрэ журналхэмрэ щащэ киоскхэм щызэбграхырт мелуан бжыгъэкIэ. Ахэр ящэхурт зэрымыпудым - кIэпIейкIэ 30 и уасэт - щхьэкIи къамыгъанэу. АрщхьэкIэ, апхуэдэхэм деж зэрыхабзэщи, псалъэмакъ мышыухэр къежьащ: жюрим хэтхэм зыхуейхэр трагъакIуэу ягъэIурт. Лототрон ящIын хуей хъуащ. Эстонием ЩIэныгъэхэмкIэ и академием къыщагупсыса а Iэмэпсымэм бжыгъэхэр къыхихырт, кIэрахъуэурэ. ИтIани мыарэзыхэр щыIэт…

Москва щыщ зы цIыхубз сом мини 5 къихьэхуа иужь лотереем дихьэхащ щIэри жьыри. А зэманым улахуэр тумэни 10-м (соми 100) щIигъуртэкъым. Зи насып къикIам а сом мини 5-мкIэ «Москвич» е къежьагъащIэ «Жигули» къыхуэщэхунут. Ауэ апхуэдэхэр мащIэт. ЦIыхухэр нэхъри къыдашэхын папщIэ 1973 гъэм кърагъэжьащ «36-м щыщу 5-р къэщIэф» джэгукIэри. Иужьрейм къыхэкI псори трагъэкIуадэрт 1980 гъэм ирагъэкIуэкIыну Олимпиадэм зыхуэгъэхьэзырыным. Ахэр мащIэтэкъым - тхьэмахуэ зэхуаку къэс (иджы апхуэдэу хъуат) билет мелуани 10 хуэдиз ягъэджэгурт. «Спортлото»-м хыхьат Совет Союзым щыпсэухэм я процент 70-р - пионерхэм къыщыщIэдзауэ пенсионерхэм я деж щиухыжу.

«Фэ къэфхьэхумэ, спортми къехьэху» къыхуеджэныгъэм щIэту илъэс 20-м къриубыдэу «Спортлото»-м сом мелард 500-м нэблагъэ къыщIахащ. Ар зыхуэдизыр фи нэгу къыщIэвгъэхьэн  папщIэ жытIэнщ 1970 гъэхэм СССР-м зы илъэсым IэщэкIэ ЗэщIэузэда Къарухэм ятригъэкIуадэр сом мелард 20 хуэдизущ зэрыщытар.

Иджы джэгукIэ лIэужьыгъуэ куэд къежьащ, ауэ нобэр къыздэсым нэхъыжьхэм ягу ихужыркъым дэрэжэгъуэ ин къезыту щыт «Спортлото»-р.