ШыщхьэуIум и 17-м щыщIэдзауэ 21-рэ пщIондэ Судак къалэм щекIуэкIа «Таврида. АРТ» V гъуазджэ фестивалым хэтащ ГъуазджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым и режиссёр къудамэм и 3-нэ курсым и студентхэу Макеевэ Викториерэ Роговэ Ксениерэ.
- Фестивалым мы гъэм етIуанэу сыхэтащ. «Таврида» щIалэгъуалэ зэхуэсыр сэркIэ тенджыз Iуфэм зыщызгъэпсэху къудейкъым, атIэ гъуазджэмрэ щIэныгъэмрэ ехьэлIа си щIэныгъэм щыхэзгъахъуэщ. Нэхъыщхьэращи, гъуазджэр зыхэзылъхьэ щымыIэ, ар зи гъащIэ цIыхухэм сазэрыIущIэм пэсщIын щыIэкъым, - жеIэ Роговэ Ксение. – Къытхуэщхьэпэн цIыху куэд зэдгъэцIыхуащ, ныбжьэгъущIэхэр диIэ хъуащ, мастер-классхэри гъэщIэгъуэнт.
- Фестивалым сыхэтыну нэгъаби гукъыдэж сиIат, ауэ мы гъэрщ си тхылъхэр щезгъэхьар. Щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэ я зэхыхьэм творчествэм пэгъунэгъу студентыр къыщыхутэныр уасэншэщ! ЩIэныгъэ зыбгъэдэлъ, артист, щэнхабзэмрэ гъуазджэмрэ я цIыху цIэрыIуэхэм щIалэгъуалэм зыхуагъэзэнымкIэ IэмалыфIщ «Таврида» фестивалыр, - пищащ Макеевэ Викторие.
Илъэситхум къриубыдэу фестивалым зэхъуэкIыныгъэшхуэ игъуэтащ. Иджы ар къызэщIэпкъуэн папщIэ махуэ ныкъуэ ухуейщ, мафIэ цIыкIуу ирагъэжьами. Къэбгъэлъагъуэмэ, ар Урысейм и ут нэхъ ин дыдэм хуэбгъадэ хъунущ. Гъуазджэмрэ щэнхабзэмрэ зэфIэкI щызиIэ щIалэгъуалэм зыкъызэкъуахынымкIэ фIыщ ар.
Фестивалым хэтхэм нэхъ гукъинэж ящыхъуащ арт зыплъыхьыныгъэр. Абы и фIыгъэкIэ художникхэм Iэмал яIэщ я творческэ зэфIэкIхэр къызыкъуахыну, я лэжьэгъухэмрэ а IэщIагъэм дихьэххэмрэ я Iуэху бгъэдыхьэкIэхэмкIэ ядэгуэшэну. Езыр-езыру ягъэхьэзыра фэилъхьэгъуэхэр зыщыгъ щIалэгъуалэр макъамэм щIэту уэрамым ирокIуэ, циркым и артистхэм я гъусэу.
Фестивалым хыхьэу къызэрагъэпэща Iуэху псори хуэунэтIат щIалэгъуалэм унэтIыныгъэ щхьэхуэхэм щаIэ зэфIэкIхэр ягъэлъэгъуэным. Мы гъэм абы хэтахэр кIэлъыплъащ уэрэджыIакIуэ, къэфакIуэ цIэрыIуэхэм я концертым. Апхуэдэу, щIэныгъэмрэ гъуазджэмрэ я цIыхухэм, художникхэм, дизайнерхэм, модельерхэм я ехъулIэныгъэхэр утыку кърахьащ. Кинохэмрэ театрхэмрэ я лэжьыгъэ нэхъыфIхэри къагъэлъэгъуащ.
- ЦIыхубэ IэпщIэлъапщIэхэм я гъэлъэгъуэныгъэм хагъэхьахэм ящыщу сигу дыхьащ пхъэмрэ ятIэ гъэжьамрэ къыхэщIыкIа хьэкъущыкъухэр. Гранат теплъэ зиIэ вазэр иджыри къэс си нэгу щIэтщ. ЗанщIэу къызгурыIуатэкъым ар зэрымыпхъэщхьэмыщхьэр, апхуэдизкIэ художникым а лэжьыгъэр къехъулIати, - жеIэ Викторие.
- Iэгъуэблагъэм арт-ухуэныгъэ 50-м нэблагъэ итщ. Тавридэм и дамыгъэхэм ящыщу нэхъ сфIэфIыр «Тенджызым хэплъэ цIыху» скульптурэрщ. Бгым тес, тенджыз лъэныкъуэмкIэ плъэ цIыхум и скульптурэшхуэм ущеплъкIэ, уи хъуэпсапIэхэм я гупсысэм ухешэ, - жеIэ Ксение.
Фестивалым хыхьэу Хэкумрэ щIыуэпсымрэ ятеухуа Iуэху куэд къызэрагъэпэщащ. Ар щIалэгъуалэм ягу ирихьащ. ЩIыуэпсым и Iуэху зэIумыбзхэм, ахэр нобэ зэрагъэмэщIэным теухуахэм гулъытэ ин хуащIащ. Хэку лъагъуныгъэм щIыгъуу, мамырыгъэмрэ зэкъуэтыныгъэмрэ къытеувыIащ.
Фестивалым къыщызэрагъэпэща Арт-Экспо выставкэм хыхьэу лекцэхэр, мастер-классхэр ирагъэкIуэкIащ, гъэлъэгъуэныгъэхэр, концертхэр, театрхэм я спектаклхэр, кинохэр екIуэкIащ. Абы и фIыгъэкIэ щIыналъэ, къэрал зэмылIэужьыгъуэхэм щыщ щIалэгъуалэр щэнхабзэ, гъуазджэ лъапIэныгъэхэмкIэ зэдогуашэ. Махуитхум къриубыдэу зэхыхьэм хэтахэм я щIэныгъэм хагъэхъуащ, я зэфIэкIхэм зрагъэужьащ. Музыкэ фестивалым хыхьэу къызэрагъэпэща «Народный артист» Iуэхур теухуат УФ-м и цIыхубэ артист Газманов Олег и гъащIэмрэ гуащIэмрэ. Фестивалыр ягъэдэхащ артист цIэрыIуэхэм. Спектакль, цирк, кино щIэщыгъуэхэмкIэ, уэрэдрэ къафэкIэ гъэнщIа пшыхьхэр гукъинэж ящыхъуащ абы хэтахэм. «Наука как искусство», «Арт-молодость» фестивалхэри щIэ куэд къыщащIа нэгузыужь Iуэху ящыхъуащ.
