Курп Ищхъэрэм и тхыдэм теухуауэ

ТхылъыщIэ

«Терек» газетым и редактор нэхъыщхьэ Беслъэней Владимир и Iэдакъэ къыщIэкIа «Нижний Курп. Селение князей Ахловых. Страницы истории» къыдэкIыгъуэ гъэщIэгъуэныр иджыблагъэ дунейм къыщытехьащ Котляровхэ Викторрэ Мариерэ я тхылъ тедзапIэм.

- Тхылъым и фIэщыгъэцIэм къыбгурегъаIуэ ар зытеухуар - Курп Ищхъэрэр къызэрыунэхуам, ар зэрызэфIэувам, абы зэрызиужьам и тхыдэр щызэхуэхьэсыжащ. А жылэм ехьэлIа тхыгъэхэм япэу ущрохьэлIэ Къэбэрдеишхуэмрэ Джылахъстэнеймрэ хыхьэ щIыпIэхэу Чичагов Степан къигъэлъэгъуахэм икIи 1744 гъэм Къэбэрдей картэм къыщихьахэм. А щIыпIэм зэреджэу картэм къыщигъэлъэгъуар Сунжэ псыежэхым и ижьырабгъумкIэ щыс «Кургъуокъуэ жылэущ». Абы щыпсэуащ къуажэр къызэзыгъэпэща пщы Къанщауэ, Ахъло унэцIэр къызытехъукIар. 1810 гъэм Ахълоипщым и къуажэр Курп псыежэхым и Iуфэм Iэпхъуащ икIи совет зэманым а жылэм Курп ИщхъэрэкIэ еджэ хъуащ, - жеIэ тхылъ тедзапIэм и редактор нэхъыщхьэ Котляров Виктор.
Iыхьэ пщыкIузу зэхэт мы лэжьыгъэм щытопсэлъыхь Ахълохэ иджырей щIыпIэм революцэм и пэкIэ (1917 гъэ) зэрыщитIысыкIам, абыхэм мэкъумэш хозяйствэм зэрызрагъэужьам теухуа Iуэхугъуэхэм. Тхылъым зыубгъуауэ щызэпкърыхащ къуажэдэсхэм совет зэманым я псэукIар зыхуэдэр. Лэжьыгъэм къыщыхощ Курп Ищхъэрэм щыпсэухэм ящыщу Къэбэрдей-Балъкъэрым и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэ хуэзыщIа, зауэмрэ лэжьыгъэмрэ къыщыхэжаныкIа цIыхуищэхэр. Апхуэдэу КъБР-м и Тэрч районым и Курп Ищхъэрэ къуажэм и тхыдэ напэкIуэцIхэм зи цIэ къыхэнахэм я сурэтхэр, лъэпкъ дамыгъэхэр тхылъым куэду хагъэхьащ.
Беслъэней Владимир и Iэдакъэ къыщIэкIащ тхыдэ дэфтэрхэр зи лъабжьэ, къыщалъхуа щIыналъэм теухуа къыдэкIыгъуэ зыбжанэ. Апхуэдэхэщ «Малая Кабарда» (1995 гъэ), «Малокабардинцы на фронтах Великой Отечественной войны 1941-1945 гг.» (1995 гъэ, 2000 гъэ), «Под сенью древнего Джулата» (1999 гъэ, нэгъуэщI авторым и гъусэу), «Тайна долины Заманкула» (2006 гъэ), «Партизанскими тропами» (2010 гъэ), «ОАО «Терекалмаз». Этапы большого пути» (2011 гъэ, нэгъуэщI авторым дэщIыгъуу), «Малая Кабарда в годы становления и развития социализма» (2017 гъэ). Абы и лэжьыгъэхэм увыпIэфI щаубыд Тэрч щIыналъэм хыхьэ щIыпIэхэм теухуа и къэхутэныгъэхэм: «Город Терек. История и современность» (2001 гъэ), «Новая Балкария в документах и судьбах» (2003 гъэ), «Уражайное. Страницы истории. XVII - нач. XXI в.» (2009 гъэ), «Инаркой. Страницы истории XVIII - начала XXI в.» (2018 гъэ).
 

БЖЬЫХЬЭЛI Розэ.
Поделиться: