ХьетI жезыгъэIа Къэжэр Назир

Нарткъалэ щагъэса футболист куэд Налшык и «Спартак»-м и щIыхьыр пщIэ яIэу яхъумащ. Я цIэ къипIуэну урикъунщ Лъэрыгухэ Викторрэ Къазбэчрэ, КIурашын Олег, Хьэнцэ Аслъэнбэч, Исаев Щамил, Шыпш Тимур, Къудей Леонид, Абазэхэ Русланрэ Астемыррэ сымэ, нэгъуэщIхэми. Къэралым и командэ нэхъ лъэщ дыдэхэм щыджэгуащ Нарткъалэ и футбол джэгупIэм япэ лъэбакъуэхэр щызычахэу Мэзкуу и «Спартак»-м и гъуащхьауэ Бажэ Амир, ЦСКА-м и гъуащхьэхъумэ Къуэшы Амир, «Локомотив»-м и гъуащхьэхъумэныкъуэ Джатэгъэжь Инал. Нобэ зи гугъу фхуэтщIыну «Спартак-Налшыкымрэ» Урысей Федерацэм я щIалэгъуалэ командэ къыхэхамрэ я гъуащхьауэ гъуэзэджэу щыта Къэжэр Назири и вагъуэр къыщылыдар мы щIыпIэращ.

1987 гъэм щIышылэм (январым) и 12-м Назир Нарткъалэ къыщалъхуащ. Щысабийм къыщыщIэдзауэ футболыр зыхилъхьэ щыIэтэкъым. Махуэ псом и кIыхьагъкIэ топ кърихуэкIыу губгъуэм итыфынут. Абы гу лъызыта нэхъыжьхэм ар Нарткъалэ дэт сабий-ныбжьыщIэ спорт школым храгъэтхащ. Къэжэрым зигъасэу щIидзащ а лъэхъэнэм сабий тренер цIэрыIуэу щыта Агабалиев Пашэ и унафэм щIэту.
ЩIалэщIэм и зэфIэкIхэр зэрымымащIэр зэман кIэщIым наIуэ къэхъуащ. И ныбжьыр илъэс 14 щрикъум ар хагъэхьащ Урысей Федерацэм футболымкIэ и ещанэ дивизионым щыджэгу Нарткъалэ и «Аруан» (иджы «Нарт») командэм. АдэкIи къыпэплъэр нэхъыфIыжт. «Аруаным» и тренерхэу КIурашын Владимиррэ Хьэнцэ Аслъэнбэчрэ я чэнджэщкIэ (Владимир и къуэш нэхъыщIэ, Совет Союзым и ныбжьыщIэ командэ къыхэхамрэ Налшык и «Спартак»-мрэ гъуащхьауэу щыджэгуа КIурашын Олег футбол спорт школхэм епха къулыкъу лъагэ иIыгъыу Мэзкуу щыпсэурти, ар къагъэсэбэпри) къэралым и къалащхьэм ягъэкIуащ икIи «Локомотив»-м и интернатым щIэтIысхьащ. АрщхьэкIэ, гугъу зригъэхьу, елIалIэу илъэситIкIэ еджа икIи зигъэса пэтми, командэм и дублёрхэм хагъэхьакъым.
ХэкIыпIэу къэнэжыр зыт - Мэзкуу и «Локомотив»-м и къудамэу Калугэ щыIэм кIуэуэ абы и насыпыр къыщилъыхъуэнырт. Ауэ, абыи фIы лъэпкъ къыщыпэмыплъэу къыщIэкIащ… мазитI фIэкIа дэмыкIыу къызыхагъэкIыжащ, тренерхэр къыхуэгущIыIэ хъури. Щхьэусыгъуэ нэсыр езы Назир дыдэми иджыри къэс ищIэркъым.
Апхуэдиз лъэпощхьэпом щIалэщIэм и гур ириудыным зымащIэ дыдэщ иIэжар. Уеблэмэ топджэгум щищIэн щымыIэу икIи абы къыхэкIыжмэ нэхъыфIу къилъытат.
АрщхьэкIэ уи натIэм къритхам уфIэкIынукъым. Псалъэмакъ кIыхь гупсэхуу дригъэкIуэкIа иужькIэ, и анэм къыгуригъэIуащ (и адэ Юрэ пасэу дунейм ехыжат) апхуэдэу занщIу зыпт зэрымыхъунур икIи уи насыпым ерыщу узэрыщIэбэнын хуейр. ДэIэпыкъуныгъэри щимыгугъамкIэ къыщыкъуэкIащ -«Локомотив»-м техникэ директору щылажьэ, нэхъапэм Налшык и «Спартак»-м и гъуащхьэтету щыта ди лъахэгъу Биджиев Хьэсэнбий и фIыгъэкIэ Къэжэрыр хагъэхьащ етIуанэ дивизионым щыджэгу Мэзкуу и «Спортакадемклуб»-м. Ар къыщыхъуар 2005 гъэрщ. Къэжэрым а командэм хэту зэIущIэ 27-рэ иригъэкIуэкIати, топи 10 я хьэрхуэрэгъухэм яхудигъэкIащ. Апхуэдэ зыри абы хэттэкъым.
IэзагъкIэ зэхъуэжын мурадкIэ, а лъэхъэнэм Назир здыхыхьа «Спортакадемклуб»-р игъэсэну, Франджым и «Марсель» командэ цIэрыIуэм и дублёрхэм я тренерыр Мэзкуу къэкIуащ. Ар зэрыщыIар зы тхьэмахуэщ, ауэ футболистхэм набдзэгубдзаплъэу якIэлъыплъащ икIи щежьэжым къажриIащ Къэжэрыр игу ирихьауэ «Марсель»-м зэрыригъэблагъэр.
Апхуэдэ насып къеуэлIэну дэтхэнэ зы щIалэщIэри щIохъуэпс. КъыкIэлъыкIуэ тхьэмахуэм Назир Франджым лъэтащ. Абы зы мазэкIэ къыщыкIэлъыплъри, къаутIыпщыжащ. Зэман кIэщI дэкIри, телефонкIэ хъыбар гуапэ кърагъэщIащ - Франджым и чемпионатым и етIуанэ къекIуэкIыгъуэм ирихьэлIэу игъэзэжыну къыпэлъэрт икIи илъэс ныкъуэкIэ «Спортакадемклуб»-м бэджэнду къыIахырт.
Дауи, сэбэп къыхуэхъун куэд Къэжэрым «Марсель»-м зыщригъэщIащ. Сыт и уасэт, къапщтэмэ, дунейми, Европэми я чемпион Бартез Фабьен и гъусэу зыбгъэсэну?! Псалъэм къыдэкIуэу жытIэнщи, «Марсель»-м хыхьауэ гупым къыщрагъэцIыхум, адыгэ щIалэщIэм япэу къыбгъэдыхьэу сэлам къезыхар а гъуащхьэтет цIэрыIуэрщ.
Марсель къалэри, франджы шхыныгъуэхэри, зэхэтыкIэри Назир хуабжьу игу ирихьат. «Марсель»-м и щIалэгъуалэ командэми хъарзынэу зыкъыщигъэлъагъуэрт, япэ зэIущIэм къыщыщIэдзауэ топхэр дигъэкIыу. АрщхьэкIэ, бэджэндым и пIалъэр иуха иужькIэ, Къэжэрым «Спортакадемклуб»-м къигъэзэжын хуей хъуащ.
Аргуэрыжьти, псори щIэрыщIэу къыщIэдзэжыпхъэт. Илъэс ныкъуэкIэ Iуэхуншэу къекIуэкIати, Назир щалъхуа щIыналъэм къигъэзэжащ - Урысей Федерацэм футболымкIэ и гуп нэхъыщхьэм хыхьагъащIэ «Спартак-Налшыкыр» хуабжьу хуэныкъуэт гъуащхьауэ къимыкIуэт, щIалэу, къарууфIэу, топ дэгъэкIыным хуэIэзэу.
Премьер-лигэм и етIуанэ къекIуэкIыгъуэм ирихьэлIэущ Къэжэрыр Налшык къыщыкIуэжар. 2007 гъэм шыщхьэуIум (августым) и 5-м Мэзкуу и ЦСКА-р къыщрагъэблэгъам ар япэу джэгупIэ губгъуэм къихьащ «Спартак-Налшыкым» и фащэр щыгъыу. Футболым хуабжьу хуэзэша щIалэщIэм псынщIэ дыдэу зыкъызэкъуихащ икIи махуэ тIощI дэкIри, япэу премьер-лигэм къыщыхэжаныкIащ, Мэзкуу и «Динамо»-м и гъуэр хигъащIэри. Мыгувэу ар ди командэм щынэхъыфIхэм ящыщ зы хъуащ. Назир и Iэзагъым, псынщIагъым, IэкIуэлъакIуагъым, къикIуэт зэримыщIэм куэдым гу лъатащ. Куэд дэмыкIыу къэралым и щIалэгъуалэ командэ къыхэхам ирагъэблагъэри, абыи хъарзынэу щыджэгуащ.
Хухаха зэман кIэщIым къриубыдэу Къэжэрым къыхэжаныкIыну щыхузэфIэкIащ премьер-лигэми, къэралым и кубокми, командэ къыхэхами. Назир япэу щахыхьа 2007 гъэм топ дигъэкIащ Мэзкуу и «Динамо»-м, Томск и «Томь»-м, ЦСКА-м, Къэзахъстаным и щIалэгъуалэ командэ къыхэхам я гъуэхэм. Ар хуабжьу ехъулIэныгъэшхуэщ.
Къэбэрдей-Балъкъэрым футболым щыдихьэххэм илъэс куэдкIэ IэфIу ягу илъынущ налшыкдэсхэр 2007 гъэм премьер-лигэм къыхэзына иужьрей текIуэныгъэр Къэжэр Назир дигъэкIа топым къазэрыхуихьар. Ауэ ар иджыри щIэдзапIэу арат. Абы щыгъуэм зи ныбжьыр илъэс тIощI фIэкIа мыхъуа щIалэщIэм адыгэ гъуащхьауэ цIэрыIуэхэу Ещтрэч Владимир, Лъэрыгу Виктор, Бэч Руслан, Гъубж Вячеслав, Наурыз Басир, ГъуаплъащIэ Аслъэн сымэ, нэгъуэщIхэми яужь ихуну, абыхэм ефIэкIыну дыщыгугъырт.
- 2010 гъэ пщIондэ «Спартак-Налшыкым» сыхэтыну контрактым Iэ тездзауэ щытщ, - къыджиIат а лъэхъэнэм Къэжэрым. - ИкIи ди командэр къысхуеймэ, зыщIыпIэкIи сеплъэкIынукъым. Си къару псори есхьэлIэнущ дяпэкIэ топ нэхъыбэж дэзгъэкIын, Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыхьыр нэхъ лъагэжу сIэтын папщIэ.
АрщхьэкIэ, гъащIэр матэ щIэдзакъым. 2008 гъэри фIы дыдэу Къэжэрым къыщIидзат. Къапщтэмэ, сыт и уасэт, Мэзкуу щыIэу, ЦСКА цIэрыIуэр «Спартак-Налшыкым»зэрыхигъэщIар, къэралым щынэхъыфIу къалъытэ абы и гъуащхьэтет Акинфеев Игорь Назир худигъэкIа топ закъуэм и фIыгъэкIэ?! А зэIущIэм и ужькIэ ита интервьюм Къэжэрым щыжиIащ къыкIэлъыкIуэу къапэщIэувэну Мэзкуу и «Спартак»-ми ди командэр зэрытекIуэфынур. А псалъэхэр хуабжьу игу ирихьакъым налшыкдэсхэм я тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэ икIи къилъытащ я хьэрхуэрэгъухэр абыхэм ягъэгубжьу, зэкъуигъэувауэ. Пэж дыдэуи, мэзкуудэсхэр я къару къызэрихькIэ ди щIалэхэм Налшык къащыпэщIэтащ икIи очкоищыр фIахьащ. А зэIущIэр имыухыу Къэжэрыр джэгупIэ губгъуэм кърагъэкIащ икIи Красножан тетыхукIэ иужькIэ зэи «Спартак-Налшыкым» и щIыхьыр ирагъэхъумакъым.
2009 гъэм и пэщIэдзэм Мэхъэчкъалэ и «Анжи»-м бэджэнду иратащ икIи япэ дыдэ зэIущIэм къыщыхэжаныкIащ. Илъэс ныкъуэ дэкIауэ, Налшык къигъэзэжри, щIалэгъуалэм яхэту ягъэджэгуащ. АдэкIэ Астрахань и «Волгарь»-м зыкъыщигъэлъагъуэри, 2001 гъэм и гъатхэпэм «Спартак-Налшыкым» къыхыхьэжащ. АрщхьэкIэ куэдрэ зыщиIэжьакъым. Урысей Федерацэм футболымкIэ и кубокыр къэхьыным теухуауэ 2011 гъэм бадзэуэгъуэм (июлым) и 17-м Владимир и «Торпедо»-м дэджэгуу хьэщIэхэм ящыщ гуэрым фэбжь хьэлъэ иридзащ икIи зэIущIэм къыхахуащ. Абы иужькIэ ди гупым хагъэхьэжакъым.
Новороссийск и «Черноморец»-м, Геленджик и «Спартак»-м, Мейкъуапэ и «Дружба»-м, Нэзрэн и «Ангушт»-м Налшык щыIэщIэкIа футбол насыпыр илъэс зыбжанэкIэ Къэжэр Назир къыщилъыхъуащ. АрщхьэкIэ абы и топджэгу вагъуэр 2008 гъэм ижат, премьер-лигэм хэту иужьу Мэзкуу и «Спартак»-м щыдэджэгуам.
 

 «Спартак-Налшыкым» и гъуащхьауэ Къэжэр Назир.


ЦСКА-м и гъуэм йобгъэрыкIуэ.

Къэзан и «Рубин»-м и гъуащхьэхъумэхэм яIэщIокI.

Гогитэ Гогуэ и ныбжьэгъуэфIхэм ящыщ зыт.

Жыласэ Заурбэч.
Поделиться: