Щэнхабзэ

УкъикIащ, Iэбу Дахдах!

Дунейм гууз-лыуз зиIэу тет цIыхухэр зыгъэнэщхъей Iуэхугъуэу иджыхэми къонэ Палестинэм ис цIыхубэр зэрыраукIыхьыр. Ди нэкIэ дымылъэгъуа Урыс-Кавказ зауэр уи нэгум къыщIигъэхьэу, цIыкIуи ини я щIыпIэм ираху, я унэхэр зэтракъутэ, шхын щхьэкIэ зэтолIэ. 

Гум къиIукI гупсысэхэр

ЦIыхум и щIыбагъкIэ къызэринэкI гъащIэм хуэарэзы-хуэмыарэзыми, зэрыт ныбжьым ирегъэгупсыс: иджыри сыт схузэфIэкIыну, лъэпкъым сыткIэ сыхуэщхьэпэну жиIэу. Апхуэдэ цIыхухэм ящыщщ КъБР-м и цIыхубэ артист Къуныжь Алим. Абы и дуней еплъыкIэхэрщ, и лэжьыгъэм зэрыхущытырщ, и гупсысэ щIэщыгъуэхэрщ нобэ фызыщыдгъэгъуазэр. 
Ар къыщалъхуар Джэрмэншык и ищхъэрэкIэ щыIа Дахэпсынэ къуажэ цIыкIурщ. Жылагъуэр псым ихьу щыхуежьэм, абы дэсхэри къыдэIэпхъукIауэ щытащ, жылэри хэкIуэдэжащ.

Зи цIэр фIыкIэ тхыдэм къыхэна

ГукIи псэкIи къызыхэкIа лъэпкъым хуэлэжьащ ПащIэ Бэчмырзэ. И лъэпкъэгъухэм я къэкIуэным иригумэщIырт ар. Апхуэдэу хамэ къэралхэм, къапщтэмэ, Тыркум, Iэпхъуа адыгэхэм я Iуэху зэрыщыт зригъэщIэну Бэчмырзэ пщэрылъ зыщищIыжат. 

Адыгэ пщащэр зэрагъасэу щытар

Хабзэ

Адыгэхэм сытым дежи мыхьэнэшхуэ иратырт щIэблэр гъэсэным. Бын мыхъумыщIэр къызыхэкIа унагъуэм и мызакъуэу, ар зыщыщ лъэпкъым  дежкIи напэтехыу къалъытэрт. Абы къыхэкIыу нэхъыжьхэр ткIийуэ кIэлъыплъырт гъэсэныгъэм. А Iуэхум теухуа хабзэ пыухыкIахэр щыIэт. Ахэр зыхуэдэр къэзыгъэлъэгъуэж тхыгъэ Iэджэ щыIэщ. Нобэ дыкъытеувыIэнщ хъыджэбз цIыкIухэр зэрагъасэу лъэпкъым къыдекIуэкIа хабзэхэм. Абы тетхыхьыжащ филологие щIэныгъэхэмкIэ кандидат Гъут Ланэ.

 

Мультфильм зыбжанэм я хъыбар

 

Генэ пшынауэр зыхэтыр

 

1966 гъэм Успенский Эдуард и Iэдакъэм къыщIэкIащ «Крокодил Гена и его друзья» тхылъыр. Таурыхъым къеджащ гуащэ анимацэхэм елэжь режиссёр Качанов Роман. 1968 гъэм Успенскэмрэ Качановымрэ елэжьын щIадзащ, илъэс дэкIри, «Крокодил Гена» мультфильмыр телевизоркIэ къат хъуащ, цIыхухэр дихьэхащ. 1971 гъэм Качановым трихащ таурыхъым къыпызыщэ «Чебурашка» Iыхьэр. Нэхъ иужькIэ Успенскэм и тхыгъэр я лъабжьэу аргуэру мультфильмитI къыдэкIащ: «Шапокляк», «Чебурашка идёт в школу».

Зыужьыныгъэм и лъагъуэм ирокIуэ

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Ставрополь крайм и губернатор Владимиров Владимиррэ Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм и УнафэщI Темрезов Рашидрэ щIыгъуу хэтащ Тырныауз къалэм дэт, сыт и лъэныкъуэкIи зыхуей хуэзэу зэрагъэпэщыжа, ­Кулиев Къайсын и цIэр зе­зыхьэ ЩэнхабзэмкIэ унэр къызэрызэIуахыжым иращIэкIа зэхыхьэм.

Адыгэ пшынэбзэр зыгъэбзэрабзэ

Адыгэ пшынэбзэр, пасэрей лъэпкъ макъамэр зыгъэбзэрабзэ, урысейпсо, международнэ зэпеуэ куэдым щытекIуа, япэу Налшыкрэ Москварэ концертхэр щызыта пшынауэ, Осетие Ищхъэрэ-Алание, Абхъаз республикэхэм щIыхь зиIэ я артист Лыджыдэ Алий зымыцIыху къэгъуэтыгъуейщ. Пшынауэм адыгэ цIыхубэ макъамэхэр, езым къигъэщIэрэщIэжахэр щызэхуэхьэса «Фыджэгу, фыкъафэ» альбом къыдигъэкIащ.

Дыгъэбзийуэ зи макъамэр псынэм хэпсэ

РСФСР-м и цIыхубэ артисткэ, пшынауэ Iэзэ, макъамэтх, къэфакIуэ, адыгэ лъэпкъ гъуазджэм хэлъхьэныгъэ ин хуэзыщIа, лъэужь дахэ къэзыгъэна Къашыргъэ КIурацэ лъэпкъыр зэрыгушхуэ пшынауэхэм ящыщщ.

Африкэ Ищхъэрэм япэу зыкъыщагъэлъэгъуат

Илъэс щэ ныкъуэкIэ узэIэбэкIыжмэ, I968 гъэм дыгъэгъазэм, «Кабардинка» къэфакIуэ ансамблым Африкэ Ищхъэрэм концертхэр щитащ. Гупыр япэу хамэ къэрал щыкIуар абы щыгъуэщ.

Лъагъуэхэш

Нартан гъущI гъуэгу зэблэкIыпIэм пэмыжыжьэу, къуажэкIэм деж, уэрамыщхьиплIыр щызэхэкIым и ижьырабгъу лъэныкъуэм, зи бжэIупэм хуэрэджэ жыг Iут бгъэныщхьэ унэ кIыхь тетащ. Мы лъапсэм, мы унэм къыщалъхуащ, щапIащ, и гъащIэр щрихьэкIащ, дунейм ехыжыху щыпсэуащ къэбэрдей литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъахэм ящыщ ПащIэ Бэчмырзэ. 
ПащIэ Машэ и къуэ Бэчмырзэ Къылышбийхьэблэ, итIанэ Нартан зыфIащыжам, 1854 гъэм къыщалъхуащ. ПащIэр дунейм тетыху, хуемыгъэхыу гукъеуитI иIащ: щIэныгъэ ирикъу, нэс зэримыIамрэ и усыгъэхэр зэуIуу тедзауэ зэримылъагъумрэ. 

Страницы

Подписка на RSS - Щэнхабзэ