Зыужьыныгъэм и лъабжьэ быдэ

УФ-м и Президент Путин Владимир Урысей щIэныгъэм и махуэм видеоконференц жыпхъэм иту, Президентым и деж Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ щыIэ советым и зэIущIэ иригъэкIуэ­кIащ. Абы щытепсэлъыхьащ Урысей Федерацэм щIэныгъэ-технологие зыу­жьыныгъэмкIэ и стратегием, хэку щIэ­ныгъэр мылъкукIэ зэрыдаIыгъыным, Урысей щIэныгъэ фондым и лэжьыгъэм.

Къэрал УнафэщIым и къэпсэлъэныгъэм къыщыхигъэщащ щIэныгъэ-технологие зыужьыныгъэр къэрал лъапIэныгъэхэм, абы и щхьэхуитыныгъэм хуэунэ­тIауэ зэрыщытыпхъэр: ар хуэлэжьэн ­хуейщ экономикэмкIэ, социальнэ псэу­ныгъэмкIэ, шынагъуэншагъэмкIэ, нэ­гъуэщI унэтIыныгъэхэмкIи къэув къалэнхэр нэгъэсауэ зэфIэхыным.
«Къэралым и зыужьыныгъэр, цIыхухэм я псэукIэм и фIагъым хэгъэхъуэныр мы­хьэнэшхуэ зиIэ унэтIыныгъэхэм ящыщщ. А Iуэхухэм дехъулIэн папщIэ дэ ди техно­логиехэр къызэдгъэпэщыжын, дызыхуэ­ныкъуэ продукцэ псори къыщIэзыгъэкI производствэр зэтедухуэн хуейщ, зэфIэкI диIэхэм елъытауэ, дунейпсо рынокым ди увыпIэ зэрыщыдубыдыным теухуа къалэнхэр зыхуэдгъэувыжыпхъэщ», - жиIащ Путин Владимир.
КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек ­УФ-м Президентым и деж Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ щыIэ советым и зэIущIэм кърикIуахэм ипкъ иткIэ, и Iуэху еплъы­кIэр къыщигъэлъэгъуащ интернетым щиIэ ­социальнэ напэкIуэцIхэм: «Къэ­бэрдей-Балъкъэрым щIэныгъэ и лъэ­ныкъуэкIэ  иIэ зэфIэкIыр абы и зыу­жьыныгъэм и ­лъабжьэ быдэщ. Ди щIэ­ныгъэлIхэм я зэ­чийр, я къэхутэныгъэ лэ­жьыгъэхэр, инновацэ гъэунэхуныгъэхэр, мылъку-техникэ лъабжьэмрэ щIэныгъэ-практикэ технологиехэмрэ зэгъусэу ­рес­публикэм и зыу­жьы­ныгъэм зыщIэ­зыгъакъуэщ, ар ипэкIэ зыгъэкIуатэщ.
УФ-м и Президент Путин Владимир и УнафэкIэ 2022 - 2031 гъэхэр Урысей Фе­дерацэм щагъэуващ ЩIэныгъэмрэ тех­нологиемрэ я илъэсипщI пIалъэу. ЩIа­лэгъуалэр щIэныгъэм дегъэхьэхыныр, а унэтIыныгъэр дэIыгъыныр къэрал Уна­фэщIым игъэува къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщ зыщ.
А Iуэхум хуэунэтIауэ республикэм щолажьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университету тIу, Кавказ Ищхъэрэм ГъуазджэхэмкIэ къэрал институтыр, ЩIэныгъэхэмкIэ урысей академием и Къэ­бэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ центрыр, Эко­логиемрэ бгылъэ щIыпIэхэмкIэ инс­титутыр, Бгылъагэ геофизикэ институтыр, АстрономиемкIэ институтым Терскол щиIэ къудамэр, Ядернэ къэхутэ­ныгъэхэмкIэ институтым Бахъсэн щиIэ нейтриннэ обсерваторэр, Кавказ Ищхъэ­рэм Бгылъэхэм, бгы лъапэхэм жыг щыгъэкIынымкIэ и щIэныгъэ-къэхутакIуэ инс­титутыр. 
2020 гъэм ягъэува, щIэныгъэм ехъу­лIэныгъэхэр щызыIэрызыгъэхьахэм пап­щIэ КъБР-м и Iэтащхьэм и саугъэтыр ­хуагъэфэщащ щIэныгъэлI ныбжьыщIэу 15-м.
Апхуэдэу ЩIэныгъэмрэ техникэмрэ щы­зыIэрагъэхьа ехъулIэныгъэм папщIэ ­КъБР-м и саугъэтыр, сом мелуан зырыз, иратащ республикэм и щIэныгъэлIхэу ­экологиемкIэ, мэкъумэш хозяйствэмкIэ, технологие зэхуэмыдэхэмкIэ инновацэ къэхутэныгъэ лэжьыгъэхэр зыгъэхьэзы­рахэм.
КъищынэмыщIауэ, 2023 гъэм респуб­ликэмрэ Урысей щIэныгъэ фондымрэ зэ­ращIылIа зэгурыIуэныгъэм ипкъ иткIэ, щIэ­ныгъэ къэхутэныгъэхэр езыгъэкIуэ­кIынухэр даIыгъыу сом мелуани 4,5-рэ хъу грант ягъэуващ.
Мы унэтIыныгъэмкIэ едгъэкIуэкI лэжьыгъэхэм адэкIи къыпытщэнущ икIи едгъэфIэкIуэнущ».

*   *   *
Апхуэдэу КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Урысей щIэныгъэм и махуэмкIэ ­IэнатIэм и лэжьакIуэхэм ехъуэхъуащ. 
«А махуэшхуэр епхащ ЩIэныгъэхэмкIэ урысей академиер къыщызэрагъэпэща махуэм. Нобэ ар илъэс 300 ирокъу. Ака­демиер ирогушхуэ къэралым и зыужьы­ныгъэм, къэралыгъуэм и лъэщагъыр гъэбыдэным къыпхуэмылъытэн хэлъ­хьэныгъэ хуэзыщIа щIэныгъэлI цIэрыIуэ­хэм.
ЩIэныгъэ зэгухьэныгъэм увыпIэ хъар­зынэхэр щаIыгъщ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIэныгъэлIхэми. Фэ фи зэфIэкIым, къэхутэныгъэхэм я фIыгъэкIэ республикэм социально-экономикэ зыу­жьы­ныгъэ и лъэныкъуэкIэ зыхуигъэувыжа къалэнхэр зрегъэхъулIэф.
Сигуми си псэми къабгъэдэкIыу фIы­-щIэ фхузощI фи Iэзагъэм, къыхэфха щIэныгъэ IэнатIэм фыхуэпэжу, хьэлэлу а Iуэхум фызэрыпэрытым папщIэ.
Нобэ урысей щIэныгъэлIхэм куэдкIэ елъытащ къэралым технологие и лъэ­ныкъуэкIэ щхьэхуитыныгъэ иIэныр, УФ-м и Президент Путин Владимир ар зэдгъэхъулIэныр зыужьыныгъэм и лъэбакъуэ ­нэхъыщхьэу къигъэуващ. 
Шэч къытесхьэркъым республикэм и щIэныгъэлIхэм мыхьэнэшхуэ зиIэ къалэныр зэфIэхыным хуэфэщэн хэлъхьэныгъэ зэрыхуащIынум.
Си гуапэу сынывохъуэхъу узыншагъэ быдэ, зэIузэпэщыгъэ фиIэну, Къэбэрдей-Балъкъэрым, ди Хэкум яфI къызыпэкIуэн ехъулIэныгъэщIэхэр зыIэрывгъэхьэну».