Гулэжын Хьэзрэт и фэеплъыр Къэхъун щахъумэ

Къэхъун къуажэм дэт курыт еджапIэ №1-м и унафэщIу щыта Гулэжын Хьэзрэт волейболымкIэ и фэеплъ зэхьэзэхуэ щэкIуэгъуэм и 4-м екIуэкIащ. Илъэс зыбжанэ хъуауэ зэхашэ мы Iуэхугъуэ дахэм мы гъэм нэхъри зрагъэубгъуащ.

Фэеплъ зэхьэзэхуэм ипкъ иткIэ къызэрагъэпэщат «НыбжьыщIэ армэ» зэщIэхъееныгъэм хэгъэхьэныр. Абы папщIэ къызэхуэсат Къэхъун дэт курыт еджапIитIым щIэсхэмрэ Нарткъалэ дэт СОШ №5-м къикIахэмрэ. Школ пщIантIэм щагъэуват Прохладнэ къалэм дэт дзэ гарнизоным кърагъэкIа техникэ лъэщхэр, нобэрей армэм къыщагъэсэбэп Iэщэ-фащэхэр, Хэку зауэшхуэм хэкIуэдахэр къыщалъыхъуэжым къагъуэтыжа жыр пыIэхэр, автоматхэр, лагъымхэр, щыгъын кIапэхэр. Иужьхэм яхэтт Iуащхьэмахуэ и щыгум куэдрэ дэкIа къэхъундэс Шыбзыхъуэ Къазбэч а щIыпIэм къриха пулемётыр, совет сэлэтхэм бийр зэрызэтраукIар. «Мылым хэщтыхьауэ гу лъыттэри, ерагъкIэ къыхэтхыжащ», - къыджиIащ абы, а Iэщэр къыздикIамкIэ дыщеупщIым.
 Ягъэлъагъуэ псори зыфIэщIэщыгъуэ сабийхэри балигъхэри техникэм епщIат, снайпер фочхэр, лагъымыдзэхэр, автоматхэр къащтэурэ зэпаплъыхьыну Iэмал яIэт, ахэр къахуэзыша сэлэтхэмрэ офицерхэмрэ упщIэ куэдкIэ зыхуагъазэрт, дзэ автомашинэ лъэщхэм итIысхьэрт, сурэтхэр зытрагъэхырт. ИужькIэ дэтхэнэми Iэмал иIащ сэлэт кашэмрэ шеймрэ я IэфIагъыр зрагъэщIэну – губгъуэ пщэфIапIэр дзэ автомашинэхэм ящыщ зым и кIуэцIым итти, ерыскъы пщтырыр хуей псоми Iуагъахуэрт. А махуэм дунейр щIыIэтыIэти, шхын щIэщыгъуэм блэкIыфа яхэткъым.
ХьэщIэ лъапIэхэм ящыщт Къэбэрдей-Балъкъэрым щIыуэпсым и хъугъуэфIыгъуэхэмрэ экологиемкIэ и министрым и къуэдзэ Мэрем Мухьэмэд, Аруан муниципальнэ щIыналъэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ КъарэцIыкIу Мухьэмэд, а щIыпIэм егъэджэныгъэмкIэ и управленэм и унафэщIым и къуэдзэ КIыщыкъуэ Дианэ, щIыналъэм и дзэ комиссар Багъ МуIэед, Прохладнэ щыIэ дзэ частым и унафэщIым и къуэдзэ Журба Дмитрий, «НыбжьыщIэ армэ» зэщIэхъееныгъэм и щIыналъэ штабым и пашэм и къуэдзэ Шыд Адэлбий, «Кавказ гъунапкъэ» къэлъыхъуакIуэ гупым и Iэтащхьэ Цыбин Виктор, ДОСААФ-м и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм и Ветеранхэм я советым и тхьэмадэ МэцIыхъу Хъусен, «Дзэ зэкъуэшыныгъэ» щIыналъэ къудамэм и лIыкIуэ Абэнокъуэ Владимир сымэ, нэгъуэщIхэри.
ЕджапIэм и актовэ залым къызэхуэсахэр зэман кIэщIкIэ ирагъэблэгъащ. ЗэIущIэр езыгъэкIуэкIа, Къэхъун дэт курыт еджапIэ №1-м и унафэщIым къызэгъэпэщыныгъэ лэжьыгъэмкIэ и къуэдзэ Езий (Бекъалды) Оксанэ гуфIэгъуэ щытыкIэм иту утыкум къриша еджапIитIым щIэсхэмрэ Нарткъалэ и СОШ №5-м къикIахэмрэ «НыбжьыщIэ армэ» урысейпсо дзэ-хэкупсэ зэщIэхъееныгъэм абы щыхагъэхьащ. Хэкум, къалэным хуэпэжу я гъащIэр яхьыну абыхэм тхьэрыIуэ ирагъэщIащ икIи дамыгъэ щхьэхуэхэр дэтхэнэми иратащ.
Хэгъэрейхэм къабгъэдэкIыу къэпсэлъа, Къэхъун курыт еджапIэм и унафэщI ХьэхъупащIэ Iэмин мыпхуэдэ Iуэхугъуэшхуэхэр, мыхьэнэ ин зиIэхэр, я деж щIэх-щIэхыурэ къызэрыщызэрагъэпэщыр и гуапэ зэрыхъур къыхигъэщащ. Фэеплъ зэхыхьэр зытеухуа Гулэжын Хьэзрэт ныбжьэгъу пэжу, егъэджакIуэ нэсу зэрыщытари игу къигъэкIыжащ. «Хьэзрэт школым и унафэщIу щыт щхьэкIэ и щхьэр зэи игъэлъэгакъым, ар сыт щыгъуи цIыху къызэрыгуэкIт, псэ къабзэт. Зэрыригъаджэ предметыр фIы дыдэу зэрищIэм къищынэмыщIауэ, гупыр къызэщIызыгъэуIуэфт. Куэдрэ къыщыхъу щыIэт иригъаджэ цIыкIухэр пщэдджыжьым жьыуэ и унэм деж щызэхуэсрэ зэгъусэу зарядкэ ящIу, топ джэгуу. Абы иужькIэ жэрыгъэкIэ зэбгрыкIыжхэрти, къыкIэрыху яхэмыту, школым екIуалIэрт икIи фIыуэ, гукъыдэж яIэу еджэрт. Апхуэдэу гъащIэ узыншэм щIэблэр хуигъасэрт».
 Къэхъун къуажэ администрацэм и Iэтащхьэ Къандэхъу Леонид къыхигъэщащ дзэ-хэкупсэ гъэсэныгъэ егъэкIуэкIынымкIэ Прохладнэ дэт частыр сыт щыгъуи щIэгъэкъуэн къазэрыхуэхъур, абыхэм я парашютистхэр щIэх-щIэхыурэ я щIыпIэм къызэрыщелъэр.
- Мы щIыналъэм къыщызэрагъэпэщ мыпхуэдэ Iуэхугъуэхэм я процент 90-р зи жэрдэмыр илъэс зыбжанэкIэ гуапэу сызыдэлэжьа Гулэжын Хьэзрэт и къуэш нэхъыщIэ Беслъэнщ. РОСТО-ДОСААФ-м и Аруан район Автошколым и унафэщIу ар зэрыщыта илъэсихым къриубыдэу и гъэсэнхэр республикэм щедгъэкIуэкI зэхьэзэхуэ псоми щытекIуащ, зы лIэужьыгъуэкIи бжьыпэр зыми ирамыту, - жиIащ полковникыу дзэм къыхэкIыжа МацIыхъу Хъусен. - Апхуэдэхэращ хэкупсэ нэсыр, сыт щыгъуи укъэзыгъэпэжынур. И къуэш Хьэзрэт и фэеплъым и закъуэкъым абы ихъумэр. НэгъуэщI куэдми я пщIэр иIэтащ, 115-нэ шуудзэм хэтахэм я иужьрей егъэзыпIэр къилъыхъуэжу Ростов областым куэд дыдэрэ макIуэ икIи апхуэдэхэм я Iыхьлыхэм хъыбар ярегъэщIэж.
НэгъуэщI куэдми псалъэ гуапэхэр щыжаIащ зэIущIэм. Псоми я гупсысэ нэхъыщхьэр зыхуэкIуэр зыт - щIэблэ узыншэ къытщIэхъуэным дэтхэнэри телэжьэн зэрыхуейрщ, щхьэж и зэфIэкI хилъхьэу.
«НыбжьыщIэ армэм» гупыщIэ хагъэхьа иужькIэ, къызэхуэсахэм щIыбым къагъэзэжащ. Абыи Iуэху щхьэпэ къащыпэплъэрт - сыт щыгъуи закъыщIэзыгъакъуэ Къэбэрдей-Балъкъэрым ЩIыуэпсым и хъугъуэфIыгъуэхэмрэ экологиемкIэ и министерствэм къарита жыгищэр щыхасащ школым и Iэгъуэблагъэм нэхъапэм щагъэтIыса 11-нэ шуудзэм и фэеплъ хадэм. Абы жыджэру хэтащ кърихьэлIа псори, министрым и къуэдзэ Мэрем Мухьэмэдрэ а IуэхущIапIэм и къудамэм и унафэщI КъардэнгъущI Муратрэ я пашэу.  
Зи гугъу тщIы зэхыхьэ щхьэпэр зытеухуа Гулэжын Хьэзрэт 1956 гъэм Къэхъун къыщалъхуащ. А къуажэм ар къыщыхъуащ, щеджащ икIи щIэныгъэ нэхъыщхьэ зригъэгъуэта иужькIэ егъэджакIуэу щылэжьащ. И ныбжьыр илъэс 31-рэ фIэкIа мыхъуауэ, ар IэIэткIэ Къэхъун дэт курыт еджапIэ №1-м и унафэщIу и лэжьэгъухэм хахащ икIи къызэIуахагъащIэ школым и зыужьыныгъэм хэлъхьэныгъэшхуэ хуищIащ. Ар зэхуэдэу фIыуэ ялъагъурт къыдэлажьэхэми, иригъаджэхэми, абыхэм я адэ-анэхэми. ЩIалэ дыдэу гуузу дунейм щехыжам дэтхэнэ къэхъундэсми ар езым и хэщIыныгъэшхуэу, и гуауэу къилъытат.
Нобэми Гулэжын Хьэзрэт къуажэдэсхэм ящыгъупщэркъым. Аращ абы волейболымкIэ и фэеплъ зэхьэзэхуэ къызэрагъэпэщу, къыщалъхуа махуэм ирихьэлIэу щылэжьа еджапIэм щрагъэкIуэкIам, еплъыну куэд къыщIэкIуари. Зэпеуэм къызэхуишэсат Аруан, Тэрч, Лэскэн куейхэм я жылагъуэ зыбжанэм къикIахэр. Сыхьэт зыбжанэкIэ ахэр къикIуэт ямыщIэу зэхьэзэхуащ икIи джэгукIэ дахэ къагъэлъэгъуащ.
ТекIуэныгъэр зыIэрыхьа Тэрч щIыналъэм и волейболистхэм Гулэжын Хьэзрэт и фэеплъ кубок зэIэпахыр, дипломхэр, вымпелхэр, саугъэт нэхъыщхьэр къалъысащ. ЕтIуанэ увыпIэр зыубыда Шэрэдж Ищхъэрэм къыкIэлъокIуэ Старэ Шэрэдж къикIахэр. Абыхэми саугъэт лъапIэхэр хуагъэфэщащ. Нэгъабэрей зэпеуэм щытекIуа Ташлы-Тала щыщ щIалэхэми Прохладнэ къалэм щыIэ дзэ частым и командэми гулъытэ пыухыкIа хуащIащ.
Фэеплъ зэхьэзэхуэр къызэгъэпэщыным жыджэру хэтащ Къэхъун къуажэ администрацэр, Хьэзрэт и къуэш нэхъыщIэ, егъэджакIуэу, РОСТО-ДОСААФ-м и Аруан район Автошколым и унафэщIу лэжьа, иджы Хэку зауэшхуэм хэкIуэдахэм я фэеплъыр зэфIэгъэувэжыным къару куэд тезыгъэкIуадэ Гулэжын Беслъэн, къыдеджахэр, иригъэджахэр. И ныбжьэгъу пэжхэу нобэми къэнэж Жамборэ Аскэрбий, Гъащтэ Владимир, Бэрэздж Анорбий, ДжэгуакIуэ Мухьэрбий сымэ я мылъкум къыхэкIыу волейбол зэпеуэм щытекIуахэм саугъэтхэр хуагъэуващ.
 Школ пщэфIапIэм Гулэжын Хьэзрэт жьэрымэ щыхуагъэуащ икIи кърихьэлIа псоми Iуагъэхуащ - Тхьэм и псэр щигъэгуфIыкI!
ЦIыхум и цIэр къраIуэху, ягу къэкIыжыху ар псэущ. Псэущ и фэеплъ дахэр, зэфIигъэкIа Iуэху щхьэпэхэр, къигъэна гупсысэхэр. Къэхъун къуажэм щIэх-щIэхыурэ ягу къыщагъэкIыж Гулэжын Хьэзрэт. Ар зыкъомкIэ и фIыгъэщ илъэс къэс и фэеплъу къызэрагъэпэщ волейбол зэхьэзэхуэми. Шэч хэлъкъым абыи и гъащIэр кIыхь зэрыхъунум.

ЖЫЛАСЭ Заурбэч.
Поделиться: