Дызэрыт лIэщIыгъуэр къызэрихьэрэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и футбол командэ нэхъыщхьэм быдэу пыщIауэ къокIуэкI абы и гъуащхьэхъумэныкъуэу илъэс куэдкIэ джэгуа, иджы «Спартак-Налшыкым» и унафэщI Мэшыкъуэ Аслъэн.
Дзэлыкъуэ щIыналъэм хыхьэ Сэрмакъ адыгэ къуажэжьым 1984 гъэм щэкIуэгъуэм и 4-м къыщалъхуа Мэшыкъуэ Аслъэн и унагъуэм дэщIыгъуу мыгувэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и къалащхьэм къэIэпхъуащ икIи щысабий дыдэм къыщыщIэдзауэ спортым зыхуигъэсэну Iэмал гъуэзэджэ игъуэтащ. Дэтхэнэ зы щIалэ цIыкIуми хуэдэу, нэхъ дэзыхьэхар топ джэгунрати, Налшык и Сабий стадионым щIэх-щIэхыурэ къыщыщIидз хъуащ. Абы щылажьэрт тренер гъуэзэджэ Лобжанидзе Гие. Аращ зи фIыгъэр ди щIалэщIэ зыбжанэм топджэгу иным лъэужь дахэ къызэрыщагъэнар.
Мэшыкъуэ Аслъэн зыхэхуа гупым къыдыхэтт иужькIэ къэралым и щIалэгъуалэ командэм куэдрэ щыджэгуа, Урысей Федерацэм и премьер-лигэм и гъуащхьэхъумэныкъуэ нэхъыфIхэм ящыщ зы хъуа Нэхущ Руслан. Абыхэм я зэныбжьэгъугъэр кIыхьу къыщIэкIащ икIи нобэр къыздэсым дэнэ щIыпIэ щыIэми зэрощIэ, унагъуэкIэ зэкIэлъокIуэ.
Сабий ныбжьым икIа иужькIэ, Мэшыкъуэ Аслъэн къэралым футболымкIэ и япэ дивизионым щыджэгу Налшык и «Спартак»-м и щIалэгъуалэ гупым 2000 гъэм ирагъэблэгъащ. Мыгувэу абырэ Нэхущ Русланрэ я зэфIэкIыр зэрылъагэр наIуэ хъуащ икIи командэ нэхъыщхьэм хагъэхьащ.
Мэшыкъуэр ящыщщ япэ дивизионым къыщыщIэдзауэ Налшык и «Спартак»-р премьер-лигэм нэзыгъэсахэм, апхуэдэ щIыкIэкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым футболым щыдихьэххэм я дэрэжэгъуэр къэзыIэтахэм. Абы зэи щыгъупщэнукъым 2006 гъэм гъатхэпэм (мартым) и 18-р. Ар езыр хэтащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и тхыдэм хыхьа Iуэхугъуэ телъыджэм - къэралым футболымкIэ и лигэ нэхъыщхьэм зэи къэмыхъуауэ ди республикэм и командэм джэгун зэрыщригъэжьам. Шэч зыми къытрихьэртэкъым а махуэм Налшык и «Спартак» стадионым IэпэдэIупIэ зэримыIэнум. ИкIи ар гурыIуэгъуэт - куэд щIэхъуэпсырт иужькIэ щIэблэр зытепсэлъыхьыжыну Iуэхугъуэр я нэкIэ зрагъэлъагъуну. Абыхэм куэду яхэтт Мэшыкъуэ Аслъэн и Iыхьлыхэр, благъэхэр, ныбжьэгъухэр, гъунэгъухэр.
Пэжщ, япэ зэIущIэхэм зэпеуэ гуащIэм икIи мыцIыхум и мафIэ лыгъейм ар хадзакъым, зэрыщIалэ дыдэр къалъытэри. Аслъэн япэщIыкIэ зыхищIэн хуейт къэралым и премьер-лигэм щекIуэкI бэныныгъэм и гуащIагъыр. Нэхъ иужьыIуэкIэщ ар щапэщIэувар Урысей Федерацэм къищынэмыщIауэ нэгъуэщI щIыпIэ куэдми къикIа футболист цIэрыIуэхэу Кержаков Александр, Аршавин Андрей, Лав Вагнер сымэ, адрейхэми. Адыгэ щIалэр абыхэм къазэрыпикIуэт щыIэтэкъым. Щыхьэту урикъунщ хуэм дыдэурэ Налшык и «Спартак»-м и гуп нэхъыщхьэм ирашэлIа Мэшыкъуэр хэмыту иужькIэ ар къызыщыгъэхъугъуей зэрыхъуар.
Сэрмакъ къыщалъхуауэ Кэнжэ псэупIэ иужькIэ зыхуэхъуа щIалэщIэм и Iэзагъым зэрыхигъахъуэри нэрылъагъут. ЩыхыхьагъащIэ илъэсым Налшык и «Спартак»-м премьер-лигэм щригъэкIуэкIа зэIущIэ 30-м ящыщу 14-м ар хэтамэ (нэхъыбэм зэман кIэщIкIэ), къыкIэлъыкIуэ гъэм а бжыгъэр хуэдитIым нэблагъэкIэ игъэбэгъуащ икIи 27-м нигъэсащ. Псом ящхьэращи, зыхэт гупым дзыхь къыщыхуащI икIи капитану щытыну къыщыхуагъэфащэ щыIащ. Ар дэтхэнэ зы футболистым и дежкIи щIыхьышхуэщ.
- Мэшыкъуэр пашэу щытыну къалъхуам хуэдэщ, - жиIат абы щхьэкIэ «Спартак-Налшыкым» и тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэ. - Аслъэн гупыр къызэщIегъэуIуэф икIи трегъэгушхуэф.
Апхуэдэ псалъэ гуапэхэр уи ныбжьыр илъэс 23-рэ фIэкIа мыхъуауэ къэблэжьыну тынштэкъым.
2007 гъэм екIуэкIыну зэхьэзэхуэм щIидзэн ипэкIэ футболист нэхъыфI 13 «Спартак-Налшыкым» хэкIыжащ. Абыхэм ящыщу 11-р сыт щыгъуи ди командэм и тегъэщIэнхэт. Гъэмахуэм абыхэм иджыри цIыхуи 8 яхыхьэжащ.
«Спартак-Налшыкыр» профессионал футбол клубу зэфIэувэ къудейуэ арат. Абы къыхэкIыу щыщIэныгъэхэри и мащIэтэкъым. Апхуэдэу щыт пэтми, ар гъуэгу захуэм теуват. Щыхьэту урикъунт 2007 гъэми ар премьер-лигэм зэрыщрамыгъэкIуэтыфар икIи, гугъуехь куэд пылъами, гуп нэхъыщхьэм къызэрыхэнар.
Псом ящхьэрати, ди щIыпIэм къыщалъхуа, топджэгум зыщезыгъэса щIалэщIэхэр лъэ быдэкIэ утыку къихьэ хъуат. Мэшыкъуэ Аслъэн, ДзыхьмыщI Марат, Узденов Роман сымэ премьер-лигэм зыкъыщызэкъуахат. Зэхьэзэхуэм и етIуанэ Iыхьэм «Спартак-Налшыкым» къыхыхьат Къэжэр Назири.
2007 гъэм бадзэуэгъуэм (июлым) и 22-м зэи щымыIа Iуэхугъуэ Налшык и «Спартак» стадионым къыщыхъуащ. Краснодар къикIа «Кубань»-р лIэн-къэнэну ди щIалэхэм къапэуват икIи икIуэтыну хуейтэкъым. Бжыгъэр къызэIуамыхауэ зэIущIэр и кIэм нэблагъэрт. Апхуэдэу щыхъум, адыгэ щIалэхэм зыкъызэкъуахащ икIи, Мэшыкъуэ Аслъэн Iэзэу топыр къызэрыритар къигъэсэбэпри, ДзыхьмыщI Марат къыхэжаныкIащ. А топ закъуэр ирикъуащ текIуэныгъэр зыIэрагъэхьэн папщIэ. АрщхьэкIэ псом ящхьэр икIи нэхъ лъапIэр Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм хэту ди лъэпкъэгъу щIалэхэм япэ дыдэу премьер-лигэм топ зэрыщыдагъэкIарат. Апхуэдэ щIыкIэкIэ ДзыхьмыщIымрэ Мэшыкъуэмрэ ди республикэм и футболым и тхыдэ къулейм хыхьащ.
Езы Аслъэн премьер-лигэм япэу къыщыхэжаныкIар нэхъ иужьыIуэкIэщ (абы и къалэныр зыхъумэжыныгъэм нэхъ хуэгъэпсат). 2008 гъэм екIуэкIа зэхьэзэхуэм и пэщIэдзэ зэIущIэм, гъатхэпэм (мартым) и 14-м Къэбэрдей-Балъкъэрым и къалащхьэм щызэхэтам, «Спартак-Налшыкым» къыщригъэблэгъат ди лъахэгъу Нэхущ Руслан зи пашэ Раменскэм и «Сатурн»-р. ДжэгупIэ губгъуэм я зэныбжьэгъугъэр лъэныкъуэ щрагъэзри, Мэшыкъуэмрэ Нэхущымрэ я гупхэр ерыщу щызэпэщIэтащ. Ди щIалэхэр абы 2:1-уэ щытекIуащ икIи ехъулIэныгъэр къахуэзыхьар Аслъэн дигъэкIа топращ. Премьер-лигэм япэу къызэрыщыхэжаныкIам адрейхэри къыкIэлъыкIуащ. Псом хуэмыдэу гукъинэжщ Санкт-Петербург и «Зенит»-м худигъэкIа топыр.
ПщIэрэ щхьэрэ иIэу Мэшыкъуэ Аслъэн илъэсищкIэ зэкIэлъхьэужьу ди республикэм и щIыхьыр къэралпсо утыкум щихъумащ. АдэкIэ «Спартак-Налшыкым» къыщыхъуахэр гутехуэгъуейщ. Зым адрейр кIэлъыкIуэу абы хагъэкIыж хъуащ ди щIыпIэм къыщалъхуа икIи къыщыхъуа щIалэщIэхэр. НэхъапэIуэу ар зи натIэ хъуа Битокъу Тимур, Балэ Рустам, Къэжэр Назир, Шэрий Астемыр сымэ 2009 гъэм кIэщIу яужь ирагъэуващ ДыщэкI Аслъэн, Бырхьэм Къантемыр, ДзыхьмыщI Марат, Плиев Заурбэч, Гъуэщокъуэ Арсен. А илъэсым и кIэухым иужь дыдэу къытIэрыхьа хъыбарым Къэбэрдей-Балъкъэрым топджэгум щыдихьэххэр къигъэуIэбжьыпащ - «Спартак-Налшыкым» и вице-капитан Мэшыкъуэ Аслъэн Владикавказ и «Алания»-м кIуат.
Iуэхур зытетыр зэдгъэщIэну езы Мэшыкъуэм абы щыгъуэм зыпытщIэфакъым, командэщIэм дэщIыгъуу Тыркум зэрыщыIэм къыхэкIыу. АрщхьэкIэ, Аслъэн дэ фIы дыдэу тцIыхурт, зэрыхэкупсэри тщIэрт икIи и щхьэзыфIэфIыныгъэкIэ ар къэхъуауэ ди фIэщ хъуртэкъым. ИужькIэщ лей къызэращIа щIыкIэм и хъыбар пэжыр къыщытщIар.
2009 гъэм щыIа зэхьэзэхуэм и кIэуххэм джэгупIэ губгъуэм Мэшыкъуэр куэдрэ къызэрырамыгъэхьэжым гурыщхъуэ дигъэщIат абырэ тренерхэмрэ я зэхуэку зэгурымыIуэныгъэ гуэрхэр къыдэхъуауэ. И щхьэр течауэ зыми ар утыку кърихьэртэкъым. Зэпеуэм кърикIуахэм щытепсэлъыхьу щыIа пресс-конференцым, ди щIыпIэм къыщалъхуауэ гупым къыхэнэжа Мэшыкъуэ Аслъэнрэ Джатэрывэ Къазбэчрэ къищынэмыщIауэ, хэт иджыри зыхагъэхьэнуми «Спартак-Налшыкым» и тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэ сызэреупщIар хуабжьу и жагъуэ зэрыхъуар ибзыщIакъым. ЖиIат премьер-лигэм щыджэгуфын абыхэм зэрахимылъагъуэр. Абы щыгъуэм хэт ищIэнт адыгитI къахэнам ящыщу Мэшыкъуэри лей къызэрыхъуар?!
ИтIанэщ зыкъом къыщыдгурыIуар. КъызэрыщIэкIымкIэ, «Спартак-Налшыкым» и унафэщIхэм тегъэщIапIэ адэкIэ ящIынур иджыпсту дыдэ зыхуеину бжыгъэр къыхуэзыхьыну футболист хамэхэрат. Абыхэм къафIэIуэхуу фIэщщIыгъуейт пщэдей ди Iуэхур дауэ хъунуми, сыту жыпIэмэ, дунейм и щIыпIэ псоми къраша топджэгухэм Налшык зыкъыщагъэлъагъуэу, сом (доллар, еврэ) къыщалэжьу арат икIи ахэр нэхъыбэ къыхуэзыгъэлъагъуэм я дежкIэ зрагъэхьэкIынут. Щапхъэхэм куэдрэ ущIэлъыхъуэн щыIэтэкъым - а гъэм тхэкIри Грознэ и «Тэрчым» кIуахэт бэкIэ дызыщыгугъахэу Асильдаровыр, Феррейрэ, Ятченкэ сымэ, «Ростов»-м къыщыщIидзат гъуащхьэтет Радич. Абыхэм куэду къапыпщэфынущ икIи ахэр пхуэгъэкъуэншэнутэкъым - дэтхэнэри хущIэкъурт топ джэгуну Iэмал зэриIэ илъэси 10 - 15-м къриубыдэу адэкIэ зэрыпсэун мылъку зэригъэпэщыну. Къуаншэр ар къызыгурымыIуэхэрат икIи ахэр нэгъуэщIхэм зэбграшмэ, къытхуэнэжынухэр зымыгъэхьэзырхэрт.
УкъэзымыгъэпцIэжынур ууейращ. Абы щыгъуэми дэ къыдгурымыIуэу щыттэкъым ди щIыпIэм къыщалъхуа защIэкIэ премьер-лигэм дызэрыхэмытыфынур. Ауэ абы дызэрыщыIа лъэхъэнэм къриубыдэу илъэс къэс зы нэхъ мыхъуми хагъэхьэурэ ящI хъунутэкъэ?! Армырамэ, хэтыт зэплъынур стадионым екIуалIэхэр, хэтыт щапхъэ зытрахынур ди футболист ныбжьыщIэхэм? ДжэгупIэ губгъуэм къихьэр хамэ защIэмэ (уи щIыхьыр яхъумэми), дэрэжэгъуэри нэхъ мащIэ хъурт, щIалэгъуалэми нэгъуэщI щIыпIэхэр плъапIэ ящIырт.
Мэшыкъуэ Аслъэн хуэдэтэкъэ абыхэм щапхъэ яхуэхъунур?! Абы Налшык топджэгум зыщыхуигъэсат, щIалэгъуалэ гупым къыщыщIидзэри командэм и вице-капитан хъуат. «Спартак-Налшыкым» (нэхъапэм «Спартак»-м) и гъусэу япэ дивизионым къыхэкIри, премьер-лигэм хыхьауэ ехъулIэныгъэхэр иIэу джэгурт. Аслъэн и ныбжьыр илъэс 25-рэ фIэкIа мыхъуами, Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм хэту зэIущIи 193-рэ иригъэкIуэкIат икIи и хьэрхуэрэгъухэм топ 15 яхудигъэкIат. Зыхэт гупым пщIэ къызыхуащI, Iэзагъ ин зиIэ щIалэт ар. Псом ящхьэрати, Мэшыкъуэр хэкупсэт икIи къыщалъхуа щIыналъэм и щIыхьыр екIуу ихъумэн папщIэ зэи и узыншагъи и зэфIэкIи еблэжатэкъым. Иджы ар ди командэм лей къыщыхъуауэ гъунэгъу осетинхэм ядэIэпыкъуну кIуэрт. Абыи и Iуэху зэрыщыдэкIынум шэч хэлътэкъым, ауэ ар республикэм и футболым и лъабжьэр зэрыщIаудым и щапхъэ нэст.
КъыкIэлъыкIуэ илъэситIым Мэшыкъуэ Аслъэн Владикавказ и «Алания»-м и щIыхьыр ихъумащ, абы и капитану, щапхъэ зытрахыу щытащ. Осетие Ищхъэрэ-Аланием и командэ нэхъыщхьэм дэщIыгъуу Урысей Федерацэм футболымкIэ и кубокым и финалым 2011 гъэм нэсащ икIи «спортым и мастер» цIэ лъапIэр къыфIащащ.
ИужькIэ Астрахань и «Волгарь»-мрэ Воронеж и «Факел»-мрэ екIуу зыкъыщигъэлъэгъуащ икIи, псори зэхэплъхьэжмэ, зэIущIэ 263-м хэтарэ 16-рэ къыхэжаныкIауэ топ джэгуныр щигъэтащ. Иджыри зыкъом хузэфIэкIынут, арщхьэкIэ хуабжьу щытыкIэ гугъум ихуа «Спартак-Налшыкым» и унафэщI къулыкъур 2014 гъэм къыщыхуагъэлъагъуэм, воронеждэсхэм ярищIылIа зэгурыIуэныгъэр икъутэжри, къигъэзэжащ. «Спартак-Налшык» спортшколым и директору, Къэбэрдей-Балъкъэрым ФутболымкIэ и федерацэм и тхьэмадэу щытащ. Нэгъабэ и шыщхьэуIу (август) мазэ лъандэрэ аргуэру ди командэ нэхъыщхьэм и унафэщIщ.
- Иджыпсту ди мурад нэхъыщхьэщ премьер-лигэм дыщыхэта лъэхъэнэ лъандэрэ «Спартак-Налшыкым» фIызэтрихьа щIыхуэшхуэр зытедгъэкIыжыну, - жеIэ Мэшыкъуэ Аслъэн. - Аращ дызыхэт зэхьэзэхуэм зэкIэ къалэнышхуэхэр щIыщыдимыIэри. ДыхущIокъу футболист Iэзэхэр дгъасэурэ къэралым и командэ лъэщхэм хэдгъэхьэну.
Сыт хуэдэ къалэнми жэуаплыныгъэшхуэ зэрыщихьыр зыхищIэу бгъэдыхьэ, гупыр зэщIэзыгъэуIуэф Мэшыкъуэ Аслъэн «Спартак-Налшыкыр» нобэ зэрыт щытыкIэ гугъум къызэрыришыфынум шэч хэлъкъым. Къэбэрдей-Балъкъэрым топджэгум щыдихьэххэр щIохъуэпс ар зэгуэр къэралым и гуп нэхъыщхьэм къыщыхутэжыну.
Спортым и мастер Мэшыкъуэ Аслъэн.
И ныбжьэгъу икIи и хьэрхуэрэгъу Нэхущ Руслан дэщIыгъуу.
Владикавказ и «Алания»-м щыджэгуу.
Къэбэрдей-Балъкъэрым ФутболымкIэи федерацэм и тхьэмадэу щыщытам.
