Урысей Федерацэм футболымкIэ и премьер-лигэм щыхэта 2006 - 2012 гъэхэм Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэр ягъэсащ Красножан Юрэ, Ещтрэч Владимир, Ташуев Сергей, Шыпш Тимур сымэ. Абыхэм ящыщ дэтхэнэми хузэфIэкIам теухуащ нобэрей ди тхыгъэр.
Гуп нэхъыщхьэм
дыхэзыша Красножан
Ди «Спартак»-м и тренер нэхъыщхьэу иужь илъэсхэм лэжьа Ешыгу Сэфарбий 2004 гъэм и пэщIэдзэм премьер-лигэм щыджэгу Краснодар и «Кубань»-м ирагъэблэгъащ. Ар зэрызэрахъуэкIын псынщIэу къалъыхъуэн хуейт икIи ди командэр и IэмыщIэ иралъхьащ Красножан Юрэ.
Куэдым къащыхъуащ ар Iэмалыншагъэм къыхэкIауэ икIи тренер цIэрыIуэ къызэрагъуэту яхъуэжыну. Дублёрхэм я тренерыр командэ нэхъыщхьэм и унафэщIу щагъэувам куэдым я фIэщ хъуртэкъым «Спартак»-р япэ дивизионым къыхэнэфыну. АрщхьэкIэ, налшыкдэсхэм а гъэм лъэщу джэгун ирагъэжьащ икIи зэхьэзэхуэм и япэ къекIуэкIыгъуэр пашэхэм яхэту яухащ. ГурыIуэгъуэт Красножан тренер хъарзынэ къызэрыхэкIар икIи зэман кIэщIым къриубыдэу гуп зэкъуэт зэрызэригъэпэщар. А илъэс дыдэм Футболым и лэжьакIуэхэр щагъэхьэзыр центрым и Аттестационнэ комиссэм абы къыхуигъэфащащ «А» категорие зиIэ IэщIагъэлI» цIэр.
Красножан зи тренер нэхъыщхьэу ягъэува футбол командэм къыпхуэмыцIыхужыну зихъуэжат. Уеблэмэ, куэдым я пщIыхьэпIэ къыхэмыхуауэ, япэ дивизионым щынэхъыфIхэм яхыхьащ. ИкIи къыкIэлъыкIуэ 2005 гъэм, мылъку и лъэныкъуэкIэ щIэгъэкъуэнышхуэ зыбгъэдэмылъ ди «Спартак»-м, зэпеуэм етIуанэ увыпIэр къыщихьри, зэи къэмыхъуауэ, къэралым футболымкIэ и премьер-лигэм кIуащ. Къэбэрдей-Балъкъэрым и спорт тхыдэм дыщэпскIэ иратхэну Iуэхугъуэт ар! Дауи, ар зэи къэхъунутэкъым а лъэхъэнэм къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и Президенту ягъэува Къанокъуэ Арсен и щхьэзакъуэ мылъкукIэ закъыщIимыгъэкъуамэ.
Зэи гуп нэхъыфIым щымыджэгуа налшыкдэсхэр абы щымыгувэну IэщIагъэлIхэм трагъэчыныхьырт. Къалъытэрт ди «Спартак»-р адрейхэм мылъкукIэ зэрапэмыхъур, тренерымрэ абы щыджэгухэмрэ премьер-лигэр зищIысыр зэрамыщIэр. АрщхьэкIэ, аргуэрыжьти, Красножанрэ абы и командэмрэ псори зрагъэплъыжащ. Япэ зэIущIэм къыщыщIэдзауэ ахэр зыми къыпимыкIуэта къудейкъым, атIэ зэхьэзэхуэм икухэм ирихьэлIэу пашэныгъэр яубыдащ, Мэзкуу, Санкт-Петербург, Самарэ, Къэзан я гуп лъэщхэр къызэранэкIри. Пэжщ, абы щыгъуэм я къарур и кIэм нэс яхурикъуакъым икIи зэпеуэр ебгъуанэ увыпIэм щыту яухащ.
Премьер-лигэм зэрыщыджэгуа япэ илъэсым Красножан Юрэ и командэр нэхъ зызыужьхэм ящыщу къалъытащ. Пэж дыдэу, къэралым и командэ нэхъыфIхэм хуэфэщэну япэщIэта, турнир таблицэм ебгъуанэ увыпIэр щызыIыгъыу гъэ джэгугъуэр зыуха «Спартак-Налшыкми» и тренерми фIыщIэрэ щытхъурэ яхуэфащэт. 2006 гъэ джэгугъуэм кърикIуахэм теухуауэ Total-football интернет-газетым иригъэкIуэкIа щIэупщIэныгъэхэм япкъ иткIэ Красножан Юрэ «къызэIуаха тренер» цIэр къыфIащащ.
«Спартак-Налшыкым» и тренеру зэрылажьэ илъэсхэм республикэм и мызакъуэу, къэрал псом Красножан цIэрыIуэ щищIащ футболист куэд. Абыхэм яхэтщ адыгэ щIалэщIэхэу Нэхущ Руслан, Мэшыкъуэ Аслъэн, Битокъу Тимур, ДзыхьмыщI Марат, Къэжэр Назир, Джатэрывэ Къазбэч. Къэбэрдей-Балъкъэр футболым и вагъуэ къызэщIэнахэм ящыщщ Гъуэщокъуэ Арсен, ДыщэкI Аслъэн сымэ, нэгъуэщIхэри.
Ди командэм къыдэщIхэм пщIэшхуэ къыхуащIырт икIи фIыуэ ялъагъурт тренер гъуэзэджэ Красножан Юрэ. Абы и зэпIэзэрытыныгъэр, Iэзагъыр, зэфIэкIыр «Спартак-Налшыкым» и текIуэныгъэщIэхэм я лъабжьэт. 2010 гъэр налшыкдэсхэм яухат еханэ увыпIэр яIыгъыу икIи европей кубокхэм яхыхьэным зы лъэбакъуэ фIэкIа ямыIэжу. АрщхьэкIэ… Красножан ди командэр ибгынащ, мылъкукIи зэфIэкIкIи Iэмал нэхъыбэ зиIэ Мэзкуу и «Локомотив»-м ирагъэблэгъати. Абдежым къыщыщIидзащ езы тренер цIэрыIуэми къэралым и гуп нэхъыщхьэм хиша «Спартак-Налшыкми» я ужьыхыжыныгъэм.
Ещтрэчым и къэгъэзэжыныгъэ
2010 гъэм и кIэухым, Ещтрэч Владимир «Спартак-Налшыкым» и тренер нэхъыщхьэу щагъэувам, шэч хэмылъу, куэдым я гуапэ хъуащ. Ар икIи гурыIуэгъуэт - псоми ящIэжырт ар къэралым и футболист, тренер нэхъ Iэзэхэм ящыщ зыуэ зэрыщытар, Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм зэрыщыджэгуар, ар зэригъэсар.
Ещтрэчым и япэ лъэбакъуэхэми гугъэфIхэр уагъэщIырт. Абы Налшык къришэлIэжащ зи зэфIэкI инхэр хамэ щIыпIэхэм хэIущIыIу щыхъуахэу Хьэпэ Зауррэ Биджий Хьэсэнбийрэ. Ущыгугъ хъунут а щIалищым ди командэм къищта лъагапIэр яIыгъыфыну. Сыти жыIи, «Спартак-Налшыкыр» япэ дыдэу премьер-лигэм нэгъабэ еханэ щыхъуауэ арат икIи абы куэд къигъэбырсеят.
Абы щыгъуэми нэрылъагъут ди командэм къыпэщылъ гъэр зэрымытыншынур. Япэрауэ, илъэс зыбжанэкIэ абы и тренер нэхъыщхьэу щыта Красножан Юрэ зэрытекIар зыхамыщIэнкIэ Iэмал иIэтэкъым. Абы и Iэзагъым и гугъу тщIыххэнкъыми, гупыр нэгъуэщI зыгъэсэкIэм, Iуэху бгъэдыхьэкIэм есэн хуейт - ар сыт щыгъуэми хьэлъэщ. ЕтIуанэрауэ, Красножан щыIукIым лъабжьэ быдэ къигъэнакъым. Илъэс къэс щIэрыщIэу зэхагъэувэж «Спартак-Налшыкым» а щIэиныр къыхузэнэкIакъым. Арати, ди командэм хэкIыжащ абы и джэгукIэр зэтезыухуэ гупышхуэ.
Аргуэрыжьти, псори щIэуэ къыщIэдзэжын хуей хъуат. Абы хуэмыхьэзырыщэу къыщIэкIащ «Спартак-Налшыкым» и тренерыщIэхэри къыхыхьахэри. Уеблэмэ «Спартак» стадион къудейр ар зи пщэ илъхэм пэщIэдзэ зэIущIэм ирихьэлIэу зыхуей хуагъэзакъым икIи Самарэ и «Крылья Советов»-р Грознэ къалэм къыщрагъэблэгъащ. Абы и кIэух дакъикъэхэм Портнягиным къилэжьу Леандру дигъэкIа пенальтим и фIыгъэкIэ ди командэм текIуэныгъэкIэ зэхьэзэхуэм къыщIидзат.
АрщхьэкIэ а зыращ Ещтрэчым дызэригъэгуфIэфар. Абы и унафэм щIэту «Спартак-Налшыкым» иджыри иригъэкIуэкIа зэIущIэ 12-м ди щIалэхэр афIэкIа зэи щытекIуэфакъым икIи турнир таблицэм и кIэух увыпIэм, дауи, къыщыхутащ. Нэрылъагъут Ещтрэч Владимир ди командэр щытыкIэ гугъум къызэрыримышыфынур икIи ар хъуэжын зэрыхуейр.
Ташуевым хузэфIэмыкIахэр
2011 гъэм мэкъуауэгъуэм (июным) и 18-м «Спартак-Налшыкым» ЦСКА-р къригъэблэгъащ, махуищ ипэкIэ къыхуагъэкIуа тренер нэхъыщхьэ Ташуев Сергей и унафэм щIэту. Ар нэхъапэм зэи премьер-лигэм щылэжьатэкъым, ауэ Красножан Юрэ къахуигъэлъагъуэри, къаригъэщтат.
Дауи, махуитI-щым командэм и джэгукIэм хэплъхьэфын щыIэкъым. ХузэфIэкIакъым ар Ташуевми. Абы щыгъуэми нэрылъагъут гупым «псэщIэ» къызэрыхыхьар, я Iэзагъыр иримыкъуми, ерыщагъкIэ зэрыныкъуакъуэр. АрщхьэкIэ, апхуэдэу зэрекIуэкIар зэман кIэщIкIэщ. АдэкIэ зэфIэкI къэгъэлъэгъуэн хуейти, ар ябгъэдэмылъу къыщIэкIащ а лъэхъэнэм «Спартак-Налшыкым» щыджэгуахэм.
Псом хуэмыдэу гутехуэгъуейр ди командэр и стадионым зэрыщытемыкIуэфырт. Къэбэрдей-Балъкъэрым футболым щыдихьэххэр абы илъэсрэ зы махуэкIэ пэплъэн хуей хъуащ икIи Урысей-Федерацэм и премьер-лигэм и япэ Iыхьэр щиух щэкIуэгъуэм (ноябрым) и 6-ращ къыдэщIхэр щагъэгуфIэфар. Дауи, апщIондэхукIэ стадионым екIуалIэхэм я бжыгъэм хэпщIыкIыу кIэрыхуащ икIи мин зыщыплIым щIимыгъуж хъуащ.
Арати, зэхьэзэхуэм и япэ Iыхьэр «Спартак-Налшыкым» епщыкIутхуанэ увыпIэм щыту иухащ. Ди яужь къинар, зи Iуэхухэр прокуратурэм иIыгъ икIи зэпеуэр и кIэм нигъэсыфынкIэ фIэщщIыгъуей «Томь»-м и закъуэт. Насып яIэти, адрей гъэхэм хуэдэу, зэхьэзэхуэр абдежым щиухакъым, армыхъуамэ, гуп нэхъыфIыр ябгынат. Иджыри Iэмал къахуэнат адэкIи бэнэныгъэм хэтыну.
Ташуев Сергей и унафэм щIэту «Спартак-Налшыкым» 2010 гъэм зэIущIэ 19 иригъэкIуэкIати, очко 57-м ящыщу 18-рат зыIэригъэхьар. Ар куэду пхужыIэнутэкъым. Псом хуэмыдэу, абыхэм я Iыхьэ щанэр иужьрей джэгугъуищым зэрыхуэзэр къэплъытэмэ.
Мис а Iуэхугъуэм гуитIщхьитI дищIат: «Ярэби, иджы джэгукIэфIыр зэтеувауэ пIэрэ? Армырауэ, тренерымрэ футболистхэмрэ контрактыщIэхэм щIэбэнауэ къыщIэкIмэ-щэ?» Дэ тщIэрт Ташуев Сергей игъэджэгуа футболист зыбжанэм иращIылIа зэгурыIуэныгъэхэм я пIалъэр дыгъэгъазэм (декабрым) и пэщIэдзэм зэриухар. Абыхэм къыпрагъэщэну щIэхъуэпсу зыкъызэкъуахауэ армырауэ пIэрэт?
Хьэкъыр зыт - «Спартак-Налшыкым» адэкIэ щыуэну Iэмал иIэжтэкъым. Зэпеуэр иухыным къэнэжар 2012 гъэм и пэщIэдзэм щыIэну джэгугъуэ 12-рат. Ахэрат зэлъытар Къэбэрдей-Балъкъэрым и футболым адэкIэ и натIэ хъунур. Абы щыгъуэми, ди командэр премьер-лигэм зэрыхэта илъэсихым къриубыдэу мы щIыпIэм къыщалъхуа, щагъэса куэдым «Спартак-Налшыкым» гъуэгу щагъуэтатэкъым. 2011 гъэм и кIэухым абы щыджэгужар Гъуэщокъуэ Арсен и закъуэт.
2012 гъэм и пэщIэдзэм щыIа зэIущIихри фIахьа иужькIэщ Ташуевыр щытрагъэкIар. А шэшэн щIалэм лъэкI къигъэнакъым ди командэр кIуэцIригъэхун папщIэ.
Шыпшыр кIасэIуэу трагъэуват
Шыпшыр тренер нэхъыщхьэу щагъэувам ирихьэлIэу налшыкдэсхэр зэкIэлъхьэужьу 6 къыхагъэщIат икIи турнир таблицэм и иужь дыдэ увыпIэм къыщыхутат, нэхъ япэгъунэгъу я хьэрхуэрэгъум очкоипщIкIэ къыкIэрыхуу. Нэрылъагъут къэнэжа джэгугъуихым «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэм къызэрыхамынэнур. АдэкIэ зытелэжьэн хуейр гъэ къакIуэм абы зыгъэзэжыфын гуп зэкъуэт къызэгъэпэщынырт. Апхуэдэ къалэн хьэлъэр пщэрылъ щащIат къэралым и гуп нэхъыщхьэм хэта ди командэм и тренер нэхъыщхьэ псоми иджыри къэс «тренер нэхъыжь» цIэр зэрихьэу я дэIэпыкъуэгъуу щыта, илъэс пщыкIущкIэ ди командэм щыджэгуа Шыпш Тимур.
ГъэхутапIэ нэс абы хуэхъуащ 2012 гъэм и мэлыжьыхь (апрель) мазэр. Егъэлеяуэ щытыкIэ гугъум ихуа «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэм къызэрыхэмынэнур гурыIуэгъуэми, Къэбэрдей-Балъкъэрым гуп зэкъуэт иIэн хуейт, къэралпсо утыкум ди пщIэр щиIэту, ди щIыпIэм къыщалъхуа щIалэхэм я зэфIэкIхэр щагъэлъэгъуэну Iэмал щаIэу. Арат зэрыщыгугъыр Шыпш Тимур зи тренер нэхъыщхьэу ягъэува «Спартак-Налшыкым». АбыкIэ щIэдзапIэ хъун хуейт мэлыжьыхьым и 15-м Налшык и «Спартак» стадионым щекIуэкIыну зэIущIэр. Премьер-лигэм щыIэ зэхьэзэхуэм ипкъ иткIэ, ди щIалэхэм кърагъэблэгъэнут Новгород Ищхъэрэ и «Волга»-р.
Шыпш Тимур зи тренер нэхъыщхьэ хъуа «Спартак-Налшыкыр» а махуэм къыпхуэцIыхужынтэкъым. Ди щIыпIэм къыщалъхуа икIи щагъэса щIалэ зыбжанэ зэуэ абы зыхигъэхьа гупым дамэ къатекIам хуэдэт икIи щхьэкъэIэтыпIэ ирамыту я хьэрхуэрэгъухэр 3:0-у хагъэщIащ.
Налшыкдэсхэм я гугъэхэр къэщIэрэщIэжат. АрщхьэкIэ, бетэмал, кIасэIуэ хъуат. КъыкIэлъыкIуэу ирагъэкIуэкIа джэгугъуитхум зэ фIэкIа къыщыхамыгъэщIами, «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэм къыхагъэкIащ - абы хуригъэкъужакъым зэхьэзэхуэм и пэщIэдзэм ягъэкIуэдауэ иджы апхуэдизу зыхуэныкъуэ очко бжыгъэр.
Апхуэдэу щыт пэтми, Урысей Федерацэм и командэ нэхъ лъэщхэм япэщIэту иужьрей зэIущIэхэм щыпсыхьащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и футболым и къэкIуэнур куэдкIэ зэпха щIалэщIэхэу, къэралым и гуп лъэщхэм итIанэ ирагъэблэгъахэу Абазэ Руслан, Балэ Рустам, Болэ Руслан, Гъуэщокъуэ Арсен сымэ. ИужькIэ абыхэм яхыхьащ Щауей Алихъанрэ Мырзэ Резуанрэ. Ди щIыпIэм къыщыхъуа нэгъуэщI щIалэхэри Iэмал щагъуэтынум пэплъэрт.
