Къэралым и пенсэхэр ирамытыным топсэлъыхь
Донбасс щIыналъэм щыщхэу УФ-м и паспорт къеIызыххэм Украинэм и пенсэхэмрэ хуэмыщIахэм зэрадэIэпыкъу нэгъуэщI ахъшэхэмрэ ирамытыну и мурадщ къэралым и Правительствэм.
Абы теухуа унафэ зэкIэ къамыщтами, а Iуэхум хоплъэ икIи, экспертхэм къызэралъытэмкIэ, ущыгугъыщэ хъунукъым къэралым апхуэдэ лъэбакъуэ имычыным. Радэ Нэхъыщхьэм и депутат Бойкэ Дмитрий а Iуэхум щытепсэлъыхьым къыхигъэщащ ар я конституцэми цIыхум и хуитыныгъэхэр хъумэным хуэгъэзауэ щыIэ дунейпсо хабзэхэми къызэремызэгъыр. Абы зэрыжиIамкIэ, ари ящыщщ къэралым и политикэмкIэ мыарэзыхэм я щхьэр хэкум зэрырагъэх Iэмалхэм.
«Ар зи цIыхубэм псалъэ къахуэзымыгъуэтыжыф, зи Iулыджыр ехуэхыпа политикхэм ялъ зэращIэж Iэмалу аращ. Ахэр къэралым и унафэщIу адэкIи щытыныр Украинэм мамырыгъэр щызэтеувэжыным лъэпощхьэпо нэхъыщхьэ хуэхъу Iуэхущ мы зэманым», - къыхигъэщащ депутатым.
Финляндием щылэжьэну хуеймэ
Урысей Федерацэм щыщ цIыхухэр я къэралым щигъэлэжьэну иригъэблэгъэну и мурадщ Финляндием. Езыхэм я цIыху бжыгъэм зэрыхэщIар, я щIалэгъуалэми лэжьакIуэ къызэрыгуэкIыу IэнатIэ Iутыну хуейуэ яхэтыр зэрымащIэ дыдэр къалъытауэ, Финляндием и IуэхущIапIэхэр йогупсыс ягъэлэжьэнухэр Урысейм ирашыным.
ГъущI зэпызыгъавэ, машинист, ухуакIуэ IэщIагъэхэр, нэгъуэщIхэри зиIэхэр хуабжьу къащомэщIэкI къэралым. «ЛэжьапIэ IэнатIищэхэм пэрытын диIэкъым мы зэманым. Улахуэри мащIэкъым. Псалъэм папщIэ, гъущI зэпызыгъавэм и лэжьапщIэр мазэм еврэ минищ щохъу ди деж, ауэ абыкIи арэзы хъун дгъуэтыркъым», - жиIащ технологие IэнатIэм и IуэхущIапIэхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Акола-Лехтинен Анне.
«Дэ, хуей хъумэ, лэжьакIуэ IэщIагъэхэм хуедгъэджэфынущ ди деж къэкIуэну хуейхэр, ауэ а Iуэхур икъукIэ гугъусыгъуу фIэкIа зэфIыхьэркъым. Мы зэманым гъущI зэпызыгъавэу ди деж щылажьэхэм я процент 50 - 80-р урысрэ полякрэщ, - къыхигъэщащ гъущI гъуэгу транспортым къыщагъэсэбэп машинэхэр къыщIэгъэкIыным елэжь Skoda Transtech компанием и унафэщI Орре Лассе. - ЛэжьакIуэфIхэр къэбгъуэтыныр икъукIэ гугъущ. Куэд щIауэ согупсыс Урысейм щыщ студентхэр IэщIагъэм хуедгъаджэрэ ди деж щыдгъэлэжьэжу Iуэхур зэтедублэным. Ауэ ар зэкIэ хъуэпсапIэу аращ».
Skoda Transtech IуэхущIапIэм къыпэщытщ Тампере къалэм щызекIуэну трамвай линэщIэм папщIэ вагон 26-рэ ищIыну. А лэжьыгъэм еврэ мелуан 97,5-рэ текIуэдэну къабжащ икIи апхуэдиз мылъку зыхухаха проектыр гъэзэщIэным, дауи, фейдэшхуэ къыпэкIуэнущ, абы я Iыхьэ къыхахыным тегушхуэн урысейхэри мымащIэу щыIэу къыщIэкIынщ.
НОБЭ
♦Унагъуэхэм я дунейпсо махуэщ
♦Климатым и дунейпсо махуэщ
♦СПИД узыфэм илIыкIахэм я фэеплъ махуэщ
♦Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм щагъэлъапIэ осетиныбзэмрэ литературэмрэ я махуэр
♦1867 гъэм Жор Плъыжьым и Урысей зэгухьэныгъэр къызэрагъэпэщащ.
♦1930 гъэм США-м щыщ Черч Эллен дунейм щыяпэу стюардессэу лэжьэн щIидзауэ щытащ.
♦1935 гъэм Москва и метром и япэ къудамэм - «Сокольники» - «Парк культуры» линэм - мафIэгу ирикIуащ.
♦1942 гъэм 115-нэ Къэбэрдей-Балъкъэр лъэпкъ шууей дивизэр зауэм кIуащ.
♦1945 гъэм Югославием и дзэм иухащ къэралыр фашист зэрыпхъуакIуэхэм къаIэщIэгъэкIыжын.
♦1945 гъэм СССР-м и ХъыбарегъащIэ бюром къитащ Хэку зауэшхуэм къратыкI иужьрей хъыбарыр. Абы щыгъуэ Левитан Юрий мыпхуэдэ хъыбарт зэбгригъэхар: «Фронт псоми щызэфIэкIащ нэмыцэ гъэрхэм зыкъатыныр».
♦1955 гъэм СССР-м, Инджылызым, Франджым, США-м, Австрием Венэ Iэ щытрадзащ Австрием и къэралыгъуэр зэфIэгъэувэжыным, ар демократие хабзэхэм тетыным теухуа зэгурыIуэныгъэм.
♦1965 гъэм СССР-м къыщызэрагъэпэщащ ЩIэныгъэхэмкIэ и академием Хьэрш къэхутэныгъэхэмкIэ и институтыр.
♦1845 гъэм къалъхуащ урыс биолог, Нобель и саугъэтыр зрата Мечников Илья.
♦1848 гъэм къалъхуащ урыс сурэтыщI цIэрыIуэ Васнецов Виктор.
♦1859 гъэм къалъхуащ франджы щIэныгъэлI-физик, Нобель и саугъэтыр зыхуагъэфэща Кюри Пьер.
♦1891 гъэм къалъхуащ роман цIэрыIуэ куэд зи къалэмыпэм къыщIэкIа урыс тхакIуэ, драматург, режиссёр Булгаков Михаил къызэралъхурэ илъэси 127-рэ ирокъу.
♦1925 гъэм къалъхуащ совет актрисэ, СССР-м и цIыхубэ артисткэ Касаткинэ Людмилэ.
♦1903 гъэм къалъхуащ шэрджэс тхакIуэ Темыр Сэлихь.
♦1913 гъэм къалъхуащ режиссёр, УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Адыгэ Республикэм и цIыхубэ артист IэхъуэджакIуэ Мэжид.
♦1919 гъэм къалъхуащ драматург, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Акъсырэ Залымхъан.
♦1921 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, драматург, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Дудар Хьэутий.
♦1925 гъэм къалъхуащ урысей композитор, Совет Союзым и цIыхубэ артист, СССР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат Эшпай Андрей.
♦1933 гъэм къалъхуащ КъБР-м и цIыхубэ артист, режиссёр ШэрыIужь Анатолий.
♦1935 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, журналист, «Адыгэ псалъэ» газетым и къудамэм и унафэщIу илъэс куэдкIэ лэжьа Къамбий Зуфар.
♦1940 гъэм къалъхуащ УФ-м щIыхь зиIэ и артисткэ Светличная Светланэ.
♦1942 гъэм къалъхуащ техникэ щIэныгъэхэм я доктор, РАЕН-ми ЩIДАА-ми я академик, РАН-м и Къэбэрдей-Балъкъэр центрым и тхьэмадэ Иуан Пётр.
♦1947 гъэм къалъхуащ УФ-ми, Кубанми, КъБР-ми щIыхь зиIэ я артист, Адыгэ Республикэм и Къэрал саугъэтыр зыхуагъэфэща, Зэныбжьэгъугъэм и орденыр зрата Зехьэ Заурбий.
♦1962 гъэм къалъхуащ физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор ДыщэкI Артур.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уэфIу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 25 - 27-рэ, жэщым градус 14 - 16 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
АнэнэпIэсыр уэсым нэхърэ нэхъ щIыIэщ, зэзым нэхърэ нэхъ дыджщ.
