Синдикэ къэралыгъуэ

Анапэ и Iэхэлъахэм пасэрей къалэжь ущрохьэлIэ, къызэрищэхэжрэ Iэджэ щIауэ. Зэшиблым я къалэжькIэ йоджэ абы нобэ, къызэрахутамкIэ, ар зи IэдакъэщIэкIыр синдхэрщ, нэгъуэщIу жыпIэмэ, пасэрей адыгэхэрщ. Къалэр мывэ блын лъагэкIэ къэхухьауэ щытащ, блыным метритIрэ ныкъуэрэ и Iувагъщ, и лъагагъыр метритIым нэблагъэрт. Зэшиблым я къалэжькIэ нобэ зэджэ быдапIэр (и цIэ дыдэр тхыдэм къыхэнакъым) зыщIар илъэс минитIрэ щихрэ ипэкIэ къэрал зыухуауэ щыта синдхэрщ. Синдикэ пасэрей адыгэ хэкум илъэс щищым щIигъу къигъэщIауэ хыхьэжыгъащ Боспор къэралыгъуэм (Боспорым Кърым хытIыгу ныкъуэмрэ абы къедза щIыналъэмрэ IэщIэлъащ).
Синдикэм и лъэужь куэд ихъумащ тхыдэм. Ахэр щыхьэт тохъуэ абы зыужьыныгъэшхуэ игъуэтауэ, къаруушхуэ бгъэдэлъу зэрыщытам. Синдикэм и щIыналъэм (Тамань, нобэрей Анапэм и Iэхэлъахэм) къалэ, быдапIэ зыбжанэ итащ, абыхэм ящыщщ Гермонассэ, Фанагорие, Корокондамэ, нэгъуэщIхэри; я къалащхьэм ГоргиппиекIэ еджэрт, ар иджырей Анапэ деж щысащ. Синдхэм гъавэ ящIэрт, Iэщ зэрахуэрт, я къалэхэм цIыху IэпщIэлъапщIэ куэд дэст – абы щыхьэт тохъуэ синдхэм къащIэна кхъэлэгъунэхэм, Iуащхьэхэм къыщIэкIыж хьэпшып зэмылIэужьыгъуэхэр, абыхэм куэдрэ къыхохуэ дыщэм, дыжьыным къыхэщIыкIа хьэкъущыкъухэр, Iэмэпсымэхэр, къинэмыщIхэр. Синдхэм сату дащIу щытащ пасэрей алыдж къэралхэм, езыхэм я ахъши яIэжт – ар къэралым зыужьыныгъэ ин зэриIам и нэщэнэщ.
Синдхэм къызэранэкIа мывэ сын куэд къыщагъуэтыжащ Тамань, ахэр щыхьэт тохъуэ пасэрей адыгэхэм цIыху IэпщIэлъапщIэ куэд зэрахэтам, синд скульптурэхэр дуней псом щыцIэрыIуэ пасэрей алыдж (грек) скульптурэхэм ехьэехуэ хъуауэ зэрыщытам. Синдхэм мывэ сын гъэщIэрэщIахэр хухасэрт зауэлI, дзэпщ хахуэхэм, ар нэрылъагъу ящI сынхэм я щIыфэм хэщIыхьа шабзэ, джатэ, мывопцIэ сурэтхэм; сынхэм ящыщ зыбжанэм тыболъагъуэ афэ джани. Нэхъ гъэщIэгъуэныжыращи, синд мывэ сынхэм тетщ ахэр зыхухаса дзэпщхэм я цIи – ар синдхэм тхыбзэ зэраIам, щIэныгъэшхуэ зэрабгъэдэлъам и щыхьэтщ.
Пасэрей адыгэ къэралыр – Синдикэр илъэс минитIрэ щищрэ ипэкIэ хыхьэжыгъащ Боспор къэралыгъуэм. ЩIэныгъэм зэригъэбелджыламкIэ, Боспор къэралым и пащтыхьхэр синд лъэпкъым къыхэкIауэ щытащ, я дзэм и нэхъыбэри синдрэ мэуэтрэт, аращ абы Боспор-синд-мэуэт къэралкIэ щIеджэр.

Къэрмокъуэ Хьэмид.
Поделиться: