НОБЭ

Куржым щагъэлъапIэ я анэдэлъхубзэм и махуэр
1801 гъэм Урысейм и пащтыхь Александр Езанэм унафэ къыдигъэкIащ щIэпхъаджагъэ илэжьауэ шэч зыхуащIым щыпкърыупщIыхькIэ залымыгъэ кIэлъыземыхьэным теухуауэ.
1848 гъэм Урысейм къыщызэрагъэпэщащ цензурэмкIэ комитет. Абы и къалэнт печатым къытехуэхэм щэхуу кIэлъыплъыныр, къэрал унафэщIхэм ягу иримыхь тхыгъэхэр къытремыгъэдзэныр.
1871 гъэм Германием парламент – рейхстаг – къыщызэрагъэпэщащ.
1879 гъэм Урысей император Александр ЕтIуанэр яукIыну хэтащ.
1890 гъэм Америкэ къэралыгъуэхэм я зэгухьэныгъэр къызэрагъэпэщащ. Абы хохьэ Америкэ Ищхъэрэмрэ Ипщэмрэ къызэщIаубыдэ къэрал 35-рэ.
1908 гъэм Петербург дунейм къыщытехьащ «Сатирикон» журналым и япэ номерыр.
1912 гъэм Атлантикэ хым жэщым щыщIилъэфащ Инджылызым и «Уайт Стар Лайн» компанием и «Титаник» кхъухьыр. А зэманым абы нэхърэ нэхъ инрэ нэхъ лъэщрэ дунейм зы кхъухьи щащIатэкъым. Хым кърихьэжьа мыл абрагъуэм ар щыжьэхэуам кхъухьым цIыху 2208-рэ исати, псэууэ къелар 704-рэщ.
1918 гъэм ВЦИК-м унафэ къыдигъэкIащ Бэракъ плъыжьыр къэралым и ныпу къэщтэным теухуауэ.
1923 гъэм Москва «Наука» тхылъ тедзапIэр къыщызэрагъэпэщащ
1927 гъэм Швецием щыщ Гётеборг къалэм щызэпкъралъхьащ «Вольво» лIэужьыгъуэм и япэ автомобилыр.
1945 гъэм Москва къыщызэIуахащ СССР-м ЩIэныгъэхэмкIэ и академием и Ботаникэ хадэ нэхъыщхьэр.
1956 гъэм США-м дунейм щыяпэу видеомагнитофон щащIащ.
1961 гъэм Совет Союзым и Совет Нэхъыщхьэм и Президиумым и унафэкIэ «СССР-м и кхъухьлъатэзехуэ-космонавт» цIэ лъапIэр къащтащ.
1862 гъэм къалъхуащ Урысей империем и Правительствэм и унафэщIу 1906 – 1911 гъэхэм щыта, къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ министру лэжьа, мэкъумэш IэнатIэм зэхъуэкIыныгъэшхуэхэр щегъэкIуэкIыныр къыхэзылъхьа Столыпин Пётр.
1950 гъэм къалъхуащ КъБР-м щIыхь зиIэ и дохутыр Безрокъуэ Олег.
1951 гъэм къалъхуащ биологие щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъМУ-м и профессор Тау Ибрэхьим.
1957 гъэм къалъхуащ дирижёр, композитор УФ-м и цIыхубэ артист Плетнёв Михаил.
1970 гъэм къалъхуащ къэрал къулыкъущIэ, Московскэ областым и губернатор Воробьёв Андрей.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 12 - 13, жэщым градуси 5 - 6 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Угъуэщэну ухуэмеймэ - зыплъыхь, ущыуэну ухуэмеймэ - упщIэ.