Май къалэм дэт гимназие №1-м и еджакIуэ Сивишкин Богдан иджыблагъэ Мэзкуу щекIуэкIа, «Си Хэкум и зыужьыныгъэм си Iыхьэ хызолъхьэ» зи фIэщыгъэ урысейпсо конференцэм япэ увыпIэр къыщихьащ. Ар зэхуэсым зэрыхэтынум хуигъэхьэзыращ тхыдэмрэ обществознаниемкIэ и егъэджакIуэ, «Урысейм и гугъапIэ» урысейпсо цIыхубз жылагъуэ зэгухьэныгъэм и къудамэу Май щIыналъэм щыIэм и унафэщI Алексеевэ Светланэ.
Курыт еджапIэм щIэс ныбжьыщIэхэм ирагъэкIуэкIа щIыналъэ зэпеуэм Сивишкин Богдан пхыкIа нэужь, Мэзкуу ирагъэблэгъащ и зэфIэкIымрэ и щIэныгъэмрэ абдеж щигъэлъэгъуэн папщIэ. Урысейпсо утыкум ихьа щIалэщIэм и лэжьыгъэр къэпщытакIуэхэм ягу ирихьам къыщынэркъым, абыхэм къагъэува упщIэхэм щызу жэуап яритащ, Хэку зауэшхуэм и лъэхъэнэм Кавказ Ищхъэрэм щекIуэкIа щхьэхуитщIыжакIуэ зэщIэхъееныгъэр ЕтIуанэ дунейпсо зауэм и жыпхъэм иригъэувэжурэ, зы Iуэхугъуэр адрейм ирипхыжыфащ. Апхуэдэу Богдан тепсэлъыхьащ ди щIыналъэм къыщызэрагъэпэща партизан зэщIэхъееныгъэм, щапхъэхэр къихьу, жиIэр псори щIыпIэрэ зэманкIэ игъэбыдэжу.
«Си гуапэ дыдэ мэхъу си гъэсэн цIыкIум мы Iуэхугъуэм зэрызрипщытар. Кавказ Ищхъэрэм Хэку зауэшхуэм и лъэхъэнэм къыщыунэхуа партизан зэщIэхъееныгъэ зыхуэдар иджыри нэсу джаи къэхута хъуауи пхужыIэнукъым. Пэжщ, Iуэхугъуэ щхьэхуэхэм я къекIуэкIыкIам дыщыгъуазэщ, ауэ зэпхауэ, зы теплъэгъуэ уи нэгу къыщIагъэувэу зэпкърыхауэ пхужыIэнукъым. Шэч хэлъкъым: ди щIыналъэм и тхыдэм щыщ а къэхъукъащIэхэм гулъытэ яхуэфащэщ, зэрытлъэкIкIи щхьэж ди Iыхьэ хэтлъхьэу дджын хуейщ, – жиIащ Алексеевэ Светланэ. – ЕдгъэкIуэкIа къэхутэныгъэм дэ дызыщытепсэлъыхьар Дзэлыкъуэ щIыналъэм къыщыхъуа, щыпсэуа, щхьэхуитщIыжакIуэ зэщIэхъееныгъэм жыджэру хэта Добротворская Любовь и гъащIэр къызэрекIуэкIамрэ бийм зэрыIэщIэкIуэда щIыкIэмрэщ. Ди щIыналъэр фашистхэм щаубыда илъэсхэм а цIыхубз цIыкIур партизанхэм яхыхьэри, лъэкI къигъэнакъым Дзэ Плъыжьым дэIэпыкъункIи, партизанхэм «бзэгу» яхуихьынкIи. Гестапэм и лIыукIхэм япэщIэхуэу хьэкIэкхъуэкIагъэ хэлъу ягъэкIуэда, зи псэр Хэкум папщIэ зыта бзылъхугъэм и цIэр нобэми ящыгъупщэркъым. Зэманыр макIуэ, зауэ илъэсхэр зылъэгъуахэр, ахэр зи нэгу щIэкIахэр кIуэ пэтми нэхъ мащIэ мэхъу. Архив хъумапIэхэм хэбгъуэтэнум нэмыщI, нэхъыжьхэм ди деж къахьэса куэд щыIэщ, зэщIэкъуэжын, зэхуэхьэсыжын, зэуIу щIыжауэ джын хуейуэ. Мис ар къалэн зыщытщIыжри, делэжьащ. Еянэ классым щIэс сабийм Iуэхум жаныгъэрэ жыджэрагъыу хилъхьар къыпхуэмылъытэну куэдщ. Здынэмысаи, зыщIэмыупщIаи, щымылъыхъуаи къэнакъым. УзэлIалIэр къызэролIэлIэжым хуэдэу, зы Iуэхугъуэ щIэщыгъуэм нэгъуэщI хьэлэмэтхэр къыхэхъуэурэ, мащIэу етхьэжьа лэжьыгъэр куууэ зызыукъуэдия къэхутэныгъэу зэрыкIащ. Си щхьэкIэ срогушхуэ ди тхыдэр зыщIэну хуей ныбжьыщIэ жан сыдэлэжьэну къызэрысхуихуам щхьэкIэ, ди Хэку дахэм и цIэр фIыкIэ къызэрыригъэIуам папщIэ».
Сивишкин Богдан урысейпсо щIэнIуатэм япэ увыпIэр къызэрыщихьамкIэ фIыщIэгуапэ тхылърэ «Урысейпсо щIэнIуатэм ТекIуэныгъэр къызэрыщихьам папщIэ» медалымрэ къыхуагъэфэщащ.
«Урысейм и гугъапIэ» урысейпсо цIыхубз жылагъуэ зэгухьэныгъэм и къудамэу Къэбэрдей-Балъкъэрым щыIэми зэхьэзэхуэм хэта егъэджакIуэмрэ гъэсэнымрэ фIыщIэ къыхуащIащ мыхьэнэ зиIэ къэхутэныгъэ куухэр зэрырагъэкIуэкIым папщIэ.
Дэри ди хэкуэгъу щIалэщIэм ди гуапэу дохъуэхъу, дяпэкIи ехъулIэну ди гуапэщ.
