Хьэмбылу телъыджэ

ЩIэныгъэ

ЩIэныгъэр здынэсам къитIэщIа телъыджэхэм ящыщщ планарие жыхуаIэ хьэмбылу лIэужьыгъуэр. Ар псыми, хыми, щIы щIагъми, мывэ лъабжьэми, къэкIыгъэхэми тесу дэнэкIи къыщыбгъуэтынущ. Абы и закъуэкъым планарием гъэщIэгъуэну хэлъыр…

ЩIэныгъэлIхэм къэхутэныгъэ зыбжанэ ирагъэкIуэкIат а хьэмбылум ехьэлIауи, къатIэщIар умыгъэщIэгъуэнкIэ Iэмал иIэкъым.Япэрауэ, абы и Iэпкълъэпкъыр псынщIэ дыдэу мэкIыж. А зэфIэкIыр здынэсыр къалъытэну планариер Iыхьэ 279-кIэ зэпагъэжати, дэтхэнэри кIыжри, хьэмбылу щхьэхуэу зэфIэувэжащ тхьэмахуищым къриубыдэу. Апхуэдэ зэфIэкIыр щIым къыхих хъунщ, хьэршым дауэ зыщищIыну пIэрэ жаIэри, хьэршым яхьри, къэпщытэныгъэхэм абы щыпащати, ар дыдэр къигъэлъэгъуащ - мэкIыж.

Планарием нитI иIэщ. Арауэ пIэрэ и тIасхъапIэр жаIэри, электрокъарукIэ еуащ, и нэм уэздыгъэ гуащIэ щIагъэпсащ. Зыри къыщыщIакъым, ауэ ар «игу ириубыдэри», уэздыгъэ щилъагъукIэ зызэхуишэу, зызэкIуэцIигъапщхьэу къиублащ.

Абдежым къыщыувыIакъым щIэныгъэлIхэр. Планариер ягъэмэжэлIати, ар япэ щIыкIэ уэд хъуащ. Зэман дэкIри, хьэмбылу уэдыкъуар къэзыгъэщIэлэж, «стволовые клетки» жыхуэтIэр и пкъым къыщызэщIигъэушэри, зыкъиужьыжащ.

Планариер хъу-бзы жиIэу зэхигъэкIыркъым. Ар щыхуейм деж и щытыкIэм зрегъэхъуэжыф, бэгъуэн папщIи гъусэ хуэныкъуэкъым. АтIэ, и Iэпкълъэпкъым тIууэ зрегъэгуэш! Дауэ-тIэ, а псэущхьэ телъыджэр, уеблэмэ шынагъуэр зэрыбукIыфынур? (Къапщтэмэ, ар букIыну къыптрилъхьар сыт?!). ЗыкIи пхуэукIынукъым, ауэ игъащIэкIэ псэууи пхужыIэнукъым. Сыту жыпIэмэ, езы планариер щыхуейм деж зызэгуетхъыжри, и налъэхэр мыкIыжу, зегъэкIуэдыжыф. Хэт ищIэрэ, а псэущхьэ гъэщIэгъуэным и щыIэкIэ-псэукIэр къызыхэкIыр къахутэрэ, зи Iэ-зи лъэ пымытыж цIыхухэр ягъэхъужыфу зрагъэсэнщ щIэныгъэлIхэм…