ЩIэныгъэлI, егъэджакIуэ, профессор

Философие щIэныгъэхэм я доктор, Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал универ-ситетым и профессор, КъБР-м ис лъэпкъхэм я тхыдэмрэ этнографиемкIэ и кафедрэм и унафэщI Унэж Кашиф Хьэждаут и къуэр къыщацIыхур ди республикэм, Кавказ Ищхъэрэм я закъуэкъым, атIэ Урысей Федерацэ псом и цIэр фIыкIэ щыIуащ. Абы и Iэдакъэ къыщIэкIащ щIэныгъэ лэжьыгъэу 200-м щIигъу, еджапIэ нэхъыщхьэхэм зэрыщрагъаджэ тхылъищ, класс нэхъыжьхэм щIэсхэм папщIэ зы тхылъ, монографиехэр хэту. 
Кашиф егъэджэныгъэм, щIэныгъэм щыхиша лъагъуэр кIыхьщ икIи бгъуфIэщ. Тхыдэм щыщу къигъэлъэгъуэж Iуэхугъуэхэр, философие лъабжьэ зиIэ лэжьыгъэхэр, и IэнатIэм гурэ псэкIэ зэрыпэрытыр сэбэпышхуэ яхуохъу студентхэм, аспирантхэм, докторантхэм, цIыхубэм.
Кавказ Ищхъэрэм и щIэныгъэлI пашэхэм ящыщ Унэж Кашиф Зеикъуэ адыгэ жылэжьым щыщщ, абы дэт еджапIэр къиуха нэужь, педагогикэ училищэм щеджащ, итIанэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым щIэ-тIысхьэри, тхыдэ къудамэр абы къыщиухащ. ЩIэныгъэм хуэнэхъуеиншэ щIалэр хуейтэкъым зыIэригъэхьа ехъулIэныгъэмкIэ къэувыIэну. Абы ипкъ иткIэ, Москва къэрал университетым и аспирантурэм щIэтIысхьэри, кандидат лэжьыгъэри абы щыпхигъэкIащ. 
Кашиф лэжьэн щыщIидзащ Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ Къэбэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ институтым. ИужькIэ КъБКъУ-м Бэрбэч ХьэтIутIэ къыщызэIуихауэ щыта, КъБР-м ис лъэпкъхэм я тхыдэмрэ этнографиемкIэ кафедрэм щылэжьащ, I995 гъэ лъандэрэ а кафедрэм и унафэщIщ. 
И щIалэгъуэм дихьэхыу зыпэрыхьа IэнатIэм Iуэху хъарзынэхэр щызригъэхъулIащ Унэжым щIэныгъэ лэжьыгъэ купщIафIэхэр, тхылъхэр и Iэда-къэ къыщIэкIащ, зэпымыууэ студентхэм ядолажьэ. А къалэнитIыр зэдэпхьыну гугъу пэтми, ахэр зэпэщIэпх мыхъуну къызэрилъытэм къыхэкIыу щIэныгъэлIым и пщэрылъхэр гъэзэщIэныр къехьэлъэкIыркъым. 
- Студентхэм уащыхэтым деж, къару нэрымылъагъу гуэрым узэщIеIэтэ икIи щIэ гуэрхэр къэхутэныр Iэмал имыIэу къыпхуегъэув, - жеIэ профессорым. - Тхыдэм хэт сыт хуэдэ къэхъукъащIэри пэжу, IупщIу, зэпкърыхауэ ныбжьыщIэхэм я пащхьэ иплъхьэн хуейщ. Абы папщIэ еш умыщIэу, зэпымыууэ улэжьэныр Iэмал зимыIэщ. А Iуэхум узэрыпэлъэщын къару къып-халъхьэ езы студентхэми, нэгъуэщIу жыпIэмэ, абыхэм ептым хуэдиз дыдэ къыуатыж. 
Лэжьыгъэм тезыгъэгушхуэхэм, махуэ къэс студентхэм яхэтыну къару къезытхэм ящыщщ щIалэгъуалэм я акъылым псынщIэу зиужьу, яжепIэр къащтэу, уадэлэжьэну гухэхъуэу къызэрилъытэр. Ауэ щыхъукIи, Кашиф арэзы хъуркъым студентым тхылъым къриха жэуап гъущэмкIэ. Ар нэхъ куууэ гупсысэу, зэджам и лъабжьэр къыщежьэр зригъэщIэну и нэр къыхуикIыу ирегъасэ, зэпкърих Iуэхум и лъабжьэр къиулъэпхъэщурэ езыр-езыру иджыныр нэхъ фIэкъабылщ. 
Апхуэдэу ткIийуэ студентхэм щIахущытым и щхьэусыгъуэр гурыIуэгъуэщ. Езыр жэщи-махуи и щIэныгъэм зэрыхигъэхъуэным пылъу, лэжьыгъэ куэд зэдихьу зэрыщытыр арагъэнщ. Къэбгъэлъагъуэмэ, Кашиф тхыдэ щIэныгъэхэм я кандидатщ, философие щIэныгъэхэм я докторщ. Абы и лъабжьэр къыщежьэр тхыдэр зэрыфIэфIырщ (и кандидат лэжьыгъэр абыкIэ пхигъэкIащ). Доктор диссертацэм и ужь щихьам къыхихар адыгэхэм я щэнхабзэм, хабзэм, нэмысым тетхыхьынырщ. А псори зригъэхъулIауэ илъэс 66-м нэсащ Кашиф. ИкIи къыхэгъэщыпхъэщ, гугъуехьхэр къызэринэкIыным-кIэ, насыпыфIэу псэунымкIэ и унагъуэр и щIэгъэкъуэну къызэрекIуэкIар. И щхьэгъусэ Маритэ КъБКъУ-м щолажьэ, хъыджэбзитI яIэщи, тIуми щIэныгъэ нэхъыщхьэ тIурытI зыIэрагъэхьащ. Мадинэ юристу мэлажьэ, Оксанэ экономистщ, тIуми унагъуэ яIэщ. 
Кашиф зэрыщIэныгъэлIым, зэрыегъэджакIуэм, зэрыпрофессорым къыдэкIуэу икIи дадэ гумащIэщ. Абы и пхъурылъхухэрщ иджыпсту и дунейр зыгъэщIэращIэр, и гъащIэр зыгъэIэфIыр.
 

 

Къэбарт Мирэ.
Поделиться: