ЕгъэджакIуэ мелуанищым нэблагъэ
2017 гъэм къызэрабжамкIэ, Китайм исщ цIыху мелард 1,4-рэ хуэдиз икIи щыпсэухэм я бжыгъэмкIэ дуней псом бжьыпэр щызыIыгъыр аращ.
Иужьрей илъэсхэм а къэралым гулъытэ хэха хуищI хъуащ егъэджэныгъэм. Илъэс блэкIам и кIэм ирихьэлIэу КНР-м цIыхухэм щIэныгъэ егъэгъуэтынымкIэ и министерствэм къита бжыгъэхэм къызэрагъэлъэгъуамкIэ, а къэралым щолажьэ егъэджакIуэ мелуанищым нэблагъэ. ЕгъэджакIуэ мелуани 2,5-рэ хуэдиз пэщIэдзэ, курыт школхэм, мин 420-м щIигъур сабий садхэм щолажьэ. ЕгъэджакIуэ псоми я процент 58,3-м я ныбжьыр илъэс 40-м фIэкIыркъым.
Гулъытэ хэха зыхуащIхэм ящыщщ нэхъ хуэмыщIауэ псэухэр зыдэс жылэхэр. Я щIэныгъэ программэм ипкъ иткIэ, егъэджакIуэ мини 10 ягъэкIуащ абы и лъэныкъуэкIэ нэхъ зытегузэвыхь щIыпIэхэм. Апхуэдэ къалэхэм, къуажэхэм щыпсэухэм я щIэныгъэм хагъэхъуэнымкIэ Iэмал псори къыхузэрагъэпэщ, а щIыпIэ пхыдзахэм еджапIэ нэхъыщхьэхэр къэзыуха IэщIагъэлIхэр ягъакIуэ. ЖыпIэнурамэ, къэралым нэхъри зегъэужьыным лъабжьэ быдэ къыхузэрагъэпэщ Китайм и иджырей унафэщIхэм.
Жейм мыхьэнэшхуэ иIэщ
ЦIыхухэм я Iуэху еплъыкIэхэр зэгъэщIэнымкIэ урысейпсо центрым къызэритамкIэ, ди къэралым щыпсэухэм я процент 40-р жейкIэ иримыкъуауэ къотэдж пщэдджыжь къэс.
IэщIагъэлIхэм къызэрабжамкIэ, зы тхьэмахуэ зэхуакум къриубыдэу цIыхум сыхьэт 16 хуэдиз и жеигъуэ зэманым щыщу хурикъуркъым. Дэтхэнэ цIыху балигъри зы жэщ-махуэм къриубыдэу сыхьэтиблкIэ жеин хуейщ. Зи ныбжь нэхъ хэкIуэтахэр сыхьэтихми ирикъунущ.
ЦIыхур жейкIэ иримыкъуным гу-лъынтхуэ узыфэхэр къыхэкIынкIэ хъунущ. СыхьэтитхукIэ фIэкIа мыжейхэм лъыдэуей, фошыгъу узыфэхэр къахуэкIуэнкIэ шынагъуэщ, я иммунитетыр нэхъ тIасхъэ мэхъури, узыфэхэр нэхъ щIэх къаубыд, жаIэ дохутырхэм.
Тхьэмахуэм къриубыдэу къамыжея сыхьэт бжыгъэхэр зыгъэпсэхугъуэ махуэхэм ирагъэкъужу къалъытэ цIыхухэм.
«Ар IэмалыфIу зи гугъэхэр щоуэ, - жеIэ Москва дэт Япэ къэрал медицинэ университетым псантхуэ узыфэхэмрэ нейрохирургиемкIэ и кафедрэм и доцент, а еджапIэ нэхъыщхьэм къепхауэ лажьэ клиникэ сымаджэщ №3-м жейм и медицинэмкIэ и къудамэм и унафэщI Полуэктов Михаил. - Жеигъуэ блэбгъэкIа псори пхуригъэкъужынукъым. Апхуэдэу щытми, зыгъэпсэхугъуэ махуэхэм, Iэмал зэриIэкIэ, нэхъыбэрэ жеин хуейщ, тхьэмахуэ псом цIыхум и псантхуэм къытехьэлъахэр зыщхьэщихыжын щхьэкIэ».
Аращи, жейм мыхьэнэшхуэ иIэщ цIыхур узыншэу псэунымкIэ икIи абы хуэфащэ гулъытэ хуэдмыщIыныр щыуагъэшхуэщ.
НОБЭ
СПИД узыфэр зыпкърытхэм ящымымэхъэшэным и дунейпсо махуэщ
Гуапагъэ зэжеIэным и дунейпсо махуэщ
Граждан зыхъумэжыныгъэм и дунейпсо махуэщ
УФ-м Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министерствэм и эксперт-криминалистым и махуэщ
Къэзахъстаным щагъэлъапIэ фIыщIэ щIыным и махуэр
Корее Республикэм и лъэпкъ махуэшхуэщ – щхьэхуит зэрыхъуар ягъэлъапIэ. 1919 гъэм къэралым и цIыхубэр къызэрыIэтри, Японием къыгуэкIауэ щытащ.
Босниемрэ Герцеговинэмрэ я щхьэхуитыныгъэм и махуэщ
1555 гъэм Нострадамус (и цIэ дыдэр Мишель де Нотрдамщ) тхьэгурымагъуэм къыдигъэкIащ къэхъуну-къэщIэнухэр къыщигъэлъэгъуа и тхылъыр.
1565 гъэм Бразилием къыщызэрагъэпэщащ португалхэм я егъэзыпIэ - Рио-де-Жанейрэ зыфIащар.
1762 гъэм Урысейм и пащтыхь Пётр Ещанэм Iэ щIидзащ пщыхэм Iэмал имыIэу къэрал къулыкъу ящIэн хуейуэ яхуэзыгъэуву щыта хабзэр къутэжыным теухуа унафэм.
1790 гъэм США-м япэу щабжащ абы цIыхуу щыпсэур. Абы щыгъуэ къэралым ист цIыху 3929214-рэ.
1810 гъэм император Александр Езанэм Абхъазыр Урысейм къыхагъэхьэну унафэ ищIащ.
1869 гъэм химик цIэрыIуэ Менделеев Дмитрий пкъыгъуэхэм я таблицэ зэхэлъхьэн иухащ икIи ар къыдэгъэкIыным яужь ихьащ.
1873 гъэм Ремингтонхэ я фабрикэм (США) къыщыщIагъэкIыу щIадзащ зэрыбкIэ зэрытрадзэ япэ машинкэр. Ар къагупсысат Шоулз Кристоферрэ Глидден Джозефрэ.
1881 гъэм Урысейм и император Александр ЕтIуанэр яукIащ.
1947 гъэм лэжьэн щIидзащ Дунейпсо Валютэ Фондым.
1954 гъэм США-м Бикини щIыналъэм щигъэунэхуащ водороднэ бомбэр, мегатоннэ 15 зи лъэщагъыр. Абы щыгъуэ хэкIуэдат цIыху минхэр. Маршалловы хытIыгухэм я щIыналъэхэм абы щыгъуэ трихьа радиоактивнэ фIейхэм а щIыпIэхэм ущыпсэункIэ Iэмал зимыIэ ищIауэ иджыри къэс апхуэдэу щытщ.
1995 гъэм Москва, щыпсэу унэм и щIыхьэпIэм деж, щаукIащ теленэтынхэр езыгъэкIуэкIыу щыта Листьев Влад.
1996 гъэм Амур областым «Свободный» зыфIаща космодром къыщызэрагъэпэщащ. Ар 2007 гъэм зэхуащIыжащ.
2011 гъэм «Полицэм теухуауэ» Федеральнэ законым къару игъуэтащ.
1922 гъэм къалъхуащ Израилым и премьер-министру щыта, Нобель и саугъэтыр зыхуагъэфэща Рабин Ицхак.
1937 гъэм къалъхуащ композитор, дирижёр, СССР-м и цIыхубэ артист, Совет Союзым и Къэрал саугъэтыр зрата Догэ Евгений.
1938 гъэм къалъхуащ актёр, Украинэм и цIыхубэ артист Брондуков Борислав.
1944 гъэм къалъхуащ РСФСР-м и цIыхубэ артисткэ, УФ-м и Къэрал саугъэтыр зрата Купченкэ Иринэ.
1956 гъэм къалъхуащ УФ-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ - УФ-м и Президентым КъуэкIыпIэ Жыжьэ федеральнэ округым щиIэ лIыкIуэ Трутнев Юрий.
1956 гъэм къалъхуащ Литва Республикэм и Президент Грибаускайте Даля.
1961 гъэм къалъхуащ Къэрал къулыкъущIэ, Курган областым и губернатору щыта Кокорин Алексей.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градуси 6 - 9, жэщым градус 1 - 2 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Къуийм и пыIэ щыгъупщэркъым.
