Дерс щIэщыгъуэхэр

Хъаничэхэ Хьэбасрэ Аринэрэ япхъу Раисэ зэрысабийрэ хъыджэбз щэныфlэу къэхъурт. Адэ-анэр хущIэкъуащ я хъыджэбзищми (Раисэ, Ларисэ, ФатIимэ сымэ) гъэсэныгъэ тэмэм, щIэныгъэрэ IэщIагъэрэ иратыным, гъащIэм дахэу зэрыхэпсэукIынымкIэ щапхъэ яхуэхъуу.

Псыгуэнсу дэт курыт школ №l-м щыщIэса илъэсхэм идж предметхэм Раисэ яхилъагъукIат географиер. ЗэрыжиIэмкIэ, ар куэдкIэ и фIыгъэщ я класс унафэщlу щыта Хьэсанэ Владимир.

Курыт школ нэужьым Раисэ игъэунэхуащ lэщlагъэ зэхуэмыдэхэр, пщэфlэнымрэ товароведениемрэ епха еджапIэр къиухащ, зэман зыбжанэкlи ирилэжьащ. Иужькlэ и сабий хъуэпсапlэр нахуапlэ ищlыну яужь ихьащ. Ар щlэтlысхьащ КъБКъУ-м и педколледжым, абы иужькlэ – КъБКъУ-м биологие факультетым и географие кьудамэм.

- КъБКъУ-м егъэджакIуэ Iэзэ, цIэрыIуэ куэдым дыщрагъэджащ, – игу къегъэкlыж Раисэ. – Апхуэдэхэщ географие щlэныгъэхэм я доктор, профессор Борей Рауф, педагогикэ щlэныгъэхэм я кандидат Емуз Людмилэ сымэ, нэгъуэщIхэри. Ахэр къызэджэ лекцэхэмрэ ирагъэкIуэкI семинархэмрэ купщIафIэт, хьэлэмэтт, куэдым гукъинэ тщыхъурт. Апхуэдэуи дыщеджэми иджыри сэбэпышхуэ къытхуохъу филологие щIэныгъэхэм я доктор, еджагъэшхуэ цIэрыIуэ Кlуэкlуэ Джэмалдин топонимикэмкlэ къыдигъэкlауэ щыта и тхылъхэр.

Раисэ мы зэманым щолажьэ Нарткъалэ курыт еджапlэ №4–м, географие щIэныгъэ хьэлэмэтым и щэхухэр ныбжьыщIэхэм къахузэIуихыу. Ар фIыуэ къалъагъу, пщIэ къыхуащI иригъаджэ цlыкlухэми къыдэлажьэ IэщIагъэлIхэми. Раисэ и дерсхэр дапщэщи яфIэщIэщыгъуэщ еджакIуэ цIыкIухэм.

 - Сабийхэм географиер яфlэгъэщlэгъуэнщ, – и гупсысэхэмкlэ къыддогуашэ егъэджакIуэр. – Дауи уфlэмыгъэщlэгъуэнынрэ укъэзыухъуреихь дунейм и зэхэлъыкlэр къозыгъащIэ предметыр? Къимыдэкlэ, географиер естествознаниемрэ гуманитариемрэ зэзыпх «лъэмыжщи», лъоlэс бзэ щlэныгъэми, тхыдэми, биологиеми, зоологиеми, химиеми, физикэми, уеблэмэ экономикэм щыщ lыхьэхэри мымащlэу къыхохьэ езгъэдж предметым. Сабийхэм а псори къащlэху, я къэухьми зеубгъу.

ЕгъэджакIуэм зэрыжиIэмкIэ, географ зэи умыхъунуми, географием епха lэщlагъэ къыщыхэпхкlэ, къыпхуэсэбэпыжынущ абыкIэ зэбгъэгъуэта щIэныгъэр. Раисэ фIыщIэ ещI курыт школым и унафэщI Шыбзыхъуэ Динэ егъэджакIуэхэм я лэжьыгъэр къызыхуэтыншэу къызэгъэпэщыным гулъытэ хэха зэрыхуищIыр. Абы и жэрдэмкIэ еджапIэм щолажьэ гупжьей зэмылIэужьыгъуэхэр, географиемкIэ гупри яхэту. Сабийхэр яфIэфIу йокIуалIэ абыхэм, дэзыхьэх предмет елъытауэ щIэныгъэщIэхэр къыщащIэу.

Раисэ унагъуэ дахи иlэщ. Абырэ и щхьэгъусэ Кlущ Аскэррэ бынищ зэдапl: Алинэ, Адмир, Аделинэ. Сабийхэр иджыри цlыкlуми, я анэм и лъагъуэм ирикlуэну яужь итщ: иджыпсту къыщыщlэдзауэ абыхэм яфlэгъэщlэгъуэнщ псыежэххэм, гуэлхэм, тенджызхэм, хыхэм я теплъэхэр. Я сабий джэгукlэхэм а фlэщыгъэхэр щIэх-щIэхыурэ къыщагъэсэбэп.

ЕгъэджакIуэм и махуэмкIэ дохъуэхъу КIущ Раиси еджапIэм и IэщIагъэлI псоми. Фи мурадхэр къывэхъулIэу, еджакIуэфI куэд фиIэу Тхьэм узыншэу фигъэлажьэ.

ПЩЫХЬЭЩIЭ Хьэмзэт.
Поделиться:

Читать также: