Ткаченкэ Андрей и цIэр зезыхьэ СурэтыщI гъуазджэхэмкIэ музейм иджыблагъэ къыщызэIуахащ «Дунейр сабийхэм я нэкIэ» зэпеуэ-гъэлъэгъуэныгъэ гъэщIэгъуэн. Ар къызэрагъэпэщащ КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэмрэ Художественнэ егъэджэныгъэмкIэ методикэ центрымрэ.
Къалэдэсхэмрэ хьэщIэхэмрэ мы мазэм Iэмал яIэнущ балигъым зэи къыхуэмыгъэщIыну сурэтхэм, дуней еплъыкIэ телъыджэм еплъыну. Изобразительнэ гъуазджэхэмкIэ форум зэхэшэныр япэу зигу къэкIауэ щытар КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министру илъэс куэдкIэ лэжьа Фырэ Русланщ. СурэтыщI Iэзэ Ткаченкэ Андрей и цIэр зэрихьэу 2009 гъэм япэу ирагъэжьа а зэпеуэм Кавказ Ищхъэрэр къызэщIиубыдащ.
Хэку зауэшхуэм и лъэхъэнэм Андрей иджыри щIалэщIэу, ауэ щыхъукIи, и лIыхъужьыгъэкIэ зыкъигъэлъэгъуарэ орден, медаль лъапIэхэр къыхуагъэфэщауэ, ди щIыналъэм къагъакIуэри, Курп и щыгухэм щекIуэкIа зэпэщIэувэныгъэ гуащIэхэм хэтауэ щытащ. Зауэр иуха иужькIи Налшык щыпсэуну къэнащ. Къалэм сурэт щIыным щыхуагъасэ еджапIэ зэрыдэмытыр къищIа иужькIэ, Ткаченкэ Андрей тегушхуэри, Пионерхэм я унэм щригъаджэу зэтриублат. Къуажэ жыжьэхэм, щIыналъэхэм къикIыурэ сурэтыщIым и дерсхэм зыщагъасэрт.
- Ди республикэм дежкIэ Ткаченкэ Андрей мыхьэнэшхуэ зиIа цIыхущ. Абы Къэбэрдей-Балъкъэрым и щэнхабзэм хэлъхьэныгъэшхуэ хуищIащ, щIыналъэм и изобразительнэ гъуазджэм и лъабжьэр зыгъэтIылъар аращ. СурэтыщI цIэрыIуэхэу Къып Мухьэмэд, Шэшэн Юрэ, Мамбэт Пётр, Зэхъуэхъу Валерэ сымэ аращ езыгъэджар. Андрей и дежщ щыщIадзар КъБР-м и цIыхубэ сурэтыщIхэу Колкутин Андрей, Мэргъущ Анатолэ сымэ. Къыхэгъэщыпхъэщ адыгэ лъэпкъыр зэрыгушхуэ, я IэзагъэкIэ дуней псом къыщацIыху сурэтыщIхэу КIыщ Мухьэдинрэ Пащты Германрэ Ткаченкэ деж къызэрыщежьар, - жиIащ Художественнэ егъэджэныгъэмкIэ методикэ IуэхущIапIэм и унафэщI Бэрбэч Беслъэн зэIущIэр къыщызэIуихым.
СурэтыщI Шэшэн Юрэ и егъэджакIуэр игу къыщигъэкIыжым жиIащ, абы псоми бгъэдыхьэкIэ зырыз къахуигъуэтрэ, сурэт щIыным гу зэрахуригъэщIыным хущIэкъуу зэрыщытар.
- Ткаченкэ Андрей теухуауэ куэд схужыIэнущ. Зауэ нэужь зэман хьэлъэм, цIыхум яшхынрэ щатIэгъэнрэ щамыгъуэтым, абы и деж щеджэну щэ бжыгъэкIэ къекIуалIэрт, апхуэдизкIэ дихьэхырти. Ар щылажьэ студиер зэи цIыхуншэ хъуртэкъым. Зы мащIэкIэ дыкъыкIэрыхуамэ, тIысыпIэ димыIэу, къуэгъэнапIэ гуэрым деж дыкъуэсу дедаIуэрт, - и гукъэкIыжхэмкIэ къызэхуэсахэм ядэгуэшащ КIыщ Мухьэдин.- И деж щеджэ дэтхэнэми къызэрымыкIуэу къытхуэгумыгъуэт. Краснодар дэт художественнэ училищэм сыщIэтIысхьэну экзаменхэр щыстым, накIуэри, щхьэгъубжэмкIэ ныдэплъу, сурэт зэрысщIым еплъу щытат. Абы сыщеджэхуи дызэхуэтхащ. Къыщызухам сурэттех къызитат.
Зэманым я нэхъ хьэлъэм Ткаченкэ и студием сурэт щIыным папщIэ узыхуеину псори щIэлът. Выставкэм кърихьэлIахэм къыхагъэщащ сурэт зытращIыкIыу щыта гипс скульптурэхэр абы Ленинград къригъэшу зэрыщытар. Абы къекIуалIэ сабийхэм я нэхъыбэм тхылъымпIи къалэми ямыIэу, IэнэщIу кIуэрт. Арати, Андрей хузэфIэкIащ Пионерхэм я унэм и ахъшэкIэ ахэр къахуригъэщэхун.
Гъэмахуэ къэс абы и гъэсэнхэр республикэм и бгъуэнщIагъ телъыджэхэм ишэрти, мазэм нэблагъэкIэ а щIыпIэм щхьэхуэу щыпсэурт. Дунейр зэпаплъыхьым и мызакъуэу, щIыуэпсым нэхъ пэгъунэгъу ахэр хъурт, ялъагъухэм сурэт тращIыкIырт. ЗэрыжаIэжымкIэ, Андрей псэуху сурэттехыр игъэтIылъакъым, апхуэдизкIэ фIыуэ илъагъурти.
«Дунейр сабийхэм я нэкIэ» Iуэху щхьэпэр Ткаченкэ Андрей и Iэужьым пызыщэщ. Бэрбэч Беслъэн къызэрыхигъэщамкIэ, ди къэралым щрагъэкIуэкI апхуэдэ дауэдапщэхэм я нэхъыфIу къалъытэхэм яхэтщ мыр. Методикэ IуэхущIапIэм и унафэщIым жиIащ зэпеуэм хэтыну хуейуэ икъукIэ лэжьыгъэ куэд къызэрырагъэхьар, ауэ апхуэдизыр зэуэ утыку къызэрырамыхьэфынум къыхэкIыу, Кавказ Ищхъэрэм щыщхэм фIэкIа хагъэхьакъым. УнэтIыныгъитхукIэ гуэшауэ щытащ зэпеуэр – сурэт щIын, графикэ, декоративно-прикладной гъуазджэ, скульптурэ, художественнэу сурэт техын. Лэжьыгъэ нэхъыфIхэр къыхэзыхыну къэпщытакIуэ гупым хэтхэр Ткаченкэ иригъэджа, иджы а Iуэхум хуэIэижь хъуа сурэтыщI цIэрыIуэ защIэщ.
2009 гъэм, зэпеуэр ирагъэкIуэкIын щыщIадзам, республикэм художествэмкIэ школищ фIэкIа имытамэ, мы зэманкIэ школ 28-м изобразительнэ гъуазджэмкIэ ирагъэджэну хуитыныгъэ яIэу мэлажьэ.
Мы гъэм лэжьыгъэ нэхъыфIу къалъытахэр иту буклет къыдагъэкIащ. Гъэ къэси хуэдэу, гъэлъэгъуэныгъэр къыщызэIуахым Ткаченкэ Андрей и къуэ Александр къеблэгъащ.
- Си адэм сызыхуигъэсэну хущIэкъуа псоми сыпэлъэщакъым. Ауэ хуабжьу сыхуэарэзыщ гъуазджэм гу зэрыхузигъэщIам, абы хуищIа хэлъхьэныгъэм папщIэ. ЗэрысхузэфIэкIкIэ иригъэжьа Iуэху дахэм пысщэнущ», - жиIащ абы.
