Хэхыныгъэхэр зэфIэкIами, зэныкъуэкъун щагъэтакъым
Тхьэмахуэ махуэ кIуам Молдавием президент хэхыныгъэхэр щызэхэтащ. Къэрылым и ЦИК-м къызэритамкIэ, Iэ зыIэтыну хуитхэм я процент 52,78-р хэтащ а Iуэхум.
ХэхыпIэхэм екIуэлIахэм я проценти 100-м я Iуэху еплъыкIэхэр зыхуэдэр къагъэнэIуащ - къэралым щыпсэухэми Молдавием и цIыхуу США-мрэ Канадэмрэ щыIэхэми ашыкхэм ирадза бюллетенхэр ябжыжащ. Iэ зыIэтахэм я процент 57,75-р Санду Майе и телъхьэу къыщIэкIащ. Абы пэщIэта, къэралым и иджырей унафэщI Додон Игорь Iэ хуаIэтащ процент 42,25-м.
Молдавием и унафэр 2016 гъэм дыгъэгъазэм и 23 лъандэрэ зыIэщIэлъ Додон етIуанэу а къулыкъум щIыхамыхыжын щхьэусыгъуэшхуэхэр щыIауэ шэч уагъэщIыркъым апхуэдиз цIыхум Iэ зэрыхуаIэтам. Апхуэдэу щытми, нэхъыбэр зи телъхьэ хъуар къэралым и премьер-министр къулыкъур зыIыгъа, «Лэжьыгъэрэ зэкъуэтыныгъэрэ» партым и Iэтащхьэ Санду Майещ. Ар даIыгъащ Молдавием и цIыху мин 910-м щIигъум, Додон - мин 689-м щIигъум.
ХэхакIуэ комиссэ нэхъыщхьэм и унафэщIым и къуэдзэ Шарбан Владимир зэрыжиIамкIэ, абы кърикIуэнур зэлъыта ныкъусаныгъэшхуэхэр къэмыхъуу екIуэкIащ IэIэтыр.
Президент хэхыныгъэхэм я етIуанэ Iыхьэщ мыр. ЩэкIуэгъуэм и 1-м къэралым щекIуэкIа IэIэтым зыри зэрыщытемыкIуам (Санду Майе къихьар процент 36,16-рэт, Додон Игорь - 32,61-рэт) къыхэкIыу, щэкIуэгъуэм и 15-м аргуэру абыхэм яхэдэн хуей хъуащ, сыту жыпIэмэ, Молдавием и президенту къалъытэр хэхакIуэхэм я зэхуэдитIым щIигъум Iэ зыхуаIэтарщ.
Президентыр илъэсиплIкIэ лэжьэну хах. 2016 гъэм екIуэкIа хэхыныгъэхэм Додон процентиплI къудейкIэ япэ ищауэ арат и ныкъуэкъуэгъуу абы щыгъуэми щыта Санду. Иджы Майе и телъхьэ хъуащ процент 15-кIэ нэхъыбэ.
Санду Майе хэхакIуэхэр къызэригъэгугъахэм ящыщщ цIыхубэр зэкъуэгъэувэным хуэлэжьэныр, экономикэр къэIэтыжыныр.
«Хэхыныгъэхэр зэфIэкIмэ, къытпэщыт къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщщ мурад пыухыкIахэм цIыхубэр хузэщIэдгъэуIуэныр. Дэ псори ди лъахэм дыщыпсэужыну, къытщхьэщыжыфыну къэралыгъуэ лъэщым дисыну, зызыужьа экономикэ диIэну дыхуейщ, псэупIэ нэхъыфI къэтлъыхъуэу хамэ хэкухэм дыщызэбгрымыкIыу», - жиIащ Санду.
Додон къэрал унафэр дызэрыт илъэсым и дыгъэгъазэм и 23-м щхьэщахынущ. Абы иужькIэ пIалъэ къыхамыгъэкIыу ирагъэкIуэкIынущ Санду къулыкъум зэрытеувэм теухуа дауэдапщэхэр.
Хабзэр арами, Додон мурад ищIащ хэхыныгъэхэм кърикIуахэм судыр хигъэплъэну - ар арэзы къищIыркъым хэIущIыIу ящIа бжыгъэхэм.
Къэрал унафэр зыIэщIэлъынум теухуа Iуэхухэр икъукIэ щызэхэзэрыхьащ США-ми - щэкIуэгъуэм и 3-м абы щызэхэта IэIэтым кърикIуахэр иджыри зэхагъэкIакъым.
Иджырей президент хэхыныгъэхэм щызэпэщIэтщ къэралым и президент Трамп Дональдрэ демократие партым къигъэлъэгъуа Байден Джорэ. Абыхэм тIуми жаIэ текIуауэ.
Хэхыныгъэхэр зэрызэфIэкIыу хъыбарегъащIэ IуэхущIапIэ лъэрызехьэхэм Байден къэралым и президент хъуауэ хагъэIуащ. Трамп Дональди абы къыдэщIхэри икIуэтыркъым - Америкэм и языныкъуэ штатхэм бжыгъэхэр пцIыуэ къатауэ, Iэ зыIэтахэр къэбжыжыным хьэгъэщагъэ халъхьауэ жаIэ икIи Iуэхур судым щызэхагъэкIыну яужь итщ.
Дауэ мыхъуами, хэхыныгъэхэр екIуэкIащ, къытрагъэзэжу цIыхухэм Iэ ирагъэIэтыжынукъым. Абы щытекIуар хэтми наIуэ къыщащIынур, и цIэр къыщраIуэнур къэралым и Конгрессым дызыхуэкIуэ илъэсым и щIышылэм и 6-м иригъэкIуэкIыну зэIущIэрщ. ЩIышылэм и 20-м, ар хэту щытми, президент къулыкъум пэрыувэнущ, и къэрал секретарри щIыгъуу.
Нобэ
♦Географие хъыбарегъащIэ системэхэм я дунейпсо махуэщ
♦Латвием и щхьэхуитыныгъэм и махуэщ
♦1699 гъэм Пётр Езанэм къыдигъэкIащ дэтхэнэ цIыху щхьэхуитми дзэм къулыкъу щищIэну Iэмал зэрыратым теухуа унафэ.
♦1775 гъэм Урысейм и гуэшыкIэщIэм теухуа унафэ къыдэкIащ - ар щIыналъэ 50-у гуэша хъуат.
♦1842 гъэм Урысейм и император Николай Езанэм Iэ щIидзащ Нева псым япэ лъэмыжыр телъхьэным теухуа унафэм.
♦1866 гъэм Къэбэрдейм мэкъумэшыщIэхэр пщылIыпIэм щрагъэкIащ.
♦1917 гъэм къалъхуащ къэрал, жылагъуэ лэжьакIуэ, политик цIэрыIуэ, 1956 - 1985 гъэхэм КъБР-м и унафэщIу щыта Мэлбахъуэ Тимборэ.
♦1920 гъэм къалъхуащ совет футболист икIи гъэсакIуэ, СССР-м щIыхь зиIэ и тренер Бесков Константин.
♦1927 гъэм къалъхуащ кинорежиссёр цIэрыIуэ, сценарийхэр зытхыу щыта, СССР-м и цIыхубэ артист Рязанов Эльдар.
♦1928 гъэм къалъхуащ тхыдэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБР-м щIэныгъэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Тыгъуэн Рашад.
♦1937 гъэм къалъхуащ журналист, тхакIуэ, АР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Багъ Нурбий.
♦1941 гъэм къалъхуащ композитор, АР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Натхъуэ Жанхъуэт.
♦1943 гъэм къалъхуащ композитор, УФ-м, АР-м, КъБР-м, КъШР-м я цIыхубэ артист, Абхъаз Республикэм щIыхь зиIэ и артист, АР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат Нэхей Аслъэн.
♦1958 гъэм къалъхуащ УФ-м и ХъумапIэ банкым и IуэхущIапIэу Къэбэрдей-Балъкъэрым щыIэм и унафэщIу щыта, УФ-м щIыхь зиIэ и экономист Урысбий Хьэмидбий.
♦1980 гъэм къалъхуащ урысей биатлонист, дуней псом щэнейрэ и чемпион хъуа, Олимп Джэгухэм дыжьын, домбеякъ медалхэр къыщызыхьа Черезов Иван.
♦1988 гъэм къалъхуащ урысей спортсменкэ цIэрыIуэ, 2008 гъэм Пекин щекIуэкIа ХХIХ Олимп Джэгухэм псы есын спорт лIэужьыгъуэмкIэ я чемпионкэ хъуа, дуней псом енейрэ и чемпионкэ Ильченкэ Ларисэ.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык уфауэ щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градуси 3 - 4, жэщым градус 1- 2 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Акъылым и лъапсэр чэнджэщщ.
