Ди командэм къыдэщIхэм пщIэшхуэ къыхуащIырт икIи фIыуэ ялъагъурт тренер гъуэзэджэ Красножан Юрэ. Абы и зэпIэзэрытыныгъэр, Iэзагъыр, зэфIэкIыр «Спартак-Налшыкым» и текIуэныгъэщIэхэм я лъабжьэт. 2010 гъэр налшыкдэсхэм яухат еханэ увыпIэр яIыгъыу икIи европей кубокхэм яхыхьэным зы лъэбакъуэ фIэкIа ямыIэжу. АрщхьэкIэ… Красножан ди командэр ибгынащ, мылъкукIи зэфIэкIкIи Iэмал нэхъыбэ зиIэ Мэзкуу и «Локомотив»-м ирагъэблэгъати. Абдежым къыщыщIидзащ езы тренер цIэрыIуэми къэралым и гуп нэхъыщхьэм хиша «Спартак-Налшыкми» я ужьыхыжыныгъэм.
Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщалъхуа икIи цIэрыIуэ щыхъуа тренерыр Мэзкуу и «Локомотив»-м ягъэуващ, зи къэкIуэнур нэхъ дахэ дыдэ къэралым и IэщIагъэлIу къалъытэу. Налшык абы зыкъыщигъэлъэгъуат зы дагъуи зыхуумыщIыфын гъэсакIуэ гъуэзэджэу. Адрейхэм елъытауэ мылъкушхуэ къыхуамыутIыпщми, щIыпIэ «Спартак-Налшыкыр» премьер-лигэм лъэ быдэкIэ щигъэуват, пашэхэм я очко бжыгъэхэм хигъэщI зэпыту. ИкIи 2010 гъэм и кIэухым Урысей Федерацэм и чемпионатым Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэм еханэ увыпIэр зэрыщиубыдар псоми яфIэтэмэмат. Налшыкдэсхэм нэхъ лъагэжуи заIэтыфынут, арщхьэкIэ Европэм и кубокхэм ящыщ зым щIэбэныну Iэмал къезыт етхуанэ увыпIэр зэпеуэр щиух дыдэм «Локомотив»-м хуиутIыпщащ. НэхъапэжкIэ наIуэ хъуат Красножан Налшык МэзкуукIэ зэрихъуэжынур икIи куэдым къалъытащ здэкIуэну командэм иужь зэIущIэхэм Iуэхутхьэбзэ щахуищIауэ.
Дауэ щытми, а псалъэмакъым зрагъэубгъущакъым икIи Къэбэрдей-Балъкъэрым къащехьэлъэкIыу я тренер гъуэзэджэр къэралым и къалащхьэм яутIыпщащ. Зылъэгъуахэм зэрыжаIэжымкIэ, 2011 гъэм «Локомотив»-м щIыщыгъуэу икIи телъыджэу зыхуигъэхьэзыращ. Нэрылъагъут Красножан Юрэ абы и джэгукIэм щIэ куэд зэрыхилъхьэр.
Ди лъахэгъур иджыри къэс «Локомотив»-м щылэжьа тренер цIэрыIуэ Сёмин Юрэ и пIэкIэ зэрагъэувар захуагъэу къыпщыхъурт. Клубым и президентыщIэ Смородская Ольгэ командэм и тхыдэщIэр итхыну зигъэхьэзырат икIи абы папщIэ цIыхущIэхэм, щIэщыгъуагъ къызыбгъэдэкIхэм хуэныкъуэт. Хабзэ зыхэлъ, цIыху щабэ Красножан сыт щыгъуи зызыгъэткIий, къайгъэ куэд къызыпкъырыкI япэ итам зыкIи ещхьтэкъым. Псалъэм къыдэкIуэу къыхэдгъэщынщи, Смородскэмрэ Сёминымрэ зэи зэзэгъакъым икIи хэдэн хуей щыхъум «Локомотив»-м и унафэщIхэм цIыхубз ткIийм и лъэныкъуэр яубыдащ икIи командэм и чемпионыгъэ, кубок псори къыхуэзыхьа тренерыр ирагъэкIуэтэкIащ. Иджы мамырыгъэ лъэхъэнэм щIидзэну хуэбгъэфащэ хъунут. АрщхьэкIэ… Смородскэм иджыри зэ наIуэу къигъэлъэгъуащ цIыхухъу гупым я унафэщIу цIыхубз бгъэув зэрымыхъунур. Ныкъуэкъуэнымрэ и тепщэныгъэр игъэпIиинымрэ абы къытекIуащ.
«Локомотив»-м къищынэмыщIауэ Красножан зыхэдэни иIэт. Ар тренер нэхъыщхьэу ягъэувыну щIэхъуэпсырт зи хьэмтетыгъуэ ЦСКА-ри, къэкIуэну дахэм хущIэкъу «Ростов»-мрэ Краснодар и «Кубань»-мри. Илъэсым щIигъукIэ гупсыса, псори зэпишэча иужькIэ къыхихар «Локомотив»-ращ. ИкIи хуабжьу щыуауэ къыщIэкIащ.
Урысей Федерацэм футболымкIэ и чемпионатым Красножан Юрэ и унафэм щIэту щригъэкIуэкIа япэ зэIущIэм «Локомотив»-м джэгукIэ дахэ къыщигъэлъагъуэри, Мэзкуу и «Динамо»-р 3:2-уэ щыхигъэщIащ. Зэи къэмыхъуауэ, абы щIидзэным сыхьэт ныкъуэ фIэкIа имыIэжу, щыджэгуну губгъуэм деж щыту, ди лъахэгъум зэIущIэм и пэ къихуэ интервью итащ. Псалъэмакъыр езыгъэкIуэкIа телекомментатор цIэрыIуэ Казаков Илья къызэриIуэтэжымкIэ, ар зэрызехьэрэ зэныкъуэкъум къыхэкIауэ къалъытэ «Локомотив» зызыужьым и нэщэнэ дахэт.
АрщхьэкIэ апхуэдэу къащыхъуауэ арат. Урысей Федерацэм и чемпионатым дэщIыгъуу зэпэщIэувэныгъэ ткIийхэми «Локомотив»-м щыщIидзэжащ. Япэ джэду фIыцIэр Смородскэмрэ Красножанрэ я зэхуаку щыдэжар 2011 гъэм и щIышылэращ (январь). «Локомотив»-м зэхьэзэхуэм зыщыхуигъэхьэзыр Тыркум и Кунду къалэ цIыкIум гупым къащыхыхьащ Босниемрэ Герцоговинэмрэ къикIа гъуащхьэхъумэныкъуэ Ибричич Сенияд. Клубым абы щIитащ еврэ мелуаних икIи бэлыхь гуэру ягъэIуну хуеящ. «Ибричич Европэм и футболист нэхъыфIхэм ящыщ зыщ», - жиIащ къащэхуам щытепсэлъыхьым, и гъащIэм, дауи, зэи топ мыджэгуа, ауэ тепщэныгъэм игъэудафэу хуежьа Смородская Ольгэ. А псалъэхэр куэдрэ абы къраудэкIыжащ, Ибричич зищIыс дыдэр нэрылъагъу хъуа иужькIэ.
Красножан еврэ мелуанихыр зытрагъэкIуэдар щилъэгъуар гупым къыхыхьауэщ икIи нэхъапэкIэ зыри къечэнджэщакъым. Тренерхэм ар хуабжьу яфIэфIкъым. Юрэ езым гупым къыхишэну хуейхэр Смородскэм пхигъэкIыртэкъым, кIэух унафэр зыIэщIэлъыр арати. А цIыхубзым къыщыхъурт «Локомотив»-м хэтынухэри, зэрыджэгунури, зэрызиужьынури нэхъыфIу ищIэу, апхуэдэ къулыкъу лъагэ къыщыхуагъэфэщакIэ. КIуэ пэтми нэхъ зэщIэплъэрт командэм и тренер нэхъыщхьэмрэ клубым и президентымрэ я зэпэщIэтыныгъэр. ФутболистыщIэхэр къыщащэху хъуну гъэмахуэр нэхъ гъунэгъу къэхъухукIэ, ар нэхъ гуащIэж хъурт, зы хъуаскIэ къудейм къигъэлыдыну.
ЗытегужьеикIа мылъку зегъэкIуэным пыщIа Iуэхугъуэхэм хабзэншагъэ илэжьыну Смородскэр ирахулIащ: клубым шынагъуэншагъэмкIэ и къулыкъум абы пщэрылъ щищIащ Красножан и телефон зэпсэлъэныгъэхэм жэщи махуи кIэщIэдэIухьыну. «Iуэхур къалэн щащIащ спецслужбэхэм нэхъапэм щылэжьауэ «Локомотив» футбол клубым IэнатIэ щызыгъуэтахэм – апхуэдэхэр гъунэжт, - ягу къагъэкIыж къэхъуам фIыуэ хэзыщIыкIхэм. - Зэпыу ямыIэу ахэр Красножан кIэщIэдэIухьырт икIи Смородскэм бзэгу хуахьыжырт». Апхуэдэурэ мазэ зыбжанэкIэ екIуэкIащ.
Накъыгъэм (майм) и 27-м «Локомотив»-м къригъэблагъат Мэхъэчкъалэ и «Анжи»-р. Абы ирихьэлIэу Красножан и гъэсэнхэр етIуанэ увыпIэм щытт, бжьыпэр зыIыгъ ЦСКА-м очкоищкIэ фIэкIа къыкIэрымыхуу. «Локомотив»-м и джэгукIэр IэщIагъэлIхэми топджэгум дихьэххэми ягу ирихьырт. КъызэрыгуэкI хьэрхуэрэгъухэм ирагъэхьа очкохэр яIэжамэ, ар япэ увыпIэми щытыфынут. Псом хуэмыдэу гурыIуэгъуэтэкъым «Локомотив»-р зэпеуэм къыщыкIэрыху Пермь и «Амкар»-мрэ Самарэ и «Крылья Советов»-мрэ бжыгъэ зэщхькIэ, 0:1-уэ, къызэрыхагъэщIэфамрэ и унэм щыIэжу «Ростов»-м зэрыпэмылъэщамрэ. Абыхэм лъэныкъуэхэр щызэгурыIуауэ ягъэхъыбар хъуат.
Турнир Iуэхугъуэхэр зэрызэфIагъэкI щIыкIэм Налшык фIыуэ щыгъуазэ щыхъуа Красножан Юрэ и лэжьыгъэм щыпэрыхьэм Смородскэм еупщIащ адрей командэхэм я щIыхуэ телъмэ. ЗымыщIэхэм къагурызгъэIуэну сыхуейщ: зэхьэзэхуэм и кIэм щынэблэгъам и деж зи къалэнхэр зыгъэзэщIауэ очко хуэмеижхэм ахэр хуабжьу зыхуэныкъуэхэм гъэпщкIуауэ хуагуэш, зэрымыщIэ хуэдэурэ джэгур ирагъэхьри. Абы ахъшэ гуэр къыпокIуэ е гъэ къакIуэ ирата очкор къыIэрагъэхьэж, зэIущIэр зыфIрагъэхьри. Ар апхуэдизкIэ гъэпщкIуауэ икIи къулыкъу нэхъ лъагэ дыдэхэр хэту зэфIагъэкIри, закъуэтIакъуэщ къыщыщIагъэщыр.
Смородскэм жиIащ апхуэдэ Iуэхум зэрыщымыгъуазэр. Абы щыгъуэми, гъэ блэкIам «Локомотив»-р Мэхъэчкъалэ щыIэу «Анжи»-м 2:1-уэ текIуат, хьэщIапIэ щыIэу «Амкар»-мрэ «Ростов»-мри хигъэщIат. КъызэрыщIэкIамкIэ, Красножан и гъэсэнхэм а щIыхуэхэр япшыныжын хуейт. Тренер нэхъыщхьэм кIэщIэдэIухьахэм къащIащ апхуэдэ Iуэхухэми ар зэрытепсэлъыхьар.
«Анжи»-м дэджэгуным и пэ къихуэу Красножан иригузавэрт икIи тепсэлъыхьырт ар игъэджэгухэм ятынкIэ зэрыхъунум. ИужькIэ а псори тренер нэхъыщхьэм къыпагъэувыжащ.
Мэхъэчкъалэ и «Анжи»-м 1:2-уэ къыпикIуэта иужькIэ, Красножан Юрэ и къулыкъум занщIэу трагъэкIащ. Щхьэусыгъуэ хуащIащ командэр зэхьэзэхуэм щыхуигъэхьэзырым щыуагъэшхуэхэр IэщIэкIауэ. Ар пэжмэ, етIуанэ увыпIэм «Локомотив»-р дауэ къыщыхутат?! Езы Красножан хуейт щыуагъэхэр зыхуэдэр къыжраIэну. Зыми зыри, дауи, къыжриIакъым.
НтIэ, «Локомотив»-м и унафэщIхэмрэ футболистхэмрэ абы щыгъуэм «Анжи»-м щIыхуэр иратыжа, 1:2-уэ ирагъэхьу? Iуэхум щыхьэт техъуэу зыри дунейм къытехьакъым. Ауэ, Дагъыстэным и футболистхэр а пщыхьэщхьэм и гъэсэнхэм хагъэщIами, Красножан Юрэ куэдрэ «Локомотив»-м щагъэлэжьэжынутэкъым. ФутболистыщIэхэр къыщащэху хъуну гъэмахуэр къэблэгъэпат икIи абы хухаха еврэ мелуанхэр Смородскэм зыгуэрым дигуэшыну зигъэхьэзыртэкъым.
«Локомотив»-м къыщыщIахэм ди лъахэгъум и пщIэр ириудыхакъым. Мазэ нэхъ дэмыкIыу абы папщIэ къызэрагъэпэщащ Урысей Федерацэм футболымкIэ и етIуанэ командэ къыхэхар икIи и тренер нэхъыщхьэу ягъэуващ. Красножан и унафэм щIэту ирагъэкIуэкIа зэIущIихым ящыщу тхум Юрэ и гъэсэнхэр щытекIуащ. АрщхьэкIэ мыгувэу а гупыр зэбграутIыпщыкIыжащ.
Нэхъ хьэлэмэтыжщ Мэхъэчкъалэ и «Анжи»-м къыщыщыщIар. 2011 гъэм дыгъэгъэгъазэм (декабрым) и 27-м абы и тренер нэхъыщхьэу ягъэуври, мазэрэ ныкъуэкIэ фIэкIа мылэжьауэ икIи и унафэм щIэту зы зэIущIи ирамыгъэкIуэкIауэ, езым и лъэIукIэ къыIукIыжащ. КъызэрыщIэкIамкIэ, егъэлеяуэ мылъкушхуэ щIату «Анжи»-м кърагъэблэгъа хуабжьу футболист цIэрыIуэхэм зэрапэсакъым цIэи щхьэи зимыIэу къалъыта Красножан Юрэ икIи абы и пIэкIэ ягъэуващ нэхъапэм къэрал зыбжанэм я гуп къыхэхахэр, Урысей Федерацэм ейри хэту, зыгъэса голланд тренер Хиддинк Гус.
Абы иужькIи лэжьапIэншэу куэдрэ щысакъым ди лъахэгъур. Гъэмахуэм и кIэухым Краснодар и «Кубань»-р и IэмыщIэм къралъхьащ. АрщхьэкIэ, аргуэрыжьти, мыгувэу къыIуагъэкIыжащ.
Мазэ зыбжанэ дэкIри, Грознэ и «Тэрчым» къыщыщIидзащ. ИлъэсищкIэ абы и тренер нэхъыщхьэу щытыну лъэныкъуэхэм Iэ традзат, ауэ 2013 гъэм и кIэухым зэгурыIуэныгъэр якъутэжащ.
Ди къэралым и Iуэхухэр къыщимыкIым Къэзахъстаным Iэпхъуащ. Абы футболымкIэ и федерацэм 2014 гъэм и пэщIэдзэм зэгурыIуэныгъэ ирищIылIащ илъэситIкIэ а къэралым и командэ къыхэхар игъэсэну, зэхуэарэзыуэ лажьэмэ, иджыри апхуэдиз пIалъэ къыщIагъуну. АрщхьэкIэ япэ лъэхъэнэр иуха иужькIэ, Красножан Урысей Федерацэм къигъэзэжащ, нэгъуэщI IэнатIэ къыхуагъэлъэгъуауэ щымыт пэтми.
ИлъэситIым щIигъукIэ лэжьапIэншэу щытащ ар. Япэ дивизионым щыджэгу «Химки»-м нэгъабэ и пэщIэдзэм щрагъэблэгъам къытщыхъуат абы нэхъ зыщиIэжьэну. Дыщыуащ - мазитху нэхъ дэмыкIыу лей къэхъужащ.
2010 гъэм и кIэухым «Спартак-Налшыкымрэ» абы и тренер нэхъыщхьэ Красножан Юрэрэ зэрызэбгъэдэкIыжам кърикIуахэм наIуэу къагъэлъагъуэ а тIур зыр адрейм къыхуигъэщIауэ зэрыщытар икIи зэмыгъусэмэ, уасэшхуэ зэрамыIэр. Алъандэрэ дэкIа зэманым къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм къэралым и премьер-лигэр ибгынэри, урысей профессионал футболым и лъабжьэ дыдэм, етIуанэ дивизионым, къыщыхутащ. Езы Красножани, иужькIэ гупиблым я унафэщIу щытами, зыщIыпIи насып щигъуэтакъым.
