Уеджэнумэ… ахъшэ къуатынущ
Къэралым и Iуэхур щыIей дыдэм деж и цIыхухэр «игъэфIэн хуейуэ» къыщыхудэкI щыIэщ.
Ар къызыхэкIри абы и цIыхухэр щIигъэлъэпIэн щхьэусыгъуэ дахэ яIэу аракъым. ПхужыIэнукъым Бразилиер зи Iуэху нэхъ зэпэщ къэралхэм ящыщу, абы мылъкур здихьын имыгъуэту. Апхуэдэу щытми, унагъуэ хуэмыщIахэм къыхэкIа сабийхэр пэщIэдзэ классхэм кърашэлIэн папщIэ ахъшэ ират. ЕгъэджапщIэ адэ-анэхэм Iахыным и пIэкIэ, школым къакIуэ къудеймэ, я бынхэм улахуэ къахьым хуэдэу ахъшэ ират. Апхуэдэу щIащIыр къэралым щIэныгъэншагъэм нэхъри зыщрамыгъэубгъун папщIэщ, адэ-анэхэм я сабийхэр илъэс 16 иримыкъуауэ лэжьакIуэ ямыгъэкIуэн щхьэкIэщ.
Къулыкъу зыщIэну хуэмейми хэкIыпIэ къыхуагъуэт
Швейцарием и цIыхухъу псоми дзэм къулыкъу щащIэн хуейщ - илъэс 21-м къыщыщIэдзауэ илъэс 30 ныбжьым къриубыдэ дэтхэнэми апхуэдэ къалэн иIэщ. Ауэ абыхэм я къулыкъу щIэкIэм бгъэщIагъуэ хъун, дэ ди акъылым къытхуимыгъэтIасэ куэд хэлъщ.
Псалъэм папщIэ, дзэм зэрыхэтыр махуэ ныкъуэкIэщ. Абы иужькIэ сэлэтыр дэнэ хуейми кIуэну хуитщ - лэжьыгъэ Iуэху зэрихуэнуми, и нэгу зригъэужьынуми, уеблэмэ, ефэ-ешхэ хэтынуми. Хэкум къулыкъу хуэщIэным гугъущэ демыхьми, куэд хуейкъым дзэм хэтыну, я зэманыр абы трагъэкIуэдэну. КъызэрыщIэкIымкIэ, щыIэщ дзэ къулыкъум зыпыIузыдзхэм папщIи хэкIыпIэ - цIыхум зы илъэсым къыхэхъуэм и процентищыр къэралым иритыным арэзы техъуэмэ, а къалэныр щхьэщахынущ.
Iуэхутхьэбзэхэм пщIэ щIатыркъым
ЦIыхухэм я псэукIэр нэхъ тынш ящыщIыным телажьэ къэрал унафэщI куэд щыIэщ. Абыхэм сыт хуэдэ Iэмалри къагъэсэбэп я цIыхухэм я хэкухэм зыхуей щагъуэту, зэIузэпэщу щыпсэун папщIэ. Апхуэдэхэм ящыщщ Кувейтым и унафэр зи IэмыщIэ илъхэр.
ЦIыхухэм къагъэсэбэп газым, псым, электрокъарум папщIэ пщIэ щыIахыркъым мыбы. Процент зыщхьэщамытыкI щIыхуэхэр щрат, цIыхум и ныбжьыр илъэс 22-рэ ирикъухукIэ пособиехэмкIэ зыщIагъакъуэ, ныбжьыщIэхэр щызэрышэкIэ къэралым саугъэтхэр яхуещI. Ари ауэ къызэрыгуэкI гулъытэкъым - я тыншыпIэ къызэрагъэпэщын, къыхэмыщтыкIыу псэунымкIэ щIэгъэкъуэн яхуэхъун хуэдэущ зэрапэIэбэр.
А къэралыр ящыщщ зи цIыхухэр нэхъыфI дыдэу зыгъэпсэухэм. Апхуэдиз гулъытэ и цIыхухэм щIахуищIыфри щIыдагъэкIэ къулей дыдэщи арауэ жаIэ. Ауэ абыи тебгъэчыныхьыщэ хъунукъым. Апхуэдэу къалъытэ щхьэкIэ, Кувейтым иIэм нэхърэ нэхъыбэжу щIыуэпс хъугъуэфIыгъуэхэр зэзыгъэкIуэкIхэри щыIэщ, я цIыхухэм зыкIи зыщIамыгъакъуэу, зыхуей псори къыхузэрагъэпэщу ягъэпсэун дэнэ къэна.
Нобэ
♦Лъакъуэрыгъажэм и дунейпсо махуэщ
♦Черногорием егъэлъапIэ къэрал щхьэхуит щыхъуа махуэр. Абы и парламентым 2006 гъэм мэкъуауэгъуэм и 3-м унафэ къищтащ, Сербием къыгуэкIыу, Черногориер зыми и унафэ щIэмыт щIыналъэ щхьэхуэ зэрыхъум теухуауэ икIи ар дунейм и къэрал псоми къанэ щымыIэу къалъытауэ щытащ. А гъэ дыдэм мэкъуауэгъуэм и 28-м ар хагъэхьауэ щытащ Лъэпкъ Зэкъуэтхэм я Зэгухьэныгъэм.
♦1571 гъэм кърым хъан Долэт Джэрий и дзэм Москва игъэсащ.
♦1864 гъэм Урысейм япэ зоологие хадэр къыщызэIуахащ.
♦1869 гъэм Курск - Харьков - Азов гъущI гъуэгум мафIэгухэр ирикIуэу щIадзащ.
♦1907 гъэм ЕтIуанэ Къэрал Думэр зэбграутIыпщыкIыжащ.
♦1917 гъэм Советхэм я япэ съездыр къызэIуахащ.
♦1918 гъэм ЦIыхубэ комиссархэм я советым унафэ къищтащ «Третьяковым и галереер къэрал мылъкуу къэлъытэным теухуауэ».
♦1930 гъэм къэралым Лэжьыгъэмрэ зыхъумэжынымкIэ и советым унафэ къищтащ Беломор-Балтие кIэнауэр щIыным теухуауэ.
♦1943 гъэм Франджым къыщызэрагъэпэщащ лъэпкъыр нэмыцэ фашистхэм ящыхъумэным хуэгъэпса комитет.
♦1943 гъэм яухащ зауэ зэманым зэхакъутауэ щыта Налшык лы комбинатыр зэфIэгъэувэжын.
♦1965 гъэм США-м щыщ астронавт Уайт Эдвард хьэрш зэIухам хыхьащ. Ар а къэралым щыщу нэхъапэм зыми хузэфIэкIатэкъым, дуней псоми абыкIэ щыетIуанэт. Кхъухьым икIыу япэу хьэршым хэбэкъуар совет космонавт Леонов Алексейт - ар къыщыхъуар 1965 гъэм гъатхэпэм и 18-рт.
♦1992 гъэм Урысей Федерацэм ШынагъуэншагъэмкIэ совет къыщызэрагъэпэщащ.
♦1876 гъэм къалъхуащ совет нейрохирург цIэрыIуэ, СССР-м медидинэ щIэныгъэхэмкIэ и академием и япэ президенту, абы и академику щыта, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь Бурденкэ Николай.
♦1885 гъэм къалъхуащ революционер, Урысейм и ГъэзэщIакIуэ комитет нэхъыщхьэм и унафэщIу щыта Свердлов Яков.
♦1906 гъэм къалъхуащ совет режиссёр, СССР-м и цIыхубэ артист, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь Герасимов Сергей. Абы и цIэр зэрехьэ КинематографиемкIэ урысейпсо къэрал университетым.
♦1931 гъэм къалъхуащ Кубэм и Къэрал советымрэ и Министрхэм я советымрэ я унафэщIу, Кубэм и компартым и ЦК-м и япэ секретару щыта Кастрэ Рауль.
♦1935 гъэм къалъхуащ биологие щIэныгъэхэм я доктор, профессор, сабийхэм папщIэ тхылъ куэд къыдэзыгъэкIа тхакIуэ Тамбий Александр.
♦1948 гъэм къалъхуащ публицист, КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист, «Адыгэ псалъэ» газетым и обозреватель Шал Мухьэмэд.
♦1953 гъэм къалъхуащ радиожурналист, Урысей артиадэм и лауреат Багъэтыр Нинэ.
♦1958 гъэм къалъхуащ КъБР-м щIыхь зиIэ и ухуакIуэ Ещтрэч СулътIан.
♦1962 гъэм къалъхуащ Кубаным и къэрал, политикэ лэжьакIуэ, Успенскэ куеймрэ Армавир къалэмрэ я Iэтащхьэу щыта, Краснодар крайм и губернаторым и япэ къуэдзэу щыта, Хьэту Жамболэт.
♦1982 гъэм къалъхуащ атлетикэ псынщIэм щиIэ зэфIэкIхэмкIэ дуней псом цIэрыIуэ щыхъуа, Олимп Джэгухэм тIэунейрэ щытекIуа Исинбаевэ Еленэ.
♦1986 гъэм къалъхуащ Испанием щыщ теннисист, Олимп чемпион, а спорт лIэужьыгъуэмкIэ 2008 - 2011 гъэхэм дуней псом бжьыпэр щызыIыгъа Надаль Рафаэль.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 20 - 22-рэ, жэщым градус 14 - 15 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Уи псалъэ гъэмащIэ, уи фIыщIагъэ гъэкуэд.
