Дунейм щыхъыбархэр

Къэпщытэныгъэхэр къоблагъэ

Зыуэ щыт къэрал экзаменхэр мы гъэм щатыну зэманыр, зэрыгурыIуэгъуэщи, ягъэIэпхъуакIэщ. Ауэ абы щыщIадзэну махуэр иджыри убзыхупауэ щыткъым. Урысей Федерацэм цIыхухэм щIэныгъэ егъэгъуэтынымкIэ и министр Глушко Дмитрий зэрыжиIамкIэ, къэпщытэныгъэхэм щIадзэнущ мэкъуауэгъуэм и 8-м, ауэ ари зэрахъуэкIыжынкIэ хъунущ.

Нэхъ пасэу ягъэхъыбарауэ щытащ мы гъэм ЕГЭ-р ирамыгъэтынкIэ хъуну. Абы теухуауэ министрым и къуэдзэм жиIаращ: «А къэпщытэныгъэхэр иумыгъэкIуэкIыххэу хъунукъым - ар еджапIэ нэхъыщхьэхэм щIэтIысхьэхэм я щIэныгъэр здынэсыр къызэрапщытэ Iэмалщ, ныбжьыщIэ псоми абыкIэ зэхуэдэ Iэмалхэр къариту. ЗэкIэ зэрыдубзыхуам тету мэкъуауэгъуэм и 8-м щIэддзэу едгъэкIуэкIыну ди мурадщ. Ауэ ар елъытауэ щытынущ эпидемиологие щытыкIэм».
ЗэкIэ зытраухуа графикым ипкъ иткIэ, мэкъуауэгъуэм и 8-м ныбжьыщIэхэм экзаменхэр ятынущ географиемкIэ, литературэмкIэ, информатикэмкIэ. УрысыбзэмкIэ ябгъэдэлъ щIэныгъэр мэкъуауэгъуэм и 11-м къапщытэнущ. Мэкъауэгъуэм и 15-м математикэр, и 18-м тхыдэмрэ физикэмрэ, и 22-м обществознаниемрэ химиемрэ, 25-м хамэ къэралыбзэхэмрэ (тхыгъэу) биологиемрэ, и 26-мрэ и 29-мрэ хамэ къэралыбзэхэр (жьэрыIуатэу) ирагъэтынущ.
Къэпщытэныгъэхэр къызэрызэрагъэпэщыну щIыкIэми и гугъу ищIащ Глушко. Коронавирусым зыщыхъумэным теухуа хабзэ псоми щытетынущ ЕГЭ-р еджапIэхэм щыщекIуэкIкIэ. НыбжьыщIэхэр зэпэжыжьэу ягъэтIысынущ, къэпщытэныгъэхэр щекIуэкIыну пэшхэр дезинфекцэ ящIынущ, езы сабийхэм я узыншагъэр къапщытэнущ, я Iэхэр антисептикхэмкIэ ирагъэгъэкъэбзэнущ. Адрей илъэсхэм къащхьэщыкIыу нэгъуэщI хабзи щыIэнущ мы гъэм - ныбжьыщIэхэм экзаменхэр щатынущ езыхэр щеджа школхэм.
Глушко къыхигъэщащ ебгъуанэ классыр къэзыуххэм ирагъэт къэпщытныгъэхэм ятеухуа унафи зэрыщыIэр. Мы гъэм ятынур экзаменитIщ - математикэмрэ урысыбзэмкIэщ. Абыхэм щыщIадзэну пIалъэр зэкIэ яубзыхуакъым, ар наIуэ щыхъунур накъыгъэм и 12 нэужьырщ. Абы зэрыжиIамкIэ, а къэпщытэныгъэхэр ирамыгъэкIуэкIыным теухуа унафэ къащтэми, абыи хуэхьэзырщ министерствэр. Эпидемиологие щытыкIэм апхуэдэ Iэмал къаримытмэ, къэпщытэныгъэхэр ирамыгъэкIуэкIыу, илъэсым ныбжьыщIэм къихьа оценкэхэр и лъабжьэу хуагъэувыжынущ и щIэныгъэм хуэкIуэ балл бжыгъэр.

Зи Iулыджыр дуней псом
щынэхъ лъагэ цIыхубзхэм ящыщщ

Инджылызым и пащтыхь гуащэ Елизаветэ ЕтIуанэр дуней псом щынэхъ къулей икIи зи Iулыджыр щынэхъ лъагэ цIыхубзхэм хабжэ. Зи ныбжьыр иджыблагъэ илъэс 93-рэ ирикъуа бзылъхугъэр апхуэдиз илъэс хъуауэ хуэбгъэфэщэнкъым - и гупсысэр жанщ, лъэрытетщ, и Iуэху зэрехуэжыф.

Гуащэм кIэлъоплъ дуней псор - сыт щитIагъэми, сыт жиIэми, дэнэ кIуэми, игу ирихь-иримыхьхэри псоми яфIэгъэщIэгъуэнщ.
Илъэс 68-рэ хъуауэ Инджылыз пащтыхьыгъуэр зэрехьэ Елизаветэ. Апхуэдиз зэманкIэ а къулыкъум пэрыта щыIэкъым. Шэчышхуэ къытумыхьэу жыпIэ хъуну къыщIэкIынщ журналистхэм абы теухуауэ къамыщIа куэд щымыIэу. Апхуэдэу щытми, абы и гъащIэм щыщу дызыщымыгъуазэхэри наIуэ къохъу зыгуэр бущэхуну гугъу щыхъуа ди зэманым.
Елизаветэ ЕтIуанэм мылъкуу бгъэдэлъыр «къибжащ» «Форбс» журналым, абы доллар мелуан 530-рэ иIэу жеIэ, пащтыхь унагъуэм ейр - доллар мелард 88-рэ мэхъу.
Дауи, Елизаветэ Етуанэм Iэмал псори иIэщ зыхуей дыдэр ищIэну - автомобиль лъапIэхэмкIэ къикIухьынуми, уардэунэхэм щыпсэунуми, дыщэхэкI, налкъутналмэс нэхъ лъапIэ дыдэхэр къищэхунуми. Апхуэдэхэри, дауи, и мащIэкъым абы - мывэ лъапIэу, налкъутналмэсу, дыщэхэкIыу Елизаветэ иIэм (тыгъэ къыхуащIами езым къищэхуами) и уасэм зы къэрал цIыкIу зэманыфIкIэ къигъэпсэунт. ЗэрыжаIэмкIэ, абы и пащтыхь тажым налкъутналмэс минитIым щIигъу хэлъщ.
Гуащэр щыпсэу Букингем уардэунэр пэш 775-рэ мэхъу, зыгъэпскIыпIэ 78-рэ хэту. Уардэунэм и хъуреягъыр нэр зыгъэгуфIэ, псэм зыщигъэпсэху хадэ дахэкIэ къэщIыхьауэ, абы гуэл телъыджи иIэу жаIэ ар зылъэгъуахэм. Абыхэм зыщызыплъыхьыну хуей туристхэм апхуэдэ Iэмал ират - зы илъэсым къриубыдэу а уардэунэм «щохьэщIэ» турист мин 30-м хуэдиз. Букингем уардэунэм зэ щыIа цIыхум ар зэи игу ихужыркъым, дауи, ауэ, зэрыжаIэмкIэ, Виндзор быдапIэр абы нэхърэ нэхъ телъыджэжщ.
Ар ящыщщ пащтыхь унагъуэм и ухуэныгъэ нэхъ дахэу, уардэу хым. Дунейм цIыху щыпсэу хъууэ абы нэхърэ нэхъ ин замок иIэкъым. БыдапIэм пэш миным щIигъу хэтщ. Инджылыз пащтыхь унагъуэм ар илъэс миным щIигъуауэ къегъэсэбэп. Езы пащтыхь гуащэри абы щыпсэуащ и сабиигъуэм щыгъуэ. ИужькIи, ЕтIуанэ дунейпсо зауэр къыщыхъейм, абы ягъакIуэри а быдапIэм щыпсэуащ.
Пащтыхьыр и щхьэ хуиту, зыхуэмей имыщIэу къыпщыхъу щхьэкIэ, абыи къалэн гуэрхэр иIэщ. Псалъэм папщIэ, къэралым и цIэкIэ ар нэгъуэщI къэралхэм кIуэн хуей мэхъу, зэпсэлъэныгъэ зэхуэмыдэхэр иригъэкIуэкIыу, къэрал унафэщIхэм яIущIэу. Ар къэрали 120-м щIигъум щыIащ илъэс 67-м къриубыдэу. ЗэрыгурыIуэгъуэщи, езым ей кхъухьлъати иIэжщ.
Елизаветэ и фэилъхьэгъуэхэр ягу ирихьу, зэрызихуапэ щIыкIэр икъукIэ яфIэгъэщIэгъуэну кIэлъоплъ цIыхубзхэр. Гуащэм и сумкэхэми хъыбар щхьэхуэ яIэщ - ахэр 200-м щIегъури, фэилъхьэгъуэ къэс екIур къыхухах. КъимыдэкIэ, абы иIыгъ сумкэм къалэн щхьэхуэ егъэзащIэ. Псалъэм папщIэ, и дэIэпыкъуэгъухэм зы псалъи яжримыIэу абыкIэ къарегъащIэ зэIущIэр зэриухар - и Iэ сэмэгум фIэлъыр Iэ ижьым иритамэ, аращ абы къикIыр.

Нобэ

♦Унагъуэхэм я дунейпсо махуэщ
♦Климатым и дунейпсо махуэщ
♦Езым и дуней еплъыкIэм къызэремызэгъым къыхэкIыу дзэм къулыкъу щымыщIэным и дунейпсо махуэщ
♦Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм щагъэлъапIэ осетиныбзэмрэ литературэмрэ я махуэр
♦1867 гъэм
Жор Плъыжьым и Урысей зэгухьэныгъэр къызэрагъэпэщащ.
♦1930 гъэм США-м щыщ Черч Эллен дунейм щыяпэу стюардессэу лэжьэн щIидзауэ щытащ.
♦1935 гъэм Москва и метром и япэ къудамэм - «Сокольники» - «Парк культуры» линэм - мафIэгу ирикIуащ.
♦1942 гъэм 115-нэ Къэбэрдей-Балъкъэр лъэпкъ шууей дивизэр зауэм кIуащ.
♦1945 гъэм Югославием и дзэм иухащ къэралыр фашист зэрыпхъуакIуэхэм къаIэщIэгъэкIыжын.
♦1945 гъэм Москва и радиом къитащ Хэку зауэшхуэм и фронтхэм къикI иужьрей хъыбарыщIэхэр.
♦1955 гъэм СССР-м, Инджылызым, Франджым, США-м, Австрием Венэ Iэ щытрадзащ Австрием и къэралыгъуэр зэфIэгъэувэжыным, ар демократие хабзэхэм тетыным теухуа зэгурыIуэныгъэщ.
♦1965 гъэм СССР-м къыщызэрагъэпэщащ ЩIэныгъэхэмкIэ и академием Хьэрш къэхутэныгъэхэмкIэ и институтыр.
♦1845 гъэм къалъхуащ урыс биолог, Нобель и саугъэтыр зрата Мечников Илья.
♦1848 гъэм къалъхуащ урыс сурэтыщI цIэрыIуэ Васнецов Виктор.
♦1859 гъэм къалъхуащ франджы щIэныгъэлI-физик, Нобель и саугъэтыр зыхуагъэфэща Кюри Пьер.
♦1891 гъэм къалъхуащ роман цIэрыIуэ куэд зи къалэмыпэм къыщIэкIа урыс тхакIуэ, драматург, режиссёр Булгаков Михаил.
♦1903 гъэм къалъхуащ шэрджэс тхакIуэ Темыр Сэлихь.
♦1914 гъэм къалъхуащ режиссёр, УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Адыгэ Республикэм и цIыхубэ артист IэхъуэджакIуэ Мэжид.
♦1919 гъэм къалъхуащ драматург, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Акъсырэ Залымхъан.
♦1921 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, драматург, ­КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Дудар Хьэутий.
♦1925 гъэм къалъхуащ совет актрисэ, СССР-м и цIыхубэ артисткэ Касаткинэ Людмилэ.
♦1925 гъэм къалъхуащ урысей композитор, Совет Союзым и цIыхубэ артист, СССР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат Эшпай Андрей.
♦1933 гъэм къалъхуащ КъБР-м и цIыхубэ артист, режиссёр ШэрыIужь Анатолий.
♦1935 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, журналист, «Адыгэ псалъэ» газетым и къудамэм и унафэщIу илъэс куэдкIэ лэжьа Къамбий Зуфар.
♦1940 гъэм къалъхуащ УФ-м щIыхь зиIэ и артисткэ Светличная Светланэ.
♦1942 гъэм къалъхуащ техникэ щIэныгъэхэм я доктор, РАЕН-ми ЩIДАА-ми я академик, РАН-м и Къэбэрдей-Балъкъэр центрым и тхьэмадэ Иуан Пётр.
♦1947 гъэм къалъхуащ УФ-ми, Кубанми, КъБР-ми щIыхь зиIэ я артист, Адыгэ Республикэм и Къэрал саугъэтыр зыхуагъэфэща, Зэныбжьэгъугъэм и орденыр зрата Зыхьэ Заурбий.
♦1962 гъэм къалъхуащ физико-математикэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор ДыщэкI Артур.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 25 - 26-рэ, жэщым градус 15 - 16 щыхъунущ.

Лъэпкъ Iущыгъэ:

Къан хуэщIэ фIыщIэ иIэкъым.

 

Зыгъэхьэзырар ЖЬЭКIЭМЫХЪУ Маринэщ.
Поделиться:

Читать также:

29.03.2024 - 12:46 НОБЭ
27.03.2024 - 15:00 НОБЭ
26.03.2024 - 08:01 НОБЭ
25.03.2024 - 12:07 НОБЭ