Уэрэнт и сэмэгурабгъум деж хьэтыдзэр къыщытт куэд щIауэ, Къэдеш бийр къыдыхьэу, зыщIыпIэ деж щетIысэхыным ежьэу. Фирхьэуным и дзэр зэкIэрыхуат, Iыхьэ-Iыхьэу щIыпIэ-щIыпIэкIэ хэпхъати, хьэтхэм я Iуэхур нэхъ тынш хъуауэ къалъытэщ, Уэрэнт къызэпрысыкIри, къатеуауэ арат.
Борэн къыкъуэуам хуэдэу къызэрыхь дзэшыгу зэщIэщIахэр къыщысым, Къэдеш нэблэгъа Ра гупым къэхъуар къагурыIуакъым. Удын гуащIэу ижьырабгъумкIэ къебгъэрыкIуа хьэтыдзэм мысыр уэрыр тIууэ щызэкIэщIихум, иужь итахэм я псэ ирахьэжьэри щIэпхъуэжащ, нэхъапэ ищахэм къахэна щIагъуэ щымыIэу, зэтракъутащ.
- Фирхьэуныр хуиту къэдухъуреихьмэ, зауэр нобэ мыбдеж щиухынкIэ хъунущ, - аддэ жыжьэу щекIуэкI зауэ гуащIэм хэплъэу жиIащ МывэтIалэ.
Хьэт къэралыгъуэм и пащтыхьым и Iэр зэриIэту зрачыну хьэзыру дзэшыгу зэщIэщIа мин МывэтIалэ и щIыб къыдэтт. Псым мыдрыщIкIэ, лъэсыдзэ минипщIым Хьэтусилэ я пашэу къыщытт.
- ДутIыпща къумалхэм дыкъагъэщIэхъуакъым, зиусхьэн. Сэ сщIэрт абыхэм гу зэракIуэцIылъыр, - жиIащ Къаркъэмыш щIыналъэм и унафэщI ЦIру, игъэкIуа щIалитIыр зэраукIар быдэу ищIэу.
- Дауэ уеплърэ, ЦIру, Мысырым и дзэкIэр къэмыс щIыкIэ а бэджейм и щхьэр къысхуахьыну пIэрэ? - тхьэхэр къызэрыхуэфIыр илъагъуми, МывэтIалэ гурыщхъуэ гуэрхэр ищIырт.
- Уи чэнджэщэгъу нэхъыщхьэм зэхуигъэхъуащ псори, зиусхьэн! Шэч къытумыхьэ. Хуабжьу щIалэ Iущу къыщIэкIащ ди пщыкъуэр! - Хьэтусилэ и щIыхьымрэ и пщIэмрэ зэрызиIэтам и щыхьэтт къаркъэмышыжьым и псалъэхэр.
Фирхьэуным и гъусэ гупыр мащIэми, лъэрызехьэу къыщIэкIри, хьэтхэр къагъэуIэбжьыжу къапэщIэуващ. Уэрэнт къызэпрысыкIа зауэлIхэм языныкъуэр Рамзес езэуэху, дзэкIэр езыхужьа гупым зрихьэлIа хъугъуэфIыгъуэр зэхадыгъуэху, хы Iуфэм Iуту къежьа Сет уэрыр къэсащ. Абдежым фирхьэуным ебгъэрыкIуа хьэтхэм ящыщу зы цIыху къэмынэу къызэтраукIащ Сетым щыщ зауэлI къыхэщыпыкIахэм.
ДэнэкIэ уи щхьэр умыгъэзами лъыкъуалэт. УIэгъэ хъуауэ уз гуащIэм зи гущхьэр ичатхъэ зауэлIхэр къыхэщэIукIырт. Хьэтхэм къагупсыса шыгу зэщIэщIа ажалырыхьхэм мысыр зауэлIхэр тIууэ зэпаупщIауэ Iэпкъынэ-лъэпкъынэ щхьэхуэхэр щылът ихъуреягъкIэ. Апхуэдэ дыдэу, хьэтхэр зыщыгугъа, зэрыпагэ афэ джанэхэри мысыр джыдэ зэщIэлъыкIахэм къызэгуапхъат, зауэлI хахуэхэм я бгъэгухэм, я щIыбхэм къызэмылыну дыркъуэхэр ирадзауэ. Псом нэхърэ нэхъ шынагъуэр выщIэ губжьам хуэдэу, зауэ губгъуэм щыуфэразэ фирхьэунырат. Къамылыфэу щытауэ умыщIэжу, абы и щIыфэр хьэт зауэлIхэм къащIэжа лъым дыхьэрэну ириIат, и IитIми яIэщIэлъ джыдэ зырызым лъыр къапыткIуу, езыр бауэбапщэу щытт ар, бийм и лъэныкъуэмкIэ плъэуэ. Къэгъази икIуэти ищIэжыртэкъым. Рамзес быдэу игу ирилъхьат: абы и хьэдэр нобэ е Къэдеш къыщинэнут, е МывэтIалэ и къэралыгъуэр иубыдынут.
МывэтIалэ и Iэр иIэтащ, шыгу зэщIэузэда миным гъуэгур хуит яхуищIу. Хьэтыдзэм щIыр къриуду зричащ я пщышхуэр и пашэу. Шыгу зэщIэузэдахэм я бгъуитIым епха джатэ кIыхьыжьхэр дыгъэм пэлыдырт, ажал фIыцIэм и нитIу къицIуукI хуэдэ, шабзауэ Iэзэхэм мысыр зауэлIхэр хагъащIэрт, гъущI бжыкI папцIэхэр ягъэIэкIуэрт. КъарукIэ хьэтхэр нэхъ лъэщми, мысырыдзэр Iэщэ бзаджэхэмкIэ зэщIэузэдати, зэрытегъакIуэртэкъым.
И чэзум къэса Птахъ гупым къыздаша бжырыбжхэр къыщашэщIым, хьэтыдзэр нэщанэуапIэ хъуащ. Птахъым и япэ сатырымрэ ещанэмрэ шызакъуэгу защIэу, етIуанэр лъэсыдзэ мин бжыгъэ ирикъуу дзэ гуащIэт. Жыжьэу къагъэува шабзэ жыжьэрыуэхэр емынэрылъху Iэщэу къыщIэкIащ - уазэрылъэIэсын е къызэрыбгъэувыIэн Iэмал щыIэтэкъым, япежажьэхэри нэмыс щIыкIэ къыхагъащIэрт. Хьэтыдзэм и шыгу зэщIэузэдахэр мысыр шызакъуэгухэм нэхърэ нэхъ хьэлъэт, цIыхуитI-щы зэрисым къыхэкIыуи, минрэ нэхъ лъэщми, зэрызыхуэмыгъазэм, зэрыхуэмым къыхэкIыу, бедэхъауэу утыкум иту къыпщыхъурт. Ауэ щыхъум, хьэтхэм я лъэсыдзэр Уэрэнт къызэпрыкIащ. ПщыхьэщхьэхуегъэзэкI хъуауэ хьэтхэм я насып къихьауэ, текIуэныгъэр я Iэрылъхьэу къащыхъуат. Ауэ, ипэIуэкIэ ирахужьэжа, Ра уэрым и зэхуэдитIым къагъэзэжри, хьэт лъэсыдзэм и щIыбагъымкIэ къыщебгъэрыкIуащ.
Хьэтусилэ къыгурыIуащ икIэщIыпIэкIэ икIуэтын зэрыхуейр. Мысырыдзэм къыхэнэжа щIагъуэ щымыIэми, хьэтхэр лъэныкъуищкIэ къаухъуреихьати, шабзэ жыжьэрыуэ защIэкIэ зэтраукIэфынут. КъищынэмыщIауэ, мысыр бжыкI кIыхьхэр Iэщэ гуащIэ-бзаджэу къыщIэкIат. ЦIыху зэхэгъэж имыIэу апхуэдизкIэ зауэ гуащIэти, лъэныкъуитIми япщхэр щыхэтыр ящIэртэкъым.
- Нэвгъазэ! Псым адрыщIкIэ! Нэвгъазэ! - къэIуащ икIэм-икIэжым Хьэтусилэ и макъ.
Хьэтыдзэр Уэрэнтыпс къызэпрыкIыжри, Къэдеш быдапIэм дэтIысхьэжащ, мысырыдзэр апхуэдизкIэ зэтракъутати, кIэлъыпхъэрыну тегушхуакъым. Аргуэру зэрытемыгъэкIуауэ жыпIэмэ, ущыуэнутэкъым. Арами, унафэ гуэр щIын, зыгуэрым къытеувыIэн хуейт.
- Шыхэр ешащ, упщIыIужрэ загъэпсэхужа нэужь гъэпскIын хуейщ. ИтIанэ вгъашхэ. Хьэ зэтеуда хэлъу Iус мащIэ ефт, - псынщIэу унафэ ищIри, Хьэтусилэ пащтыхьым деж иунэтIащ.
Абы ищIэрт и къуэш нэхъыжьыр уIэгъэ хьэлъэ зэрыхъуар.
МывэтIалэ лъы куэд фIэкIуэдат, дзажэналъэ зыбжанэ къутауэ къыщIэкIынут, и щIыфэми уIэгъэшхуэхэр телът.
- … ДызэрихьэлIат. Рамзес сэрэ… СылъагъэIэсакъым. Зы удын закъуэкIэ зэфIэкIынут зауэр… - зэхэпх къудейуэ Iущащэрт уIэгъэ хъуа пащтыхьыр.
- Зиусхьэн! - щхьэщылъэдащ абы Хьэтусилэ, гужьеяуэ.
- Хьэтусилэ! ЗымащIэ тIэкIущ иIэжар, - мэIущащэ зи Iупэр IурыущхъуэнтIыкIа пщышхуэр.
- Iэзэм фыкъеджа? - и нитIыр пащтыхьым къытримыгъэкIыу щIоупщIэ Хьэтусилэ.
- ДыкъеджакIэщ, зиусхьэн. Мисри, къэсащ.
ЛIы пIащэ хэщIыхьа гуэр къыщIолъадэ, и плIэм къэлътмакъ гъуабжэ едзэкIауэ.
- ПсынщIэу! ПсынщIэу! Ди пщыр пIэщIэкIмэ, псэууэ ущIэкIынукъым мы шэтырым, - пежьащ абы пщыкъуэр.
Iэзэм щхьэщэ ищIри, епIэщIэкIыу пщым щхьэщыхьащ. ТэлайкIэ пщым и уIэгъэхэр къызэпиплъыхьу зэхишытIа нэужь, жиIэну зыхуейр зэрыжиIэну щIыкIэр къыхуэмыщIэу, къыхудэмышей нэхъей, и дамитIыр дэшеяуэ къэуващ лIы быхъур.
- Сыт? - и нэкIум кIэрыжьа лъыр къигъэщIытэу и натIэм къежэх пщIэнтIэпсыр ирилъэщIэкIыу щIэупщIащ Хьэтусилэ.
- Ди пщым лъышхуэ фIэкIуэдащ, къищынэмыщIауэ, дзажэналъэ зыбжанэ къутащ, къупщхьэр и кIуэцIым хэуэжауи гурыщхъуэ сощI. Нэху къекIыну си фIэщ хъуркъым, - и щхьэр зэрыпаупщIыным хуэхьэзыр хуэдэ, нэщхъейуэ жиIащ лIым.
- Сыт жыпIэр, гъуамэ?! - щIэкIиящ абы Хьэтусилэ.
- Зиусхьэн! - щтэри, икIуэтащ Iэзэр.
- Усыт Iэзэ уэ?! Пщышхуэм уемыIэзэфынумэ, ажалым къыIэщIумыхыфынумэ, сыт щыпщIэр зауэм? - зэманыр бгъэкIуэд зэрымыхъунур къищIэжри, Хьэтусилэ зызэтриубыдэжащ. - Удз хущхъуэ сыхуейщ. Къэрабэ, санэ фIыцIэ, цумпэ. УиIэ?
- Мис, зиусхьэн, щыIэщ, - зэщIэкIэзызэу щытщ Iэзэр.
- ЩIэкI мыбы! Уи къэлътмакъыр къэгъани, щIэкI зызумыгъэлъагъуу, - и нэм хъуаскIэ къыщIихырт пщыкъуэм.
- Хьэтусилэ… - къыхэщэIукIщ пщыри, IурымэхыкIащ.
- Псы къэкъуалъэрэ кумбыгъэ къабзэрэ къэфхь. Хъыдан къабзэ куэду къэвгъуэт. Шыгъу! Шыгъу куэду къэфхь. ЩIэхыу! - яхэкIиящ Хьэтусилэ гужьеяуэ зэхэт зауэлIхэм.
КъызыхэкIа лъэпкъым щыщу дунеягъэкIэ иIэ и къуэш закъуэр зэпитхьэщIыхьри, шыгъупс зэхэщIам хъыдан къабзэр хищIэм, мащIэу пикъузыкIыжурэ, пщы мэхам и Iэпкълъэпкъыр зэщIишхащ Хьэтусилэ. Удз хущхъуэри зэхищIащ. Ар шынэрт Рамзес тIасхъэщIэх е лIыукI гуэр къигъакIуэу, хьэтыпщыр иригъэукIынкIи, жэщ-махуэ имыIэу бгъэдэсащ и къуэш нэхъыжьым. Удз хущхъуэхэм иригъафэу, хъыданхэр зэрихъуэкIыу. Пщым зыкъыщищIэж зэзэмызэхэм Хьэтусилэ ар псы куэду иригъафэрт, и ныбэр къигъэпщу и дзажэналъэ къутахэм зашэщIыжын хуэдэу.
Хьэтусилэ щыгъупщатэкъым и къуэшым къыхуищIа псори, пщыкъуэм къилэжь пщIэмрэ лъытэныгъэмрэ щыханам и Iэ къыхуэзышияр и къуэш закъуэр арауэ зэрыщытар. Хуитащ МывэтIалэ къыдэмыхъуа и къуэшыр зыщигъэгъупщэну, къылъыса насыпым хэтхъыкIыу и гъащIэр ихьыну, ауэ абы и гум идакъым илъ зыщIэт щIалэщIэм лей къытехьэу, цIыхум яфIэауану утыку къринэн. Езы Хьэтусилэ аращ МывэтIалэ хуищIэжыфынури - щхьэщысщ.
Махуищ дэкIри, нэху къемыкIыну жыхуаIа хьэт пащтыхьыр къызэфIэтIысхьащ.
Рамзес и Iуэхур зыкIи нэхъыфIтэкъым. Абы и дзэшхуэм къыхэна щIагъуэ щымыIэу зэтракъутат, игъэзэжынуи егупсысырт, зэми, къыхуэнэжа зауэлIхэмрэ Iэщэмрэ къызэригъэпэщыжу, Къэдеш теуэну триухуэрт. Фирхьэуным фIыуэ къыгурыIуэрт я Iуэху зыIутри, къэралитIыр зэи зэрызэтемыгъэкIуэнури, япэхэм хуэдэу, пащтыхьитIыр зэхуэзэу зы унафэ гуэр ящIыну зэричэзури. Ауэ щIалэщIэ пагэм и щхьэ трилъхьэртэкъым япэ лъэбакъуэр ичыну, и IитIыр Iэтауэ и бийм и пащхьэ иувэну.
Фирхьэуныр зытемыгушхуэ Iуэхур кIуэтащ МывэтIалэ хъыбарегъащIэ къыщигъэкIуам. Хьэтхэм я пащтыхьыр Рамзес къыхуэзэну хуейт.
Зэхэуэр зэриухрэ махуибл мэхъу щыжаIэм, Уэрэнт псы Iуфэм къикIри, хьэтыдзэр къэуващ я пщыр я уэртету. Щыгъыу ягъэжам хуэдэу, пщым и пкъым хуэфI афэ джанэр дыгъэм пэлыдырт, и бгым кIэрыщIа джатэшхуэм и Iэ сэмэгур хуиту телът, Iэ ижьымкIэ гуплIэр иIыгът. ХьэкIэкхъуэкIэу щыIэм япщу жыхуаIэ аслъэн абрагъуэм и пыпхэр хьэт пщышхуэм и тепхъуэну и плIэм илът, аслъэныщхьэр и пыIэу, и фIалъэ лъакъуитIыр МывэтIалэ и бгъэгум щызэтедзауэ. ШхуэIур иIыгъыу абы и сэмэгурабгъумкIэ къыбгъурытт афэ фащэ екIукIэ зэщыхуэпыкIа Хьэтусилэ.
Фирхьэуным и щIыбагъ къыдэтт и дзэм къыхэнэжар. Рамзес шызакъуэгу зэщIэузэдакIэ къапежьащ, нэхъ иужь къинауэ бгъуитIми шызакъуэгу зырыз иту.
- Зауэ ахъырзэмант, пэжкъэ?! - тхьэмахуэ ипэ дунейкъутэжыр щекIуэкIа зауэ губгъуэр къиплъыхьри, фирхьэуным зыхуигъэзащ МывэтIалэ.
- Пытщарэт жыпIэмэ, дыхьэзырщ, - къыфIэмыIуэху-къыфIэмыIуэхуу и напIэр хишащ джатэдэпщым.
Хьэтусилэ дзыхьмыщIу хуеплъэкIащ абы.
- Уэри уощIэ - зауэм пытщэмэ, фIы лъэпкъ кърикIуэнукъым. Сэ сызэрыхуэмейм хуэдэу, уэри ухуейкъым абы, - жиIащ МывэтIалэ.
- Сэ сызыхуейм сыткIэ ущыгъуазэ уэ? - фирхьэун щIалэр къипкI-къилът.
- Мобдеж щытитIми гущIэгъу яIэкъэ?! - аддэ жыжьэу къыщыт шыгум иту къаплъэ, илъэсиплI-тху зи ныбжьын щIалэ цIыкIуитIымкIэ и щхьэр ищIащ МывэтIалэ.
Фирхьэуныр зэплъэкIакъым, ауэ хьэтыпщыр зытепсэлъыхьыр фIыуэ къыгурыIуащ.
- Сэ си щхьэр згъэщхъауэ зы цIыхум илъагъунукъым зэи, хьэтыпщ. Зи кIэ зи бэкъу дэзыупщIэжауэ щIэпхъуэжа дэбыкъум хуэдэуи си щIыб уэзгъэлъагъунукъым, - хьэтхэр къызэрикIуэтыжар къарихъуэныжу, жиIащ Рамзес.
- Иджыпсту дызытет щIыналъэр зейр сэращ. Ар къэпхьэхуакъым, бдэми умыдэми, бадзэпсэ тIуту къыпщыхъуами. АбыкIэ умыарэзымэ - си Iэр зэ къэсIэтынуращ пIалъэу иIэр, пытщэжынущ. Ауэ, егупсыс, фирхьэун, сыт уэ абы уи фейдэуэ хэлъыр? Уи дзэр мащIэ хъуащ, щIэплъхьэжар нэхъыбэщ, къыпхуэнам нэхърэ. Уи щхьэ хэплъхьэкIэ сыт къыпхэхъуэнур? Уи къуитIыр, уи бжьыгъуэр пызыщэну узыщыгугъхэр пщIыгъущ. Хэт Мысырыр къызыхуэнэнур?
Пэжт МывэтIалэ жиIэр…
Рамзес къэбэкъауэм хуэдэу къызэкIуэкIат, ауэ, хьэтыпщым жиIэмкIэ арэзыми, езыр абы егупсысагъэххэми, икIуэтыну хуейтэкъым, ищIэнури ищIэртэкъым.
- Сыт ди хэкIыпIэ-тIэ? - пигъэщхъыу щIэупщIащ фирхьэуныр.
- Сэ схуэдэу уэри упщщ. Сэ сымыдэнур уэ уэзгъэдэну яужь сихьэнукъым. Дызэбийми, пщым хуэфащэ пщIэ-нэмысым демыбакъуэмэ нэхъыфIу къызолъытэ. Аращи, уи дзэр зэщIыбокъуэри, Мысырым уогъэзэж, дыфкIэлъыпхъэркъым. Дэри догъэзэж.
- МамырыгъэкIэ дызэбгъэдэкIыжыну ухуейуэ аращ, кIэщIу жыпIэмэ?! - пыгуфIыкIащ Рамзес.
- Аращ, - и щхьэр ищIащ МывэтIалэ.
- Къэдешыр къыпхуонэ… - щIэнакIэу жиIащ фирхьэуным.
- Къысхуонэ! Мы щIыналъэр къэпхьауэ къэплъытэми, быдапIэр къэпщтакъым, уеблэмэ псым уникIакъым.
Рамзес и гущхьэр губжьым къызэгуиудырт. Абы и щхьэм хуигъэзагъэртэкъым, хьэтыдзэр ирихужьэфами, хьэтхэр текIуауэ къызэрыщIрагъэдзыжыр, ар иригъэнэхыу, Мысырым игъэзэжын хуейуэ къызэрыхуагъэувыр. Фирхьэуныр щIалэми, пщтырми, фIыуэ къыгурыIуэрт МывэтIалэ жиIэм пэж гуэр зэрыхэлъыр, текIуэныгъэр къахьауэ къащыхъужми, зауэм пащэн хуей хъумэ, хьэтхэр зэрытекIуэнур.
- ЗэгъащIэ, МывэтIалэ, уэ утекIуауэ къэплъытэу, уи гур абыкIэ зэгъауэ уекIуэлIэжынуми, мысырыдзэ мащIэм фызэрырахужьар си нэгу щIэту, абы срипагэу сэри згъэзэжынущ. ИкIи дзэр къызэрызэзгъэпэщыжу къэзгъэзэжынущ, Къэдеш сысей мыхъуауи сыпсэунукъым! - и нэщхъыр зэхиукIащ Рамзес.
- Сыныппэплъэнщ! - и щхьэр ищIащ хьэтыпщым.
Рамзес уфэ-упцIэмкIэ шыбгым зытришащIэри, шэрхъым сабэмрэ мывэкIэщхъымрэ къыщIэлъэлъу ириIуэнтIэкIыжащ.
Тхыдэм апхуэдэ зэтэкъым, тIэутэкъым къызэрыщыхъурэ. МывэтIалэ ипэIуэкIэ тета пщышхуэхэмрэ Рамзес и адэжьхэмрэ апхуэдэ щIыкIэкIэ куэдрэ зэбгъэдэкIыжат. МывэтIалэ цIыху балигът, и акъыл тIысат, Рамзес щIалэгъуэмрэ ерыщагъымрэ къызэгуитхъырт, зыри иригъэнэхыну хуейтэкъым. Зэман дэкIрэ, Рамзес нэхъ балигъ хъумэ, къыгурыIуэжыну хъунт пэжу зэращIар, щхьэж и унэ бжэн лъакъуэу Къэдеш деж дзитIыр щIыщызэбгъэдэкIыжар.
Зауэм кIэух хуэхъуар езы дыдэхэм къагурымыIуэжми, дэтхэнэри зыгуэркIэ хэлъэдауэ, зыгуэркIи текIуауэ жыпIэ хъунут. МывэтIалэ текIуэныгъэшхуэр къихьам хуэдэу лъэпкъым иригъэблэгъэжащ, хьэтыдзэр Рамзес и закъуэ зэтриукIауэ, ауэ мамырыгъэкIэ зэгурыIуауэ ягъэхъыбару фирхьэуным Мысырым игъэзэжащ. Рамзес быдэу игу ирилъхьат зэ мыхъуми зэ, Къэдеш щхьэкIэ къигъэзэжыну. МывэтIалэ хьэкъыу пхыкIат ари, икIэщIыпIэкIэ дзэщIэ къызэригъэпэщыну мурад ещI.
Хьэтусилэ зауэм щигъэлъэгъуа лIыгъэмрэ хахуагъэмрэ жаIэж пэтми, яхуэмыIуатэу, лъэпкъ лIыхъужь хъуауэ екIуэлIэжащ. Куэдым ягугъатэкъым ар апхуэдизу къуэш гумащIэу къыщIэкIыну.
Пащтыхьым и чэнджэщакIуэ нэхъыщхьэ хъуауэ, пхъу ещанэр къыхуалъхуауэ екIуэлIэжащ Хьэтусилэ. Сытыт-тIэ нэгъуэщI ар зыхуэныкъуэр: и унагъуэр быдэт, и щIыхьыр лъагэт, и щIыналъэр унафэщI хуэныкъуэти, игурэ и щхьэрэ зэтелъу, Хьэкъмыс игъэзэжащ.